TEPAV/SAK : "OSB'ler Mucizevî İlaç Değil, Bir Sanayi Stratejisinin Parçası Olmalı'' Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev, Ankara 1. OSB'yi ziyaret etti.

23/10/2009 - Okunma sayısı: 2708 ANKARA- TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, OSB'lerin yerel düzeyde yatırım ortamını iyileştirdiğini ifade ederek, ''OSB'ler bölgesel sanayi gelişimi için oldukça etkili araçlar. Ancak OSB'ler mucizevî bir ilaç değil, genel bir sanayi stratejisinin parçası olmalı'' dedi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev ve beraberindeki heyet, Sincan'daki 1. Organize Sanayi Bölgesi(OSB)'ni ziyaret etti. Nazarbayev'in ziyareti nedeniyle OSB'de düzenlenen toplantıda TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, ''Organize Sanayi Bölgeleri Rejimi ve Ekonomiye Katkısı: Türkiye Örneği'' konulu bir sunum yaptı.

Prof. Dr. Sak sunumunda OSB'lerin ekonomiye katkısını anlatarak, Türkiye'de 1980 sonrası dönüşüm ve ihracata dayalı sanayileşme konusunda örnekler verdi. Türkiye'de 1980 öncesi sanayinin belli noktalarda toplandığını ve ithal ikameci sanayileşme sürecinin yaşandığını kaydeden Sak, 1980'den sonra ihracata dayalı sanayileşmeye geçildiğini ve sanayi merkezlerinin Anadolu'ya da yayıldığını söyledi.

Prof. Dr. Sak Türkiye'de 1980 öncesinde 3 milyar dolar olan ihracat rakamının 2008'de 132 milyar dolara yükseldiğini kaydederek, ihracatta sanayinin payının 1980'de yüzde 10 iken 2008'de yüzde 90'ı aştığını, Türkiye ekonomisinin önemli bir değişim gerçekleştirdiğini belirtti. 1980'de Türkiye'de 12 organize sanayi bölgesi bulunduğunu 2009'da bu sayının 120'ye ulaştığını kaydeden Sak, değişik özel ekonomik bölge türlerinin de faaliyet gösterdiğini bildirdi. OSB'lerdeki yönetim yapısına da değinen Sak, OSB'lerin kamu-özel sektör ortaklığı olduğunu ifade etti. Sak, ''OSB'ler kar amacı gütmeyen özel hukuk tüzel kişiliği statüsünde faaliyetini sürdürüyor. Edilen karların OSB için yeniden yatırıma dönüşmesi zorunlu'' dedi.

OSB'lerin yerel düzeyde yatırım ortamını iyileştirdiğini de vurgulayan Sak, ''OSB'ler bölgesel sanayi gelişimi için oldukça etkili araçlar. Ancak OSB'ler mucizevî bir ilaç değil, genel bir sanayi stratejisinin parçası olmalı'' diye konuştu. ''Kazakistan için ne yapabiliriz?'' sorusunu yönelten Sak, kurulacak bir OSB yoluyla Türkiye'den ve diğer ülkelerden yatırımcı çekilebileceğini, Kazak ekonomisini çeşitlendirecek çalışmalar yapılabileceğini, sanayi yapısını çeşitlendirmek için Türkiye deneyiminin aktarılabileceğini, özel sektörün gelişimi için oda geliştirme programları uygulanabileceğini anlattı.

''OSB'ler Çok Özel Düşünülmüş Bir Model''

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, sunumun bitiminde Nazarbayev ve Kazak yetkililerince yöneltilen soruları yanıtlarken OSB'lerdeki yönetim yapısına ilişkin bir soru üzerine şöyle konuştu:

''Aslında OSB'ler çok özel düşünülmüş bir model. Sanayici ile devlet bir araya geliyor. Yerel yönetimin bütün hak ve hukuku burada kurulan idareye devrediliyor. Belediyeler OSB'lerin içerisindeki inşaat ruhsatından, bitiş noktasına kadar hiçbir noktada söz sahibi değil. Söz sahibi olan OSB'nin kendi kurduğu idaresi. Paylaşım nasıl? Özel sektörle kamu bir araya geliyor. OSB faaliyete geçtikten sonra kamu tamamen çekiliyor, idare tamamen özel sektöre kalıyor. İlk başta işler kamuda engellenmesin diye kamu var kamu işini bitirip OSB faaliyete geçtikten sonra kamu tamamen içimizden çıkıyor.''

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu devletin 80'lerin başında yatırımcıya yatırımın yüzde 50'si kadar hibe verdiğini, zamanla sanayi özel sektör geliştikçe bunların kaybolduğunu şu an teşvikler verildiğini, yatırıma göre bazı yerlerde 10 yıla kadar güvence ödemediklerini, istihdamın üzerindeki vergilerin alınmadığını, enerjide düşük fiyatlar uygulandığını anlattı. TOBB Başkanı, sanayinin gelişmesi için altyapı, OSB'ler gibi sahalara ihtiyaç olduğunu, devletin yatırımcıyı cesaretlendirecek teşviğine de ihtiyaç bulunduğunu söyledi. OSB'lerdeki üretimlere ilişkin Avrupa'da satılan 3 televizyondan birinin Türk malı olduğu örneğini veren Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin ABD'den sonra 7 ayrı otomotiv markasının üretim yaptığı dünyadaki 2. ülke olduğunu, bunların hepsinin OSB'lerde üretildiğini söyledi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev konuşmasında Kazakistan'daki sanayi yatırımlarının hacminin 45 milyar dolara ulaşacağını, Türkiye'nin tecrübelerinden yararlanacaklarını, Türkiye'nin OSB deneyimlerini dikkate alacaklarını söyledi. Ülkesinde ilk tercihlerinin tekstil olduğunu vurgulayan Nazarbayev, sonra tarım, daha sonra ise eczacılık ve ilaç sanayi konusunda çalışmalar yürüteceklerini ifade etti. Nazarbayev, Türk şirketlerinin Kazakistan'da yapabilecekleri yatırımlara ilişkin olarak da birkaç Türk şirketinin bir araya gelmesine destek sağlayacaklarını, şirketlerin bu sayede hem Kazakistan hem Rusya hem de Beyaz Rusya piyasasına giriş yapabileceklerini söyledi. Nazarbayev, ''Artık somut adımlar atılmasının zamanı'' olduğunu sözlerine ekledi.