Eleştirelim ama hakkını da teslim edelim
Fatih Özatay, Dr.
24 Ocak 2024
Merkez Bankası Başkanı hakkında son zamanlarda çok fazla şey yazıldı, konuşuldu. Söylentilerin bir kısmının doğru olmadığı açık. Mesela bir Merkez Bankası Başkanı tek başına birisini genel müdür ya da müdür yapamaz, görevden de alamaz. Ancak önerebilir. Önce, Başkan ve Başkan Yardımcılarından oluşan Yönetim Komitesi’nden en azından oy çokluğuyla geçmesi gerekir o önerinin. O da yetmez. Yönetim Komitesi’nde karara bağlanırsa, o kararın Banka Meclisi’ne gitmesi ve orada da en azından oy çoğunluğuyla onaylanması gerekir. Banka Meclisi’nin yedi üyesi var. Başkan bunlardan sadece biri ama Meclis’in başkanı. Kalan altı üyenin görev süreleri üç yıldır. Her yıl iki üyenin görev süresi biter; ya yeniden seçilirler ya da yenileri göreve gelir. Göreve getiren ise bir anonim şirket olan Merkez Bankası
[Devamı]
Ah şu bütçenin bir dili olsa…
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
20 Ocak 2024
Bu haftanın gündemi bütçe idi. Peki neden? İlki merkezi yönetim bütçesinin kamuoyunu şaşırtması oldu. Zira bir hafta önce açıklanan Hazine nakit dengesi 626 milyar TL açık verirken aynı dönemi kapsayan merkez yönetim bütçe açığı 1,4 trilyon oldu! Ekonomi ve kamu maliyesiyle ilgilenen kişilerin henüz cevaplayamadığı sorular ortaya çıktı. Örneğin bütçe açığı neden nakit dengesine yansımadı? Aralık ayında sermaye transferleri altında yer alan yaklaşık 700 milyar TL tutarındaki harcama ne için yapıldı? Detaylar neden açıklanmadı?
[Devamı]
Nakit bütçe ve bütçe açıkları: Neden bu kadar farklılar?
Fatih Özatay, Dr.
17 Ocak 2024
Dün Aralık ayı bütçe açığı açıklandı. Salt Aralık’ta 843 milyar TL açık gerçekleşmiş. Böylelikle 2023 yılı toplam bütçe açığı 1.38 trilyon TL’ye yükseldi. Oysa bir hafta önce açıklanan 2023 yılı nakit bütçe açığı sadece Aralık’taki bütçe açığının da altında: 626 milyar TL. İlginç işler oluyor Türkiye’de. Aynı bütçe, biri nakit bütçe açığı biri bütçe açığı. Ama aralarında müthiş fark var.
[Devamı]
Enflasyonla Mücadele İçin Niyet Olmayınca-I
Fatih Özatay, Dr.
10 Ocak 2024
İlk grafikte 1924-2023 döneminde yıllık enflasyonların gelişimi ve ortalaması gösteriliyor. Ayrıca üç en yüksek yıllık enflasyon ve geçekleştiği yıllar işaretlenmiş durumda. Cumhuriyet’in ilk yıllarına giden tüketici enflasyonu yok. Yerine grafikte yer alan, ‘GSYH deflatörü’ olarak bilinen fiyat endeksindeki yıllık değişimler. Herhangi bir yılda gerçekleşen ortalama enflasyonu temsil ediyor. Kabaca üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonunun ortalaması olarak düşünebilirsiniz. Yüz yılın ortalama enflasyonu yüzde 23,6.
[Devamı]
2024 yılının kazananları ve kaybedenleri
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
06 Ocak 2024
Bu hafta 2024 yılında ne kadar kazanacağımız ve harcayabileceğimize ilişkin önemli veriler ve kararlar açıklandı. Nedir bunlar? Asgari ücret, memur maaşı ve emekli aylığı artışları, vergi ve kamusal ücret artışları, vs. Bu kararlar ve 2024 yılında uygulanması beklenen politikalar eşliğinde, yılının kazananlarının ve kaybedenlerinin kimler olacağını değerlendirmek istiyorum.
[Devamı]
Enflasyon: Kendimiz ettik kendimiz bulduk
Fatih Özatay, Dr.
05 Ocak 2024
Kendimiz ettik kendimiz bulduk. TÜİK’e göre 2023 yılını yüzde 64,8 düzeyinde bir enflasyon ile kapattık. İstanbul için İTO’nun hesapladığı enflasyon yüzde 74,9. ENAG ise yüzde 127,2 olarak ölçüyor 2023 enflasyonunu.
[Devamı]
2024 Para Politikası
Fatih Özatay, Dr.
03 Ocak 2024
Güzel bir yıl olması umuduyla yılın ilk yazısının başına oturduğumda “hangi konuyu yazayım” diye düşünürken -eski- meslek sapması ağır bastı: Merkez Bankası’nın 2024 Para Politikası raporunu kısaca değerlendirmeye karar verdim.
[Devamı]
2023 yılı ekonomi karnesi
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
30 Aralık 2023
2023 yılını kapatmakta olduğumuz bu günlerde geriye dönük bir değerlendirme yapmanın uygun olacağını düşünüyorum. Zira 2023 yılı iki farklı ekonomik politika setinin uygulandığı bir yıl oldu. 2023 yılının ilk 5 ayına ultra genişlemeci para ve maliye politikaları ile artan piyasa düzenleme ve kontrolleri damgasını vurdu. Yılın ikinci yarısında ise kademeli bir çerçevede sıkılaşan bir para politikası ile ekonomimiz şekillendi. Kamu maliyesinde yaz aylarında vergi oranlarında artışla bütçedeki açılma kontrol altına alınmaya çalışılsa da artan giderler kaynaklı maliye politikası genel olarak genişlemeci çerçevede uygulandı. Piyasa kontrol ve düzenlemelerinde bir takım sadeleşme adımları atılsa da 2018 sonrası ekonomik hayata giren birçok düzenlemeye devam edildi.
[Devamı]
Asgari ücret karşılaştırması: Mısır mı? Kore mi?
Fatih Özatay, Dr.
29 Aralık 2023
Nikkei Asia’da hafta içinde çıkan habere göre, Kore’de asgari ücret yüzde 2,5 oranında artarak 2024 yılında saat başına 7,8 dolar (9869 won) olacakmış. Aylık çalışma saat sayısını 209 olarak kabul ediyorlar. Bu durumda aylık asgari ücret 1630 dolar oluyor. Haberde bu ücretten ne kadar vergi kesildiğine dair bilgi yok. Başka kaynaklarda en düşük vergi oranı yüzde 16,4 olarak belirtiliyor. Bu durumda, 1630 dolar brüt ücret ise, net asgari ücret 1363 dolar ediyor. Kore’de Kasım’da tüketici enflasyonun yüzde 2,7 olarak gerçekleştiğini de not edeyim.
[Devamı]
Mahur Beste
H. Ekrem Cunedioğlu
28 Aralık 2023
Yıl boyunca asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu, son iki ayda ise yapılacak zammın ne olabileceği konuşuldu ve nihayet asgari ücret açıklandı: Brüt 20.002,5 TL, net 17.002,12 TL. Böylece 2023’ün ilk yarısına kıyasla net asgari ücret yüzde 99,87, asgari ücretin işveren maliyeti (işveren desteği dahil) yüzde 100,74 artmış oldu. Ancak 2024’ün ikinci yarısında asgari ücrette bir artış yapılmayacağını hesaba katarsak aslında yıllık değişim net asgari ücret için yüzde 70,8, asgari ücretin işveren maliyeti içinse yüzde 71,31. Asgari ücret belirlendi ama Attila İlhan şiirindeki gibi dağılan şenlik sonrası bir acı yel kaldı gibi bahçede. Aslında yıllardır çalan beste çaldı yine: Asgari ücretliler yeni ücretlerinin birkaç ay sonra enflasyona ezileceğinin, asgari ücret üzerinde ücreti olanl
[Devamı]
