Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstikrar Enstitüsü tarafından hazırlanan Mali İzleme Raporu-2007 Yılı Aralık Ayı Bütçe Sonuçları açıklandı. Rapor'da bütçe sonuçlarının yanı sıra "Bütçeden Harcama Kaçırma Yöntemleri" başlıklı bir bölüme de yer verildi.

Bu bölümde, ertelenmiş yükümlülükler sorununun son birkaç yıldan bu yana bütçe harcamaları üzerinde görünmez bir yük oluşturduğu açıklandı. Devletin aldığı mal ve hizmetin bedellerini ödenek ve/veya nakit yetersizliği gerekçesi ile ödememesi ve ertelemesinin, kamu harcamalarının olduğundan az görünmesi anlamına geldiğine dikkat çekilen Rapor'da, şu ifadelere yer verildi:

"Dolayısı ile bu tür harcamaların bütçelere yansımaması devletin mali işlemleri nedeni ile ülkenin karşı karşıya olduğu kamu finansmanı sorunlarının da göz ardı edilmesine yol açmaktadır. Bu şekilde yaratılan yükümlülükler özünde ülkenin kamu kesiminin resmi borç stoku dışında yaratılmış yeni bir borçlanma türü olarak borç stokunun da eksik raporlanması sonucuna yol açmaktadır. Yaratılan ve eksik raporlanan bu türden yükümlülükler ise, mali disiplinin bilinçli ve kaliteli maliye politikaları sonucu sağlanıp sağlanmadığı konusunda tereddüt uyandırmaktadır. Devletin bütçe hesapları tutmadığı zaman yükümlülüklerini erteleyerek ve reel kesimi bu anlamda zora sokarak sağladığı bir bütçe disiplini kamuoyuna güven vermekten uzaktır."

Rapor'da, bu tür borçların biriktiği alanların ağırlıklı olarak müteahhitlik ve sağlık kesimleri ile bu sonuncu kesim ile bağlantılı olarak Sağlık Bakanlığı ve döner sermayeler olduğu açıklandı. Kamu Maliyesi Hesap Bülteni'nde bu hesap bakiyelerinin izlenebileceği en önemli veri kaynağı olan Devlet Muhasebe Mizanı'nın yayınlanmasının 2005 yılı sonundan itibaren durdurulmuş olduğu ifade edilen Rapor'da, 2007 yılı içinde ertelenmiş harcamaların tutarının 7,7- 9,5 milyar YTL düzeyinde olduğunun tahmin edildiği açıklandı.
Bütçe açığı yüzde 200 arttı
TEPAV'ın Raporu'nda Merkezi Yönetim Bütçesi'nin 2007 yılı sonunda 13,9 milyar YTL açık verdiği ifade edildi. Bütçe açığında bir önceki yıla göre yaklaşık % 200 oranında artış olduğu bildirilen Rapor'da, yerel yönetim ve fon payı ödemelerinden kaynaklanan etki arındırılarak bakıldığında ise bütçe açığındaki artış oranının % 138 olduğu kaydedildi. Rapor'a şöyle devam edildi:

"Bütçe gelirleri arasında yer alan özelleştirme gelirleri (TELEKOM hisse satış gelirleri ile özelleştirme kapsamında arsa satış gelirleri) dışarıda tutularak bütçe dengesindeki gelişmelere baktığımızda ise, 2006 yılı sonunda 7,2 milyar YTL olan bütçe açığı 2007 yılı sonunda 20,8 milyar YTL'na çıkmaktadır. Bu durum bütçe açığının özelleştirme ağırlıklı kaynaklarla kapatılmaya çalışıldığına işaret etmektedir.

2007 yılı mali izleme raporlarında sürekli dile getirdiğimiz gibi, bütçedeki olumsuz gelişme kendisini esas olarak program tanımlı faiz dışı dengede göstermiştir. Nitekim, 2007 yılı sonunda program tanımlı faiz dışı fazla performansı hedefin oldukça altında kalarak 21,7 milyar YTL düzeyinde gerçekleşmiş ve faiz dışı fazla program hedefinin % 68,4'ü düzeyinde kalmıştır.

IMF tarafından geçmişe yönelik olarak yapılan revizyonlar çerçevesinde bütçe performansına bakıldığında, 2007 yılı, programın uygulandığı sekiz yıl boyunca mali uyum açısından en düşük performansın yaşandığı yıl olmuştur.

Öte yandan, kamu otoritesi tarafından açıklanan resmi bütçe rakamlarının da devletin gerçek mali durumunu yansıtmadığı dikkate alındığında 2007 yılında kamu maliyesindeki bozulmanın bilinenin çok üzerinde olduğu sonucuna ulaşmaktayız."