Bugün Merkez Bankası yılın son Enflasyon Raporunu açıklayacak. Bu rapor, para politikası, enflasyonun gidişatı ve genel ekonomik görünüm açısından çok önemli mesajlar verecek. Gerek raporda yer alan analizler gerekse Merkez Bankası Başkanının sunum sırasında vereceği mesajlar, piyasalar ve reel sektör tarafından yakından takip edilecek.
En önemli konu: Enflasyon
Enflasyonla mücadelenin başladığı mayıs 2023’ten bu yana kazanımlar maalesef istenilen ölçüde olmadı. Hatırlayacak olursak 2023 yılının mayıs ayında yüzde 39,6 olan enflasyon, geçen sene mayıs ayında yüzde 75,5’e çıkarak zirve yapmıştı. Bu tarihten sonra hem uygulanan sıkı para politikası hem de baz etkisinin sağladığı geçici destekle enflasyon temmuz ayında yüzde 33 civarına kadar geriledi ve tam da burada takılı kaldı.
Mevsim itibarıyla enflasyonun düşük gerçekleştiği yaz ayları maalesef 2025 yılında tam tersi etkiyi gösterdi. Temmuzdan bu yana enflasyonda hem aylık hem de yıllık bazda istenilen düşüşü göremiyoruz. Aylık enflasyon ortalama yüzde 2,5 civarında gerçekleşirken, yıllık enflasyon da yüzde 33 bandına takılmış durumda.
Ana eğilimde iyileşme yok
Merkez Bankasının Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporunda da belirtildiği üzere ekim ayı enflasyonu, düşüş sürecini desteklemekten oldukça uzak gerçekleşti. Gıda ve hizmet enflasyonu, tüketici fiyatlarını yukarı çeken başlıca unsurlar olmaya devam etti.
Gıda enflasyonunda yapısal nedenlerin yanı sıra bu yıl yaşanan zirai don ve kuraklık da arz yönlü baskıları artırdı. Gıda fiyatlarındaki artışın, restoran ve konaklama gibi kalemler üzerinden gecikmeli olarak hizmet enflasyonuna da sirayet ettiğini unutmamakta fayda var.
Merkez Bankası Raporunun 5. ve 6. grafiklerinde gösterilen enflasyondaki aylık eğilim göstergelerini bu yazımda sizlerle de paylaşıyorum. Grafiklerde görüldüğü üzere yaz aylarından bu yana enflasyonun aylık gelişmelerinde maalesef bir iyileşme görülmedi.
Yıl sonunda enflasyon: %33-34
Bu olumsuz tablo, yılın ilk on ayında kümülatif enflasyonu yüzde 29 civarına çıkardı. Yılın son iki ayında enflasyon eğiliminde bir iyileşme olmaması halinde, geçen seneden gelen bazın da etkisiyle, yıl sonunda enflasyonun yüzde 33-34 civarında gerçekleşmesi olası görünüyor.
Hatırlayacak olursak Merkez Bankası geçen sene ağustos ayında yaptığı tahminde, 2025 yıl sonu enflasyonunu yüzde 14, Kasım ayındaki tahmininde ise yüzde 21 olarak tahmin etmişti. Bu durumda tahmin ile gerçekleşme arasında iki kata yakın bir sapma oluyor.
Kaybeden: sabit gelirli
Bu sapmanın en büyük kaybedeni ise her zamanki gibi sabit gelirliler olacak: asgari ücretliler, emekliler ve sabit maaşla çalışan tüm hanehalkı.
2025 yılı için asgari ücrette yapılan yüzde 30’luk artışın yıl sonunda gerçekleşen enflasyonun altında kalacak olmasının yanı sıra asgari ücretin, yılın tamamında birçok büyükşehirlerdeki yaşam maliyeti ve açlık sınırının da altında kaldığını hatırlamakta fayda var.
Buna rağmen, bugün açıklanacak Enflasyon Raporu’nda duyurulacak 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminleri sabit gelirliler açısından belirleyici olacak. Çünkü önümüzdeki dönemde yapılacak asgari ücret, kamu personel maaşları, emekli aylıkları ve özel sektör ücret artışlarında Merkez Bankası tahminleri belirleyici ana kriterlerden biri olacak.
Bu köşe yazısı 07.11.2025 tarihinde Nasıl Bir Ekonomi Gazetesi'nde yayımlandı.
