Arşiv

  • Mart 2024 (17)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)
  • Nisan 2023 (9)

    Yeşil kuğu görmeye hazır mısınız?
    Güven Sak, Dr. 30 Kasım 2021
    Geçen hafta bir sanal oturumda bana COVID-19 pandemisi kaynaklı iktisadi krizden çıkmak için geçmiş kriz tecrübelerinin işimize yarayıp yaramayacağını sordular. “Hayır” dedim. Bugün artık dün değil. Yarınla ise hiçbir alakası yok. Ne demek? [Devamı]
    Marifet nerede?
    Fatih Özatay, Dr. 26 Kasım 2021
    Enflasyonun çarpıcı biçimde düştüğü 2002-2005 döneminde ‘yüksek faiz-düşük kur’ politikası uygulandığı iddiasının ne denli gerçeklerden uzak olduğunu anlatıyordum. “Geçmişi neden deşiyorsun?” diye sorabilirsiniz. Basit bir nedeni var. Şu: Faiz-enflasyon ilişkisi dile getirilirken sıklıkla gözden kaçırılan bir nokta var. O nokta, “hangi faiz” sorusunda düğümleniyor ve günümüzdeki gelişmelerin tam da odağında. Üstelik o faizin hangi faiz olduğu anlaşılırsa, faiz düşerken enflasyonun da düşeceği ortaya çıkar. Farklı bir ifadeyle “düşük faiz-düşük enflasyon” sonucuna varırız. [Devamı]
    ‘Yüksek faiz – düşük kur’ politikası safsatası
    Fatih Özatay, Dr. 24 Kasım 2021
    Türkiye, 2002-2005 döneminde enflasyonu çarpıcı biçimde düşürmüştü. Uygulanan döviz kuru rejiminin Şubat 2001’de çökmesiyle döviz kuru sıçramış ve beraberinde enflasyonu da yükseltmişti. 2001 Şubatında tüketici enflasyonu %33,4 düzeyindeydi. Sonra giderek yükseldi ve Ocak 2002’de %73,2 oldu. Mayıs 2001’de ‘Türkiye’nin Güçlü Ekonomi’ye Geçiş Programı’ adını taşıyan program uygulanmaya başlandı. Daha sonra gelen iktidar bu programın özüne sahip çıktı ve benzeri bir program uyguladı. Sonuçta enflasyon Aralık 2005’te %7,7’ye kadar düştü. Sonra uzunca bir dönem -2017’ye kadar- %8 etrafında bir o tarafa bir bu tarafa dalgalandı. Nadiren çok düşük iki haneli düzeylere çıktı (en fazla %11,7), ender olarak da %4’leri gördü. Dolayısıyla, enflasyondaki çarpıcı düşüşün Ocak 2002 – Aralık 2005 dönemind [Devamı]
    Yeşil ve dijital dönüşüme münasebetsiz bir vakitte yakalandık
    Güven Sak, Dr. 23 Kasım 2021
    Dünya hâli işte böyle… Kimse “Aman bu yeşil ve dijital dönüşüm sürecini Türkler için kolaylaştıralım, gariplere zor gelmesin.”, diye özel olarak düşünmüyor. Nasıl intibak edeceğimizi önce bizim düşünmemiz lazım. Ama Türkiye lay lay lom... Yeşil ve dijital dönüşüm sürecine pek münasebetsiz bir zamanda yakalandık. İşimiz artık katmerli zor. [Devamı]
    Tersine çevirmek için hala vaktimiz var
    Fatih Özatay, Dr. 19 Kasım 2021
    1994 krizimizi Fas’ın Marakeş kentinde bir uluslararası toplantıda akademisyenlere anlatmıştım. Krizler konusunda dünyaca tanınmış uzmanlar vardı aralarında. Açıkçası 1994 krizimiz pek ilginç gelmemişti onlara. Zira krizleri inceleyen iktisat yazınında “sakın ola yapmayasınız” denilen hemen her şeyi yapmıştık. Hazine’nin yüksek borçlanma faizlerini indirmek için mali disipline dayanan ciddi bir program uygulamak yerine, faizleri suni biçimde düşürmeye çabalamıştık. Hazine naçar vaziyette yüksek bütçe açığını finanse etmeye çalışırken, borçlanma ihalelerini faiz yüksek diye iptal etmiş, yerine Merkez Bankası kaynaklarını kullanmıştık. O zaman Hazine’nin Merkez Bankası’ndan borçlanmasına yasal bir engel yoktu. Döviz kuru birkaç haftada 14 bin lira dolaylarından 40 bin liraya sıçradı. Merkez [Devamı]
    Bu karmaşadan sağlıklı bir para politikası çıkmaz
    Fatih Özatay, Dr. 17 Kasım 2021
    Perşembe günü Para Politikası Kurulu (PPK) kararı var. Bu nedenle PPK’da nasıl bir karar alınabileceğine dair sorular geliyor. Yanıtlaması güç bu soruyu. Çünkü son zamanlarda temelde iki farklı hedef gösterdi TCMB bize. Birincisi, fiyat istikrarına vurgu yaptı. Enflasyonun düşeceğine dair tahminler yaptı. Bu tahminlerinin temel nedeni olarak da kredi gelişmelerine yer verdi. Kredi arzındaki yavaşlamanın alınan makro ihtiyati önlemlerin sayesinde olduğunu, dolayısıyla enflasyonun da düşmeye başlayacağını ileri sürdü. Sonra, politika faizini enflasyonun üzerinde tutacağını belirtti. Dolayısıyla, enflasyona önem verdiğini ima etti. Daha sonra da çekirdek (temel) enflasyona bakıp faizi onun üzerinde tutacağını söyledi. Bu köşede bu açıklamaların neredeyse tamamını eleştirdim. Özellikle gerçekl [Devamı]
    COP 26’nın başarısını nasıl ölçmek lazım
    Güven Sak, Dr. 16 Kasım 2021
    Birleşmiş Milletler’in iklim değişikliği toplantısı COP 26 sona erdi. İklim aktivistlerine göre, bazı kazanımlara rağmen toplantı eyleme geçilmesi açısından başarısız. 1,5 derece hedefi hala bir nevi hayal. Ama benim anladığım COP 26 iklim değişikliği gündeminde değişeni göstermek açısından son derece başarılı oldu. COP 26, dünya iklim değişikliği gündeminde konuşmaktan yapmaya geçildikten sonra yapılan ilk toplantı oldu. [Devamı]
    Her 4,5 kişiden biri işsiz
    Fatih Özatay, Dr. 12 Kasım 2021
    Geniş anlamda işsizlik oranında iyileşme var. Ancak bu oran hala üç yıl önceki değerinin çok üzerinde. Eylül ayı istihdam verileri dün açıklandı. Kullanılan yeni yöntem nedeniyle aylık veriler fazla oynak. Bu nedenle TÜİK’in yayınladığı üçer aylık verilere bakıyorum. Mevsimlik hareketlerinden arındırılmış veriler 2014’ün ilk çeyreği ile 2021’in üçüncü çeyreği arasındaki dönemi kapsıyor. Fazla ayrıntıya girmeyeceğim. Dikkatimi çeken bazı noktaları vurgulamak istiyorum. [Devamı]
    Kaşıkla verdiğini kepçeyle geri almak
    Fatih Özatay, Dr. 10 Kasım 2021
    “Amanın da koşun arkadaşlar TÜİK verilerine göre sıfır otomobil fiyatları değişmemiş; hemen yeni bir otomobil alalım” demeyeceklerine göre asgari ücret kazananların net aylık gelirlerini enflasyondan arındırırken TÜFE’yi kullanmama gerek yok. Onları ağırlıklı olarak gıda enflasyonu ilgilendiriyor. [Devamı]
    Enflasyon hedeflemesinden vazgeçmek
    Fatih Özatay, Dr. 05 Kasım 2021
    Ekim ayı tüketici enflasyonu dün açıklandı. Çok sınırlı bir artışla (0.31 puan) %19,9’a yükseldi. Döviz kurundaki son sıçramanın Ekim ayında olduğu ve çeşitli ürünlere yapılan zamların –özellikle enerji ve petrol ürünlerine yapılanların- Ekim verisine tam yansımadığı dikkate alınırsa, Kasım enflasyonunun daha yüksek bir düzeyde gerçekleşmesi beklenir. [Devamı]