Arşiv

  • Mart 2024 (17)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)
  • Nisan 2023 (9)

    Çukur kazmak
    Fatih Özatay, Dr. 11 Mayıs 2022
    Tüketici enflasyonu yüzde 70, üretici enflasyonu ise yüzde 122. Çok yüksek. Bu kadar yüksek enflasyon yeni değil. 1988-89 döneminin bir kısmında ve 90’lı yılların büyük bir kısmında da gözlendi. Ancak tüm bu dönemde, enflasyon-kur-faiz üçlüsünün bu denli birbirinden kopuk olduğu bir dönem hatırlamıyorum. Politika faizi yüzde 14, mevduat faizleri yüzde 20’nin kredi faizleri yüzde 30’un altında, açıklanan enflasyon ise yüzde 70. Döviz kurunun seviyesi ‘kahramanca’ savunulmaya çalışılıyor. Ancak son günlerde savunma cephesinden alarm sinyalleri geliyor. [Devamı]
    Enflasyon korumalı mevduat
    Fatih Özatay, Dr. 06 Mayıs 2022
    Basında çıkan haberlere göre, Hazine enflasyona endeksli lira cinsinden tahvil çıkarmayı düşünüyormuş. Bayramın son günü kaleme alıyorum bu yazıyı; bu durumda önce olumlu tarafından ele almam gerekir konuyu. [Devamı]
    500 liralık banknot ve hukuk sistemimiz
    Fatih Özatay, Dr. 29 Nisan 2022
    Basındaki haberlere göre 500 liralık banknot basılması düşünülüyormuş. Nereden nereye geldik. Enflasyon tek haneli rakamlara inince ve de enflasyonu çarpıcı biçimde düşüren ekonomik program yürürlükte olduğu için enflasyonu yükseltecek bir neden ufukta görülmeyince, paramızdan altı sıfır atılmıştı. 2005 başında ‘… Milyon liralık banknotların yerini ‘… (yeni) liralık banknotlar almıştı. Madeni para da tekrar hayatımıza girmiş ve yaygın biçimde kullanılır olmuştu. [Devamı]
    TCMB’nin yeni uygulaması
    Fatih Özatay, Dr. 27 Nisan 2022
    Son yazımda enflasyondan arındırılmış (reel) tüketici kredilerinin Ocak 2015’ten bu yana aylık hareketini gösteren bir grafiğe yer vermiştim. Ağustos 2020’den bu yana yokuş aşağı tam gaz gidiyor reel tüketici kredileri. Geçen yılın ortasından itibaren de reel olarak azalıyor. Nisan ayı değeri eksi yüzde 25. Öte yandan, maaş ve ücretler azan enflasyona yenik düşmüş durumdalar. Mesela Mart ayı asgari ücreti enflasyondan arındırıldığında sadece Mart 2021’deki değerinin değil Mart 2020’deki değerinin de altında. GSYH’nin önemli bir kısmını oluşturan özel tüketim harcamalarının bu koşullar altında 2022 yılında büyümeye belirgin bir katkı vermesi oldukça zor. [Devamı]
    Büyüme göstergeleri
    Fatih Özatay, Dr. 22 Nisan 2022
    2022’de büyüme konusuna kaldığım yerden devam edeyim. Mart ayında enflasyondan arındırılmış net asgari ücretin, hem 2020’deki hem de 2021’deki düzeyinin altına düştüğünü daha önce grafikle göstermiştim.  Memur ya da emekli maaşları için de aynı hesaplama yapılsa aynı sonuca ulaşılacak. Geniş halk kesimlerinin vergiden arındırılmış gelirleri eriyor. Bu olgu, GSYH’nin yüzde 60’ına yaklaşan özel tüketim harcamaları açısından olumsuz bir gelişme. [Devamı]
    Yatırım ile tüketim ters yönde hareket eder mi?
    Fatih Özatay, Dr. 20 Nisan 2022
    Ali Çufadar yıllar öncesinden Merkez Bankası’ndan çalışma arkadaşım. Yine aynı yerde buluştuk. İyi de oldu; Türkiye ekonomisine ilişkin tartışmalar yaparken iyimser bir arkadaşımıza ihtiyaç vardı. Böylelikle bizler de farklı bir açıdan bakabilir olduk. Ali, şu sıralarda ülke dışında, önemli bir projede görev alıyor. Oralardan tweet mesajları ile bizlere ulaşıyor. Anlaşılan biraz karamsarlaşmış. Son mesajlarında Türkiye için geniş kesimlerin fakirleşmesine ve dolayısıyla fakirleşen bir büyümenin sürdürülemeyebileceğine dikkat çekiyor. [Devamı]
    Bir rekor daha
    Fatih Özatay, Dr. 15 Nisan 2022
    Zaten zar zor ayakta duran bir yapı sisteminin temelinden önemli bir taş söktüğünüzde ne olacağı belli. O belli olan gerçekleşmesin diye yapının sağına soluna boyuna koşuşturulup destek verilmeye çalışılıyor. Bu sefer destek verilen kesimin dengesi aşırı yüklenmeden bozuluyor. Hadi, bu sefer ona çare üretilmeye çalışılıyor. Tam bir keşmekeş çıkıyor ortaya. Oradan buradan eğilme emareleri gösteren duvarlar, onların önünde arkasında destekler; dolaşacak yer azalmış içinde ve bahçesinde. Oysa içeride ve bahçede rahat dolaşılsın diye yapılmıştı o bina. [Devamı]
    Makus talihimizi tam yenecektik ki…
    Fatih Özatay, Dr. 13 Nisan 2022
    İşsiz, asgari ücretli, asgari ücretli olmasa da ücreti asgari ücretin birkaç katının altında kalan, döviz cinsinden borçlu, kura ya da faize endeksli borçlu, emekli, memur ya da benzeri bir konumda değilseniz ve ekonomi ile de ilgiliyseniz, Türkiye ekonomisi size çok ilginç geliyor olmalı. Hele meraklı iktisat öğrencileri için bulunmaz bir hazine. Eşsiz deneyler yapılıyor, az rastlanır gelişmeler yaşanıyor çünkü. Üstelik meraklıların bu deneyleri ve sonuçlarını sıkılmadan bol bol gülümseyerek, kısacası eğlenerek özümsemeleri mümkün. Şüphesiz, öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir unsur eğlenmek. [Devamı]
    Döviz rezervi düzeyini önemsizleştirmek gerekiyor
    Fatih Özatay, Dr. 08 Nisan 2022
    Rusya Merkez Bankası’nın yüklü miktarda döviz rezervi vardı. Ukrayna’ya saldırması nedeniyle önemli yaptırımlar geldi Rusya’ya. Bu yaptırımlar çerçevesinde döviz rezervlerinin kullanımına belirgin sınırlamalar getirildi. Egemen bir ülkeyi işgal etmeye kalkıp, binlerce insanın ölümüne yol açan ve milyonlarca insanın da göç etmesine neden olan Rusya, şüphesiz hak ediyor bu yaptırımları. [Devamı]
    Kendimizi köşeye sıkıştırdık
    Fatih Özatay, Dr. 06 Nisan 2022
    Mart ayı tüketici enflasyonu dün açıklandı. Yıllık enflasyon yüzde 61 olarak gerçekleşti. Şubat 2001’de patlak veren krizden sonra tüketici enflasyonu hızla artmış ve Ocak 2002’de yüzde 73 ile zirveye ulaşmıştı. Krizden sonra uygulanan ekonomi programı ile sonraki aylarda belirgin biçimde düşmeye başladı. 3 Kasım 2002’de genel seçim vardı. Genel seçime girilirken (Ekim ayı) tüketici enflasyonu yüzde 33’e kadar inmişti (Grafik 1). [Devamı]