PRIO: “Kıbrıs’ta Çözüm Kişi Başı Geliri 12.139 Euro Artırır” PRIO tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre Kıbrıs’ta çözüm, 2035 yılı itibariyle ada ekonomisinin büyüklüğünün ortalama 18,9 milyar Euro artıracak

ANKARA – Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü (Peace Research Institute Oslo - PRIO)’nun gerçekleştirdiği bir çalışmada, Kıbrıs’ta çözümün 2035 yılı itibariyle Ada ekonomisinin büyüklüğünü ortalama 18,9 milyar Euro, kişi başı geliri ise 12.139 Euro artıracağı öngörüldü.

PRIO’nun “Kıbrıs’ta Çözümün Getirileri: Verimlilik ve Sektörel Bazlı Bir Yaklaşım – The Cyprus Peace Dividend Revisited: A productivity and sectoral approach” başlıklı çalışması TEPAV’da gerçekleştirilen bir toplantıyla sunuldu. Açılış konuşmalarını TEPAV İcra Direktörü Güven Sak ve Norveç Ankara Büyükelçisi Janis Bjørn Kanavin’in yaptığı toplantıda PRIO Kıbrıs Merkezi Direktörü Dr. Harry Tzimitras ve çalışmanın yazarlarından Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Besim konuştu.

TEPAV Direktörü Sak konuşmasında Güney’de olası bir çözümün ardından gerçekleşecek olan yakınsama sürecinin başlı başına bir maliyet yaratacağı algısının hâkim olduğunun altını çizdi.

Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Besim yaptığı sunumda, mevcut durumda hem Kuzey hem de Güney’de büyümenin son derece zayıf ve istikrarsız olduğuna dikkat çekerek, Kuzey’de hizmet sunumundaki sorunlar ve Türkiye’den gelen yardımlara bağımlılığın, Güney’de ise krizden sonra tırmanan borç sorunu ve bankacılık sektöründeki kırılganlıkların altını çizdi. Besim, mevcut durum tespitini takiben çalışmanın metodolojisi ve bulguları hakkında bilgi verdi.

Besim, canlanan müzakere süreci ve 11 Şubat 2014 tarihli Anastasiades ve Eroğlu imzalı Ortak Bildiri metni ışığında 2016 yılında federasyona yönelik anlaşmanın imzalandığı, iki toplumlu ve iki bölgeli federal bir çözümle yönetişim yapısının iyileştiği bir senaryo varsayan çalışmanın çözüm sürecini üç aşamaya böldüğünü aktardı:

-          1. Aşama: Anlaşmanın imzalanması ve hazırlık süreci (2016)

-          2. Aşama: Yatırımların ve sektör bazında büyümenin zirve değerine ulaşması (2018-2022)

-          3. Aşama: Normalleşme ve yakınsama (2035)

Barışın getirisini toplam faktör verimliliği ve sektörel bazlı yaklaşım olmak üzere iki ayrı yöntem ile inceleyen çalışma, barışın getirisinin (peace dividend) özellikle turizm ve inşaat sektörünün büyümesi, bilim ve eğitim gibi sektörlerde Kıbrıs markasının oluşturulmasıyla öğrencilerin çekilmesi ve ulaşım sorunlarının çözülmesiyle yeni ticaret merkezlerine erişim gibi alanlarda öne çıkacağını ifade etti. Mevcut çözümsüzlük halinin maliyetinin aslında görünenden daha fazla olduğunun altını çizen Besim, olası bir çözümün hem Kuzey hem de Güney’de tüm sektörlere ekonomik anlamda artı değer sağlayacağını sözlerine ekledi. Besim, söz konusu öngörüler altında 2035 yılı itibariyle ada ekonomisinin büyüklüğünün ortalama 18,9 milyar Euro, kişi başı gelirin ise 12.139 Euro artacağına, ortalama ekonomik büyümede ise 2,8 puanlık artış sağlanabileceğine dikkat çekti. Besim ayrıca, 2035 yılı itibariyle Kuzey’in Güney’e oranla kişi başı gelir düzeyini bugünkü yüzde 50 seviyesinden yüzde 90’lara çıkarabileceğini ifade etti.

Besim, siyasi ve toplumsal olarak çözüm isteğini tesis etmek için bazı müşevviklere ihtiyaç olabileceğini belirtirken, her iki tarafın da hem siyasi hem de ekonomik olarak kazanımları olacağına ve çözümsüzlüğün her iki tarafa verdiği zararlara vurgu yapılması gerektiğini söyledi.

Sunumun ardından geçilen soru-cevap oturumunda, çözümün ve varsayımlarının siyasi olarak uygulanabilirliği ve taraflar için maliyeti tartışıldı.

Doç. Dr. Mustafa Besim'in sunumuna İngilizce haber üzerinden ulaşmak için tıklayınız.

“Kıbrıs’ta Çözümün Getirileri: Verimlilik ve Sektörel Bazlı Bir Yaklaşım” başlılı rapora erişmek için tıklayınız.