TEPAV'dan Diyarbakır'da Kayıtdışılık Üzerine Tespitler… TEPAV'ın Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası'yla yürüttüğü "İstihdama Kayıtsız Kalmayın Projesi"nin kapanış toplantısında, ilde yapılan işgücü piyasa analizi ve kayıtlı istihdam araştırmasının sonuçları paylaşıldı.

DİYARBAKIR - Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) tarafından TEPAV'ın danışmanlığında yürütülen "İstihdama Kayıtsız Kalmayın Projesi (KADİP)"nin kapanış toplantısı 14 Temmuz 2011 Perşembe günü Diyarbakır'da yapıldı.

DTSO Konferans Salonu'nda gerçekleşen toplantıda konuşan TEPAV Ekonomi Politikaları Analisti Ozan Acar, projede gerçekleştirilen anket çalışması sonucu ilde kayıtdışı istihdamın oldukça önemli bir problem olarak öne çıkarken, kayıtdışılığın azalmasına katkı sunacak mekanizmaların eksik olduğunun belirlendiğini belirtti. Acar, bu çerçevede firmaların çalışanların sahip oldukları beceri düzeyindeki düşüklüğü ciddi bir engel olarak algılamazken, istihdam teşviklerinden yararlanma oranlarının da oldukça düşük olduğunu kaydetti.

Kayıtdışılık ile üretim yapısı arasında önemli bir bağlantının olduğunu ve verimliliğin düşük olduğu alanlarda kayıtdışılığın yüksek yaşandığını belirten Acar, "Verimlilik artışlarının kaynağında bugüne kadar iç göç vardı. Türkiye'deki iç göç hem verimlilik, hem de kayıt içine geçişi hızlandırmıştır Ancak, bu sürecin sonuna geldik" dedi. Ozan Acar, iktisadi modernleşme sürecinin devamının sektörlerde verimlilik artışlarının gerçekleştirilmesine bağlı olduğunu söylerken, "Bunu başarabilmek için bölgesel ve sektörel öncelikleri dikkate alan sanayi stratejilerine ihtiyacımız var " diye konuştu.

KADİP kapsamında yapılan anketin sonuçlarına değinen Acar, buna göre Diyarbakır'da çalışanların yaklaşık yüzde 50'sinin kayıtdışı çalıştığını ve kayıtlı çalışanların yaklaşık yüzde 50'sinin de sigortasının düşük yatırıldığını kaydetti. Acar, ilde firmaların yüzde 36'sının ve satışların yüzde 40'ının kayıtdışı olduğunu da ekledi. Acar, kayıtdışılığın en yaygın olduğunu düşünenlerin de büyük ölçekli firmalar olduğunu, bunun yanında kayıtdışılığın sağladığı en önemli avantajın kamusal mali yükümlülüklerden kaçınmak olarak algılandığını belirtti.

Katkı sunacak mekanizmalar yok

Kayıtdışılığın azalmasına katkı sunacak iki önemli unsur olarak kaliteli işgücüne olan talebin artması ile kayıtdışılığı azaltmayı hedefleyen istihdam teşviklerinin yaygınlaşmasını sayan Acar, Diyarbakır'da ise bu iki mekanizmanın da çalışmadığının gözlendiğini vurguladı. Acar, "Beceri uyumsuzluğu algısı oldukça düşük. İstihdam teşviklerinden firmaların yüzde 80'i faydalanmıyor" dedi.

Toplantıda, proje kapsamında verilen eğitimlere katılanlara sertifikaları verildi.

DTSO Başkan Vekili M. Diyadin Gezer de, AB'nin "Yenilikçi Yöntemlerle Kayıtlı İstihdamın Teşviki Hibe Programı" kapsamında yürütülen projeyle hedeflenen çalışmaları şöyle sıraladı:

"Kayıtdışı istihdamın gelişmesine neden olan ekonomik ve sosyal nedenlerin tespit edilmesi; kayıtdışı istihdamı önlemek amacıyla kamuoyu oluşturulması; kayıtdışı istihdamın yoğun olduğu kesimleri belirleyerek eğitim ve bilinçlendirilmelerinin sağlanması; kalıcı ve sonuç alıcı önlemlerin alınması ve uygulanması için tüm tarafların işbirliği ile desteğinin sağlaması; işverenlere yönelik teşvik ve desteklerin tanıtımının yapılarak kayıtlı istihdamın özendirilmesi; okullarda ve üniversitelerde eğitim alan gençlerin sosyal güvenlik kurumları, iş kanunu ve bu alanda faaliyet gösteren kamu kurumları ile işlevleri hakkında eğitilmesi."

Araştırma, yayın haline getirilecek

Acar'ın detaylarını paylaştığı işgücü piyasa analizi ve kayıtlı istihdam araştırması kapsamında toplam 1.239 firma ile görüşme yapıldığını söyleyen Gezer, "Bu çalışma ilimizdeki istihdam oranları, firmaların talepleri ve kayıtdışı istihdam oranları konusunda önemli veriler sunacaktır. Bu veriler değerlendirilerek yayın haline getirilerek dağıtımı sağlanacaktır " dedi. Gezer,  proje kapsamında ayrıca lise ve dengi okullarda eğitim alan öğrencilere, mesleki eğitimini tamamlamış katılımcılara ve üniversite öğrencilerine kişisel gelişim eğitimleri verildiğini belirtti.

Bölgede iş ve eleman arayanları buluşturan "www.gapcv.com" internet sitesinin tanıtımının da yapıldığı etkinlik, sertifika töreni ve kapanış kokteyliyle sona erdi.