BRIC ve Türkiye (1)
2010-2012 döneminde, BRIC ülkeleri içinde en yüksek kişi başına gelir düzeyi Rusya'da. Türkiye'ninki Rusya dışında kalanlardan yüksek.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin ekonomileri genellikle farklı bir konumda ele alınıyorlar. Orta-uzun vadede bu ülkelerin çok önemli birer ekonomik güç olacakları düşünülüyor. Bu ülkelere, İngilizce isimlerinin başharfleri kullanılarak BRIC ülkeleri deniliyor. Gündem el verdiğince birkaç yazıda bu ülkelerle Türkiye’yi karşılaştıracağım. Ayrıca bu karşılaştırmaya Kore’yi de katacağım. Böylece Türkiye’ye ilişkin çözülmesi gereken temel sorunlar daha rahat ortaya çıkacak. Elbette bu sorunlar hakkında bilinmeyen bir şey yok. Ama bu ülkelerle karşılaştırmalı olarak sorunların ele alınmasının yararlı olacağını düşünüyorum.
Önce malum karşılaştırma ile işe başlamakta yarar var: Tabloda, farklı dönemler itibariyle, zenginler grubunun (G7 ülkelerinin) kişi başına gelir düzeyine oranla bu ülkelerin kişi başına gelir düzeyleri yer alıyor. Gelirler satın alma gücü paritesi ile ölçülen gelirler; dolayısıyla karşılaştırılabilirler. Verilen değerler dönem ortalamaları. Yine aynı tabloda bu dönemlerde gerçekleşen ortalama büyüme oranları da yer alıyor.
Kişi başına gelir düzeyleri açısından durum şu: Kore çok farklı bir konumda. 2010-2012 dönemi dikkate alındığında, BRIC ülkeleri içinde en yüksek kişi başına gelir düzeyi Rusya’da. Türkiye’ninki Rusya dışında kalanların hepsinden daha yüksek.
Kişi başına gelir düzeylerinin gelişimine gelince (parantez içinde tüm 1980-2012 döneminin ortalama kişi başına gelir artış hızını veriyorum). Çin hızla yükseliyor (yüzde 12,3). Hindistan da oldukça hızlı (yüzde 7,4). Son birkaç yıl dikkate alınmazsa, en zayıf performans Brezilya’nın (yüzde 3,8); hâlâ 1980’lerdeki konumuna erişememiş durumda. Onu Rusya (yüzde 4,4) ve Türkiye (yüzde 5,6) izliyor. Buna karşılık son yıllarda hem Brezilya hem de Türkiye bir hamle yapmış görünüyor. Kore’nin sadece kişi başına gelir düzeyi yüksek değil; aynı zamanda bu düzeyi de hızla arttırıyor (yüzde 8,9).
Tablodaki büyüme oranları gayri safi yurtiçi hasıla artış oranlarını gösteriyor. Dolayısıyla, kişi başına rakamlar değil bunlar; farklı nüfus artışlarının etkilerini yansıtmıyorlar. Tüm dönemde Çin hızla büyüyor. Hindistan da öyle, özelikle 2000’den itibaren oldukça yüksek büyüme oranı. Onları Kore izliyor ama 2000’den itibaren düşüyor büyüme oranı.
Diğer üç ülkenin performansları, bu ülkelerin yanında parlak kalmıyor. Brezilya yine en kötü durumda olanı.
Sürdüreceğim.
Bu yazı, 10.01.2013 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.
