Türkiye bir bölgesel güç mü?
Hasan Ersel, Dr.
29 Eylül 2010
Başlıktaki soruya yanıt verebilmek için önce bazı noktalarda açıklığa kavuşmak gerekiyor. Bunlardan ilki, Türkiye'nin barışçı bir güç olması sorunuyla ilgiliyim. İkinci olarak bir ülkenin 'bölgesel güç' olması, o bölge sınırları içinde 'küresel güç' olan ülkelerinkine eşit olmasa bile, karşılaştırılabilir bir etki yaratabilmesi demektir. Eğer bir ülkenin böyle bir etkisi söz konusu değilse, ona ancak 'yerel güç' diyebiliriz. Üçüncü olarak, kolaylık olmak üzere bölgeyi Ortadoğu ile sınırlıyorum.Türkiye'nin bir Ortadoğu ülkesinin davranışını kendi çıkarları yönünde etkileyebilmesi için, her şeyden önce, söz konusu ülkenin Türkiye'nin önerisini uygun bulması gerekir. Ancak bu yeterli değildir. Çünkü aynı konuda başka ülkelerin de önerileri olabilir. Dolayısıyla Türkiye'nin sunduğu s
[Devamı]
Bir ülkenin gücü ne demek?
Hasan Ersel, Dr.
27 Eylül 2010
Bir süredir "Artık Türkiye bir bölgesel güç olmuştur" benzeri ifadeleri sıkça görmeye başladık. Demek bir ülkenin gücü varmış. "Bölgesel" diye bir nitelendirme kullanıldığına göre, "yerel" ve "küresel" ölçekte güçlü ülkeler olabiliyormuş. Peki, bir ülkenin gücü nedir acaba? Nasıl ölçülür?
[Devamı]
Türkiye dünya gelişmişlik liginde 2. kümeye nasıl çıkabilir
Hasan Ersel, Dr.
22 Eylül 2010
Ülkelerin çeşitli gelişmişlik göstergelerine göre yapılan sınıflandırmalarda (Dünya Bankası, FTSE, Dünya Ekonomik Forumu) Türkiye üçüncü kümede yer alıyor. Birinci kümede gelişmiş ülkeler, ikinci kümede bu ülkelere yaklaşmaya başlayan ülkeler; Tayvan, Macaristan, Polonya var. Üçüncü küme orta gelirli diğer ülkelerden oluşuyor: Mısır, Tunus, Çin ve Türkiye görebildiğim sınıflandırmaların hemen hepsinde bu kümede.
[Devamı]
İktisat politikası söylemi ve eyleminde istihdam
Hasan Ersel, Dr.
20 Eylül 2010
İçinde olduğumuz (benden daha iyimser olanlara göre artık kurtulduğumuz) krizin bazı yararları da oldu. Örneğin istihdamdaki değişmenin ekonominin içinde bulunduğu durumu değerlendirmede çok önemli bir gösterge olduğu anlaşıldı. Belki de "daha iyi anlaşıldı" desem daha doğru olur. Yoksa, hocamız Prof. Sadun Aren 1960 yılında ilk baskısı yapılan 'Para, İstihdam ve İktisadi Politika' adlı kitabında makro iktisattaki çoğaltanın istihdam cinsinden reel karşılığını anlatmıştı. (13. baskı, Ankara: İmge Kitabevi, s. 98-102). 50 yıldır hocamızın çok güzel anlattığını anlayamadık demek biraz ağır kaçacak. Hükümetin de öğrenenler arasında olduğunu sanıyorum. Bu nedenle önümüzdeki dönemde uygulamada hükümetin gözü istihdam artışında olacak. Bu ortamda hükümetin piyasa ekonomisine ve kamu aç
[Devamı]
İhracattan ne bekleyebiliriz
Hasan Ersel, Dr.
15 Eylül 2010
Gündemimize girdiğinden bu yana, uluslararası kuruluşların her ülkeye ihracatını artırmalarını önermelerini anlamakta zorluk çektim. Herkes aynı anda aynı pazara ihracatını artırmaya kalkışınca ne olur? İhraç mallarının fiyatları düşer ve/veya bazı satıcılar piyasadan çıkmak zorunda kalırlar. Bu durumda, bir ülke tek başına düşünüldüğünde akla yakın gelen bu yaklaşım, tüm ülkeler bir arada düşünüldüğünde hiç de akılcı görünmüyor.
[Devamı]
Basel III dünyasına hoş geldiniz
Hasan Ersel, Dr.
13 Eylül 2010
Bu hafta biz belki hâlâ halkoylamasını konuşacağız ama dünyada IMF'nin küresel ekonominin daha da yavaşlaması öngörüsü ışığında, Basel III'ün doğumu tartışılacak. Bu hafta küresel bankacılık sisteminin işleyişini önemli ölçüde etkileyeceği düşünülen yeni kurallara son biçiminin verilmesi bekleniyor. Bunlar arasında, üzerinde en çok durulan bankaların ne kadar sermaye tutmaları gerektiğine ilişkin olanlar. Gerçi, bankaların bu kurallara hemen uymaları istenmeyecek, onlara süre verilecek. Ama bunların yayımlanmasının ertesi gününden itibaren artık 'iyi banka' ölçütleri arasında bu yeni sermaye oranı yer alacak. Dolayısıyla yasal süre ne olursa olsun, bankalar, yeni kurallara göre sermaye açıkları varsa olabildiğince çabuk kapatmaya çalışacaklar.
[Devamı]
Tercih, mutluluk ve uyum
Hasan Ersel, Dr.
08 Eylül 2010
İktisatta kişilerin "seçimlerinin" kendi "tercihlerine" dayandığı kabul edilir. Peki kişilerin tercihleri nasıl ortaya çıkar? İktisat bu konuyu, uzun süre, ilgi alanının dışında tutmuş ve tercihlerin veri olduğunu varsaymakla yetinmiştir. Oysa, kişilerin tercihlerinin kendiliğinden ortaya çıkmadığı, kişi ile çevresi arasındaki karmaşık ilişkiler bütünü içinde oluştuğu bilinmektedir. Başta psikologlar olmak üzere çeşitli disiplinlerde çalışan araştırmacılar bu olgunun analizi ve "karmaşık" diye nitelenen ilişkilerin sistematik bir biçimde sınıflandırılması ile ilgilenmişler, tercihlerin oluşum sürecini incelemişlerdir.
[Devamı]
Mali kuralın siyasal iktisadı
Hasan Ersel, Dr.
06 Eylül 2010
Türkiye'de maliye politikasının çağdaş demokratik ülkelerdekine yakınsaması dileğine hükümet de katılmış ve 'mali kural' bu nedenle gündeme gelmişti. Hükümet, küresel ekonomik kriz ortamında böyle bir uygulamanın ülkenin iktisat politikasına olan güveni sağlayabileceği/artırabileceği üzerinde ısrarla durmuştu. Hatta bu bağlamda bir adım daha atmış, mali programın IMF ile yapılması düşünülen bir anlaşmayı ikame edeceğini bile ileri sürmüştü. Bu da IMF ile bir anlaşma yapılmaması yolundaki hükümet tercihinin arkasındaki gerekçelerden birisi olmuştu.
[Devamı]
Hazine'nin esnaf kredisinin faizinin yarısını ödemesi ne demek
Hasan Ersel, Dr.
01 Eylül 2010
Hükümet, 1 Eylül 2010'dan itibaren Halk Bankası yoluyla esnafa kullandırılan kredilerin faizini yüzde 13'ten yüzde 10'a düşüreceğini, bu faiz yükünün de krediyi alanla Hazine arasında yarı yarıya bölüştürüleceğini açıkladı. Ayrıca kredi limitlerinin de işletme kredisinde yüzde 100 artırılarak 100.000 TL'ye, yatırım kredisinde de 50.000 TL'den 250.000 TL'ye çıkarılacağını açıkladı. Bu açıklamada iki farklı konu var. Bunlardan ilki bu kredinin faizinin indirilmesi ve kredi limitlerinin artırılması. İkincisi de yüzde 10'a indirilen kredi faizinin yarısının (5 puan) Hazine tarafından ödenmesi. Bankacılıkta ulaşmayı hedeflediğimiz anlayışa göre kredi faizini ve limitini belirlemek ve kamuoyuna duyurmak Halk Bankası'nın yetkisinde olmalıydı. Hükümetin açıklaması, bu noktadan epeyce uz
[Devamı]
Federal reserve'in gözünden ABD ekonomisi
Hasan Ersel, Dr.
30 Ağustos 2010
ABD ekonomisine ait veriler, deyim yerindeyse, müşteri memnuniyetini sağlıyor! Bir açıklama ABD'de işlerin iyiye gitmediğini düşünenlere, bir sonraki ise tersini bekleyenlere yarıyor. Böylece herkes çizgisini korumakta kendisini haklı görmeyi sürdürüyor. Ama bu, aynı zamanda ABD ekonomisinin içine düştüğü istikrarsız durumdan kurtulamadığı anlamına da geliyor. ABD ekonomisi istikrarlı bir yola oturmuş olsaydı, veriler taraflardan birisini yanlışlardı. Son istatistiksel bilgiler olumsuz yönde. 2010'un ikinci çeyreğinde ABD ekonomisinin yüzde 2,4 büyüdüğü açıklanmıştı. Öyle değilmiş; ABD ekonomisi, sadece yüzde 1,6 büyümüş! Öte yandan son istihdam ve konut piyasası verileri de pek olumlu değil. Tüm bu nedenlerle gözler Federal Reserve (FED) Başkanı Ben S. Bernanke'nin açıklamalarına yöneldi
[Devamı]
