DTÖ Nairobi Bakanlar Konferansı ve Dünya Ticaretinin Geleceği Değerlendirme Notu / M. Sait Akman, Bozkurt Aran  

Onuncusu yapılan Dünya Ticaret örgütü (DTÖ) Bakanlar Konferansı, 14 yıldır devam etmekte olan ve Doha Kalkınma Gündemi adı altında yapılan çok taraflı ticaret turu (Doha Turu) müzakerelerinin artık sürdürülemeyeceğinin anlaşılması bakımından önemlidir. 160’ın üstünde üye ülkenin müzakere tekniklerinden ziyade gündem ve içerik konusunda bir türlü sonuca varamadığı Doha Turu’nun artık bir Kalkınma Gündemi olarak devam edebilmesi bazı etkili üyeler arasında derin ayrılıkların bulunması ve uyumun sağlanamaması nedeniyle mümkün görünmemektedir. Bununla birlikte, tarım ürünlerinde ihracat sübvansiyonlarının kaldırılması, bilgi teknolojileri anlaşmasının (ITA) genişletilmesi zirvede atılan kayda değer adımlar olarak kabul edilebilir.

Türkiye’nin DTÖ Bakanlar Konferansında kilit konularda karar veren ülkeler arasında yer almaya başlaması ve taleplerini kabul ettirebilmesi ve bu anlamda çok taraflı ticaret kurallarının oluşturulmasında etkinliğini artırması Bakanlar Konferansı’nın ülkemiz açısından önemli bir veçhesini teşkil etmektedir. Diğer taraftan dünya ticareti hala temel alanlarda (tarım, sanayi ürünleri, hizmet ticareti) ciddi bir “liberalizasyonun” sağlanmasına ihtiyaç duymaktadır. Doha Turu yoluyla olmasa da DTÖ bünyesinde çok taraflı sistemin kural ve müzakere platformuna olan ihtiyaç Türkiye de dâhil tüm ülkeler için hayati önemini sürdürmektedir. Zira asıl elde edilmesi gereken bazı gelişmelerle Bakanlar Konferansını geride bırakmak değil, müzakere ortamının devamlılığını sağlamaktır.