Enflasyonda son durum
Temmuz ayında yıllık enflasyon önemli ölçüde düştü. Bu düşüş beklentilerin de üzerinde oldu. Uzun bir süredir enflasyon dar bir aralıkta salınıyordu. öylelikle, enflasyonun bu dar aralığın dışına düşebileceği de görüldü.
Biraz rakam vereyim: Mart ayından bu yana yıllık enflasyon düşüyor. Bu düşüş, toplam 4 puana ulaştı. Son iki ayın enflasyon rakamları eksi çıktı. Diğer bir ifadeyle fiyatlar artmadı; düştü. Böylelikle yılbaşından bu yana gerçekleşen enflasyon yüzde 3.11'e geriledi. Benzer bir şekilde çekirdek enflasyon da aşağı doğru eğim gösteriyor. Merkez Bankası'nın (MB) önem verdiği H göstergesiyle ölçülen yıllık çekirdek enflasyon, mart ayından bu yana düşüyor. Temmuzda bu değer yüzde 7.55 olarak gerçekleşti. Bu gelişmeleri grafikten de izlemek mümkün. Çubuklar yıllık çekirdek enflasyonu, eğri ise yıllık tüketici enflasyonunu gösteriyor. Bekleneceği gibi, çekirdek enflasyonun izlediği seyir daha dalgalı.
Daha önce de verdiğim bir tabloyu güncelleyerek bir daha veriyorum. Tabloda aylık enflasyon oranları yer alıyor. Bazı dönemlerin ortalama enflasyon oranları da var tabloda. 2004-2005 yılının ortalaması özellikle önemli. Zira bu dönemde (2004'te kısa süren dalgalanma bir tarafa bırakıldığında) enflasyonu olumsuz yönde etkileyen bir dış şok
yok. Oysa 2006 böyle bir şoktan etkileniyor. Dolayısıyla 2007'de gerçekleşen aylık enflasyonlarını, 2004-2005 ortalaması ile karşılaştırmakta yarar var.
Bu açıdan bakılınca, son üç ayın enflasyon değerleri, geçmiş enflasyon değerlerinden önemli ölçüde ayrışıyor. Diğer bir ifadeyle, yıllık enflasyonda son aylarda gözlenen düşüş sadece 'baz etkisinden' kaynaklanmıyor. Bunun ötesinde bir düşüş var. Oldukça olumlu bir gelişme bu. Buna karşılık, 2006 yılında ağustos ayı enflasyonu önceki ağustoslarla karşılaştırılamayacak ölçüde düşük çıktı.
İçinde bulunduğumuz ayda fiyatlarda benzer bir düşüş yaşanması zor. Bu zorluğun bir göstergesi diğer ağustoslarda oluşan enflasyon değerleri. Hepsi yüksek. Bu durumda bundan sonra açıklanacak ilk enflasyon verisi (ağustos ayına ait olanı), yıllık enflasyonda bir artışa işaret edecek büyük ihtimalle.
Bu tür bir gelişme 'Enflasyon tekrar yükselişe geçti' şeklinde yorumlanmamalı. Bu yükseliş tamamen 'baz etkisinden' kaynaklanacak. Enflasyondaki gidişatın yönünü yılın son dört ayındaki değerler belirleyecek. Dış piyasalardaki çalkantı daha fazla sürmez ve hükümet de mali disiplin yolunda ek önlemleri alırsa, MB'nin faiz indirimine büyük ihtimalle ekim ayında başlayacak olmasının nedeni de bu. Ağustos ve eylül enflasyon değerlerini görmesi gerekiyor. Buna karşın, ağustos enflasyonu olumlu yönde bir sürpriz yaparsa, MB de (az önce saydığım iki koşul elverirse) sürpriz yapabilir.
Grafik: Yıllık tüketici enflasyonu
(2004 Ocak-2007 Temmuz; çubuklar: çekirdek enflasyon)
Bu köşe yazısı 06.08.2007 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.
