2021 nasıl olur?
19 Ocak 2021
Geçen gün, Dünya Bankası Başkanı David Malpass, Eurasia’dan Ian Bremmer’e COVID-19 aşısının yaygın dağıtımının “2021 yılının ikinci yarısına, hatta 2022 yılına sarkabileceğini” anlatıyordu. Aklında özellikle aşı üretiminin yetersizliği ve gelişmekte olan ülkelerin aşıya erişim sorunları vardı. Bu çerçevede, 2021 yılının ekonomi açısından bakıldığında, 2020 yılına benzemesini mi beklemek gerekiyor? Evet ve de hayır.
[Devamı]
Yine o aynı “Açlık Oyunları” dünyası
12 Ocak 2021
Bakın bu yıl ikinci kez oluyor. Bu hafta, Kapitol’e (Capitol-Amerikan Kongre Binası) saldıran güruhu televizyon başında izlerken, ben yine kendimi Susanne Collins’in “Açlık Oyunları” dünyasında gibi hissettim doğrusu. Temmuz ayı civarında “Black Lives Matter” ayaklanmaları sırasında da böyle olmuştum. Bu kez kalabalık, esasen beyazlardan oluşuyordu ama hadise yine aynı “Açlık Oyunları” dünyasında geçiyor gibiydi. Neden?
[Devamı]
Brüksel bu yıl tatil yapmadı, ya biz?
05 Ocak 2021
Avrupa Birliği (AB) fikrinin mimarlarından Jean Monnet, bundan yıllar önce, “Avrupa’nın krizlerle biçimleneceğini ve krizlere bulunan çarelerin bileşkesi olacağını” (Europe will be forged in crises and will be the sum of the solutions adopted for those crises) söylemişti. Bu, yalnızca, krizlerin fırsata çevrilebileceğini vurgulayan iyimser bir yaklaşım değil, bana sorarsanız. Aynı zamanda, her krizin ardından alınan kararların AB’yi yeniden biçimlendireceğini hatırlatan realist bir yaklaşım aslında. Her kriz bir arada yeniden dönüşmek anlamına geliyor sonuçta böyle bakarsanız.
[Devamı]
Orta Direği Tahkim Edin
29 Aralık 2020
Dünyanın gündeminden ne kadar koptuğumuzun farkında mısınız? COVID-19 küresel salgınına rağmen hem de. Bu Aralık, Çin ayı oldu bir nevi. Bir yandan Cang’I (Chang’e) üç haftalık seyahatten sonra topladığı taşlarla aydan döndü. Uzay Ekonomik Bölgesi yine tartışılmaya başlandı. İngilizler, Çin ekonomisinin beklenenden beş yıl önce 2028’de Amerikan ekonomisini geçip dünyanın en büyük ekonomisi olacağını açıkladılar ve bu arada Çin, 2021’de öncelikle orta direği sağlamlaştırmaya yöneleceğini açıkladı. Bakın neler oldu.
[Devamı]
Paris anlaşmasını hemen onaylayın
22 Aralık 2020
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), geçen hafta 2020 İnsani Gelişme Raporu’nu (Human Development Report) açıkladı. Raporun bu kez iklim değişikliği gündemi ile doğrudan bağlantılı olduğu adından belli oluyordu: “Antroposen’de İnsani Gelişme”. Bakın bu önemli bir tespit. Artık yeni bir jeolojik çağdayız. Antroposen’de, İnsan Çağı’nda. Başlangıcı Sanayi Devrimi’ne kadar götürülebilir ama şimdi, bir nevi, şahikasındayız. Bu dönem, sorunların çözümünü de getirmiş görünüyor. Artık ekonomi mi yoksa doğa mı diye bir ikilem yok bana sorarsanız.
[Devamı]
Bir yanda geri ödeme zorluğu, öte yanda IPO patlaması
15 Aralık 2020
Çalışma hayatıma 1984 yılında Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) başladım. SPK zaten 1982 yılında kurulmuştu. Pek yeniydi. SPK Başkanı Prof. Dr. İsmail Türk, bize imkânsız misyonumuzu anlatırdı o yıllarda. Öyle ya, yüksek enflasyonun öngörülebilirliği ortadan kaldırarak şirket hesaplarını analiz etmeyi, şirket performanslarını karşılaştırmayı imkânsız kıldığı bir ortamda hisse senedi piyasası geliştirmekle görevliydi kurum. Hala olmadı. Şimdilerde tüm dünyada şirketlerin COVID-19 sonrasına hazırlık yaptığı bir ortamda, Türkiye’deki şirketlerin işi daha bir zor yüksek enflasyon nedeniyle. Onu da ifade edeyim. Gelin meramımı bir anlatayım.
[Devamı]
Dijital gelenekseli sollarken
08 Aralık 2020
Bundan bir kaç yıl önce, kapalı bir toplantıda, “İktidarın, medyanın yüzde 90’ını doğrudan kontrol ettiği bir dönemde yaşıyoruz.” denildiğinde bir akademisyen “Hangi anlamda?” diye sormuştu. “Mecraların sayısı açısından doğru olabilir ama en çok izlenen televizyon, en çok okunan gazete gibi tüketici tercihleri açısından baktığınızda asla doğru değil bu ifade.”. COVID-19 küresel salgını ise hadiseyi iyice kontrolden çıkarttı, bana sorarsanız. Neye niyet neye kısmet, bir nevi.
[Devamı]
Sizin kelimeniz hangisi?
01 Aralık 2020
Oxford Languages, benim gördüğüm, 2004 yılından beri her yıl, yılın kelimesini (Word of the Year) seçiyor. Keşke bizim buralarda da, hem dünyanın farkında, hem de böyle bir geleneği devam ettirebilme kabiliyetine sahip “takip fikri olan” bir kurum olsa. Ama yok. Hele bu ikisi yan yana hiç yok. Bu nedenle, Oxford Languages’ın kelimelerinin bende çağrıştırdıkları olsun dedim bugünün konusu. Gelin bakın nedir?
[Devamı]
Rota düzeltmesi
24 Kasım 2020
Peş peşe gelen açıklamalar ve atama haberlerine önce bir makas değişikliği (track change) diye bakmıştım. Ama şimdi Türkiye’nin, son derece zamanlı, bir rota düzeltmesi (course correction) yapmaya çalıştığını düşünüyorum. Hayırlısı.
[Devamı]
Bowling yerine Trump’la golfe
17 Kasım 2020
Amerikan seçimleri bitti. Trump, Biden’a karşı seçimleri kaybetti. Biden Amerikan tarihinin en çok oy alarak başkan seçilen ilk başkan adayı oldu. Seçimleri kaybeden Trump ise yeniden başkan seçilemedi ancak Biden’den sonra Amerikan tarihinin en çok oy alan ikinci başkan adayı oldu. Amerikalılar Robert Putnam’ın yıllar önce bize öğrettiği gibi tek başına bowling yerine Trump’la golfü tercih ettiler. Neden?
[Devamı]