Kapasite kullanımını daha doğru ölçebiliriz
Fatih Özatay, Dr.
14 Aralık 2009
Son aylarda kapasite kullanım oranlarına (KKO) ilişkin açıklanan veriler bizleri şaşırtıyor. Şu anlamda: Belli bir aya ait KKO o ayın sanayi üretimi verilerinden bir ay önce açılanıyor. Kasım ayında yapılan açıklamaya göre, içinde bulunduğumuz yılın ekim ayına ait KKO, bir yıl öncesinin aynı dönemine göre 4.9 puan düşmüştü. Oysa geçen hafta içinde ekim ayı sanayi üretimi açıklandı. Buna göre sanayi üretimi bir yıl öncesinin aynı ayına kıyasla yüzde 6.5 arttı.
[Devamı]
Kapasite kullanım oranları neden şaşırttı bizleri?
Fatih Özatay, Dr.
13 Aralık 2009
Bu hafta önemli veriler açıklandı. En şaşırtıcı veri ekim ayı sanayi üretiminden geldi. Bir ay önce açıklanan ekim ayı kapasite kullanım oranları ile tutarsız çıktı sanayi üretim artışı. Zira ekim ayında, bir yıl öncesinin aynı dönemine göre sanayide kapasite kullanım oranı 4.9 puan düşmüştü. Oysa hafta içindeki açıklamaya göre, ekim ayında yine bir yıl önceki ekim ayına göre sanayi üretimi yüzde 6.5 arttı.
[Devamı]
Maliye politikası faizi nasıl yükseltir?
Fatih Özatay, Dr.
10 Aralık 2009
Tüm Yunan halkından özür dilerim. Bu arada kredi notu veren kuruluşlara da teessüflerimi bildiririm. Yahu bu kadar da çabuk tekzip edilir mi insan! Tamam, uyarımı dikkate alıp gereğini yapacaksınız elbette, ama bu kadar da acele edilir mi? Ne olacak şimdi, bazı adaları dışında hiç görmediğim Yunanistan'a nasıl ayak basacağım şimdi? İnsan bir iki hafta bekler kardeşim.
[Devamı]
Tek para, çok maliye politikası
Fatih Özatay, Dr.
07 Aralık 2009
Yunanistan'da olan bitenlere dikkat ediyor musunuz? Yeni hükümet işbaşına geldiğinde 2009'da bütçe açığının alması beklenen değer için kamuoyuna daha önce açıklanan rakamların doğru olmadığını öğrendi. Tabii, yeni hükümetle birlikte herkes. Meğerse 2009 bütçe açığı milli gelirin yüzde 13'ü kadar olacakmış.
[Devamı]
Kredi notu neye yarar?
Fatih Özatay, Dr.
06 Aralık 2009
Uzun zamandır güzel haberlere hasretiz. Hafta içinde kredi notumuzun Fitch tarafından iki kademe yükseltilerek BB+ düzeyine çıkarılması sevindiriciydi. Kredi notu veren diğer iki şirketin de ters bir gelişme olmazsa yakında notumuzu yükseltmeleri beklenir.
[Devamı]
Küçülme dönemi bitti mi? Nasıl ölçeceğiz?
Fatih Özatay, Dr.
03 Aralık 2009
Önemli veriler açıklanacak önümüzdeki günlerde: Önce ekim ayı sanayi üretim endeksi, sonra üçüncü çeyreğe ilişkin milli gelir ve kasım ayı kapasite kullanım oranı, sonra da eylül dönemine ait işsizlik verileri. Özellikle ilk üçü için iki tür karşılaştırma yapılacak; bir yıl öncesinin aynı dönemine göre ve bir dönem öncesine kıyasla. Bir yıl öncesine kıyaslamak bazen sorunlu oluyor. Özellikle de ekonomik faaliyet düzeyinde aşağıya doğru ya da yukarıya doğru bir dönüşün gerçekleşmesini beklediğimiz dönemlerde. Bu sorunu aşmanın bir yolu bir ay öncesine (çeyrek yıllık veriler için bir önceki üç aya) göre kıyaslama yapmak. Ama incelediğimiz seri ekonomik nedenler dışındaki nedenlerle önemli dalgalanmalar gösteriyorsa, bu kıyaslama hiçbir anlam taşımıyor. Böyle yaparak elde edilen büy
[Devamı]
Küresel kredi piyasasına bir tokat daha mı?
Fatih Özatay, Dr.
30 Kasım 2009
Bir süredir ağırlıkla olumsuz haberler gelmeye başladı. 2010 için yapılan büyüme öngörülerinde hata riskinin aşağıya doğru olduğunu gösteriyor bu durum. Zira şu ana kadar gün yüzüne çıkan öngörülerin dayandığı temel senaryolarda gelişmiş ekonomilerin ılımlı da olsa toparlanmaya başlayacakları varsayımı var. Bu mesela, birkaç ay önce açıklanan Orta Vadeli Program'da yer alıyor. Kasım ortasından itibaren bu köşede 2010'a ilişkin bazı senaryolar oluşturdum, ekonomimizi etkileyecek dışsal koşulların nasıl şekilleneceği incelemeye çalıştım ve alternatif büyüme öngörülerine yer verdim. Benim temel senaryomda da benzeri bir varsayım vardı.
[Devamı]
Yoksulları gözetmek: Nasıl?
Fatih Özatay, Dr.
29 Kasım 2009
Küresel finansal kriz önemli bir gerçeğin altını bir kez daha çizdi: Finansal sektörden reel sektöre kredi akımları büyük ölçüde ekonominin faaliyet hacmiyle beraber hareket ediyor. Ekonomiler hızla büyürken, 'oh ne alâ' durumu hüküm sürdüğünden kredi miktarı da hızla genişliyor. Hem bankaların kredi açma iştahları artıyor çünkü, hem de şirketlerin ve tüketicilerin kredi talepleri. Tersine, ekonomiler hızla daralıyorken kredi arzı da azalıyor. Makroekonomik açıdan bakıldığında talebi artırmak için tam ihtiyaç duyulduğunda ortadan kalkıyor kredi.
[Devamı]
Otomatik dengeleyici gereksinimi
Fatih Özatay, Dr.
26 Kasım 2009
29 Eylül'de TEPAV, Dünya Bankası ve UNICEF birlikte gerçekleştirdikleri bir ankete dayanan raporu tanıtan bir basın toplantısı düzenlediler. Bu toplantıda temel sonuçları özetlenen Türkiye Refah İzleme Anketi'nin bulguları çok düşündürücüydü. Krizin olumsuz etkisi sadece işsizlik artışı ile sınırlı kalmıyordu. Özellikle kayıt dışı sektörlerde çalışanlar ve kendi işini yapanlar başta olmak üzere çalışanların çoğu gelirlerinde düşüş olduğunu belirtiyorlardı. Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli illerinde düzenlenen anket, kriz sonuçları ile başa çıkabilmek için ailelerin çok çeşitli yollara başvurduğunu gösteriyordu. Mesela yoksul ailelerin ebeveynlerinin neredeyse yarısı çocuklarının gıda tüketimlerini kısmak zorunda kaldıklarını bildiriyorlardı.
[Devamı]
2010'da ne olacak? (2)
Fatih Özatay, Dr.
23 Kasım 2009
Dün 2010'da geçerli olacağını düşündüğüm temel ekonomik senaryoyu verdim. Özetle şuydu: 2009'un son çeyreği ile 2010'un ilk yarısını kapsayan dönemde hem bankalarımızın hem de şirketlerimizin dışarıya aktardıkları kaynak miktarı ılımlı bir biçimde azalacak. Gelecek yılın ikinci yarısında ise net dış borç kullanımı 'sıfır' düzeyinde olacak. Türkiye'nin gerçek (reel) mal ve hizmet ihracatı, her çeyrek bir yıl öncesinin aynı çeyreğine kıyasla yüzde 1'in biraz altında yükselecek. 2009'un son çeyreği ile tüm 2010 boyunca her çeyrek bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.5'in biraz altında gerçek bir tüketici kredisi artışı olacak. Diğer kredilerde ise bu oran yüzde 1 düzeyinde gerçekleşecek. Yabancıların risk alma iştahları, ekonomiye duyulan güven ve reel kur bugünkü düzeylerinde sabit kal
[Devamı]
