TOBB/ T.C. DİB/ TİKA - Gazze’deki Filistin Serbest Sanayi Bölgesinin Yeniden Canlandırılması Projesi

Tamamlanmış proje (Haziran 2005 - Aralık 2009)

Finansman kaynağı: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), T.C. Dışişleri Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TIKA)

Projenin genel amacı, yerel düzeyde yatırım ve KOBİ gelişimi önündeki bir dizi engellerin ele alınması yolu ile Gazze ve İsrail arasındaki sınır bölgesinde bir "mükemmeliyet merkezi" oluşturulmasıdır. Proje ayrıca tekstil, konfeksiyon ve mobilya kümelerine üstün altyapı ve iş geliştirme hizmetleri sunarak Türkiye'nin "organize sanayi bölgesi" modelini Filistin'e aktarmayı amaçlamaktadır. Eskiden Erez Sanayi Bölgesi olarak bilinen Filistin Serbest Sanayi Bölgesi (FSSB), İsrail'in Ağustos 2005'de Gazze'den geri çekilmesi öncesinde özel bir İsrailli şirket tarafından işletilmekteydi. Ağustos 2005 sonrasında bu bölge, Filistin Ulusal Yönetimi'ne ve Filistin Endüstri Bölgeleri ve Serbest Bölgeler Yüksek İdaresi'ne (PIEFZA) devredilmişti.  PIEFZA, Sanayi Bölgesinin yönetim ve idaresini,  TOBB ve bağış veren kuruluşlar tarafından kurulmuş bir Türk operatöre vermeye karar verdi. Projeyi yürüten kuruluş TEPAV'dır.  Hedef 2010 yılı itibariyle altı bin Gazzeli işçiyi istihdam edecek iş olanaklarının yaratılmasıdır.

Projenin Haziran 2007 itibariyle tamamlanan ilk aşaması şu sonuçları vermiştir:

• Türkiye, İsrail ve Filistin iş toplulukları arasında bir ticaret sektörü diyalog mekanizması başlatmış ve mekanizmanın oluşumunu kolaylaştırmıştır.
• Türkiye ve Filistin arasında bir “Mutabakat Metni”, Türkiye ve İsrail arasında ise bir “Ortak Açıklama” imzalanmasına olanak sağlayan üçlü diyalog mekanizmasını tesis etmiştir.
• Yüksek profilli görünürlük aktiviteleri organize etmek suretiyle siyasi destek sağlamak amacıyla kapsamlı bir iletişim stratejisi tasarlanmış ve uygulanmıştır. Bunlardan en önemlisi üç başkanın, İsrail (Sayın Simon Peres), Filistin Ulusal Otoritesi (Sayın Mahmud Abbas) ve Türkiye (Sayın Abdullah Gül) TEPAV binasında bir araya gelmesidir.
• Türkiye İşbirliği ve Kalkınma İdaresi (TİKA) ve Japonya Hükümeti de dâhil olmak üzere (TOBB finansmanına ek olarak) bağışçıların finansman sağlamasını güvence altına almıştır.
• Filistin Odalar Federasyonu ve Filistin Endüstri Bölgeleri çalışanları için kapasite inşa etme programları tasarlamıştır ve bu programları uygulamaya koymuştur.
• Sanayi Bölgesi’nin mühendislik projelerini (altyapı iyileştirme, üretim tesisleri ve yönetim/eğitim binaları) yapacak firma belirlenmiş ve bu projeler  ihale usulüyle belirlenen firma tarafından tamamlanmıştır.
• Erez Sanayi Bölgesi için fizibilite çalışması tamamlanmıştır.
• Bölgeyi işletmek için TOBB ve TEPAV tarafından kurulan işletici şirket ile Filistin Ulusal Yönetimi arasında imzalanacak imtiyaz anlaşmasının taslağını hazırlanmıştır.
• Yatırım olanaklarını Türk yatırımcılara göstermek üzere yatırım teşvik etkinlikleri düzenlenmiştir.
• FSSB’nin idaresi/yönetimini üstlenecek işletici şirket kurulmuş ve Filistin’de kayıt altına alınmıştır

Projenin ikinci aşaması Aralık 2009 itibariyle tamamlanmış ve aşağıda sıralanan şu sonuçlar elde edilmiştir:

• Batı Şeria'daki alternatif sanayi siteleri incelenmiş ve  ön fizibilite analizleri yapılmıştır.
• TOBB ve TEPAV tarafından kurulan bir özel şirket ile  Filistin Ulusal Otoritesi arasında imzalanacak olan bir imtiyaz sözleşmesi hazırlanmıştır.
• Hareket ve erişim kısıtlamalarınının iyileştirilmesi amacıyla, İsrailli yetkililerle imzalanacak olan bir güvenlik ve ticaretin kolaylaştırılması protokolü hazırlanmıştır.

İlgili Çalışmalar

• Ankara Forumu