Arşiv

  • Mart 2024 (12)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)
  • Nisan 2023 (9)

    Otomatik katılım neden patinaj yapıyor?
    Fatih Özatay, Dr. 22 Mart 2017
    “Normal” ekonomilerde yurtiçi tasarrufu artırmak için yapılabilecek “en iyi, en doğru yapısal reformlar listesi”nin ilk sıralarında gelen “sisteme herkesin otomatik katıldığı ama her katılana sistemden çıkma (cayma) tercihinin verildiği bireysel emeklilik sistemi” reformu Türkiye’de neden patinaj yapıyor?Haber şöyle: “1 Ocak’ta bin ve daha fazla çalışanı olan işletmelerden başlayan ve 45 yaş altındaki tüm çalışanların otomatik olarak katıldığı bireysel emeklilik sisteminden cayma tercihini seçerek çıkanların oranı 1 Mart itibariyle yüzde 54’e ulaştı”.Psikoloji ve davranışsal iktisat alanındaki çalışmalar bize kişilerin kendi çıkarlarına uygun davranmayabileceklerini gösteriyor. Bu nedenle özellikle sağlık, eğitim ve emeklilik gibi alanlarda onların çıkarlarına olacak uygulamalarda “yol gös [Devamı]
    Aslında yerimizde saymamışız: Eski-yeni GSYH karşılaştırması
    Fatih Özatay, Dr. 14 Aralık 2016
    Yeniden hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) üzerine bayağı yazıp çizeceğiz gibi görünüyor. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri benzer bir yeniden hesaplamayı 2014 yılında yapmışlardı. Buna göre 2010-13 dönemi için tüm AB ülkelerinin cari GSYH’lerinde yüzde 3.5’e ulaşan bir yükselme gerçekleşmişti. Güney Kıbrıs, Hollanda ve İsveç’te GSYH artışı önemli boyutlarda olmuştu. Mesela Hollanda’da yüzde 7’ye varan bir artış gerçekleşmişti. Buna karşın, ülkelerin büyüme hızlarında kayda değer bir değişim olmamıştı. Eski büyüme oranları ile yenileri arasındaki fark yüzde 0.1 düzeyinde kalmıştı. [Devamı]
    Üç tane kamyonu bir güzergâha sokamayan, tasarrufları artırabilir mi?
    Güven Sak, Dr. 17 Ekim 2016
    İstanbul Boğazı’na üçüncü köprü yapıldı. Üçüncü köprü yapılınca ikinci köprüden ağır tonajlı kamyon, otobüs ve TIR’ların geçişi yasaklandı. Ama sonra kamyonlar, ikinci köprüden ceza ödeyerek geçmeye başladılar. Çünkü ortada bir fiyatlama problemi vardı. Üçüncü köprüden normal fiyatı ödeyerek geçmek yerine, ikinci köprüden ücret ve ceza ödeyerek geçmek daha karlıydı. Üstelik yol da kısalıyordu. Şimdi bana, “kamu kesiminin hantallığına örnek ver” dediklerinde hemen bunu söylüyorum. Söyler misiniz lütfen, üç tane kamyonu kendi istekleri ile bir güzergâhı tercih etmeye nasıl razı edebileceğini hesaplayamayan bir idare ile Türkiye yeni sanayi devrimine nasıl hazırlanacak? Geçtim onu. Orta Vadeli Program’da yazdığı gibi, tasarruf oranı nasıl öyle milli gelirin yüzde 1,9’u kadar artacak 2017 yılı [Devamı]
    Tasarruf sorununun düşündürdükleri
    Fatih Özatay, Dr. 03 Ağustos 2016
    Son günlerdeki uzlaşma havasından ve siyasilerin kullandığı dilden herkes memnun. Ama itiraf edelim ki hem bu ortamın devam edeceğine dair kaygılar var hem de “neden bazı çok önemli kararlar parlamentoda (yani, ortak akılla) alınmıyor?” sorusu zihinlere takılıyor. Umarım uzlaşma artarak ve yaygınlaşarak devam eder ve parlamento bu vesileyle tam anlamıyla devrede olur. Böylelikle hem toplumsal fay hatlarımız giderek daha az tehlike arz eder hale gelir hem de “derin” sorunlarımızı (hukukun üstünlüğünü sağlamak, özgürlükçü demokratik bir sistem oluşturmak, kamuda liyakate dayalı atama sistemi tasarlamak, eğitimin sil baştan yeniden yapılandırılması) çözme sürecine gireriz ve bu süreçte önemli ve inandırıcı adımlar atarız. [Devamı]
    Bireysel emekliliğe otomatik katılım
    Fatih Özatay, Dr. 22 Haziran 2016
    Reform yapmak zor iş. Alın mesela sosyal güvenlik reformunu. Reform yapılmadan neler yazıldı çizildi. “Mezarda emeklilik” kavramı o reforma direncin ne denli şiddetli olduğunu gösteriyordu. Oysa Türkiye’de bir dönem çalışanlar 40 yaş civarında emekli olabiliyorlardı. Emeklilik sistemi ise çalışanlardan kesilen paranın mevcut emeklilere paylaştırılmasına dayanıyordu. Yani, bir musluktan havuza su doluyor, başka bir musluktan ise havuzdaki su azaltılıyordu. Emekli yaşı çok düşük olunca, havuza akıtılan su azalırken, havuzdan çekilen su artıyordu. Sonuçta şöyle bir noktaya geldi sistem: Havuzdan çekilmesi gereken su, havuzdakinden kat ve kat fazla olunca; birincisi devlet bütçesinden havuza su akıtıldı (bütçe açıkları), ikincisi her emekliye havuzdan daha az su verildi (emekli maaşları düşük [Devamı]
    Yaratıcılıkta yeni dönem!
    N. Emrah Aydınonat, Dr. 19 Şubat 2014
    Biliyorsunuz, kredi kartına taksitle cep telefonu satışı yasaklandı. Ama taksitle cep telefonu almak hala mümkün. En çok bilinen yöntem, telefonu GSM operatörlerinden taahhütlü sözleşme karşılığında satın alıp, telefonun parasını peyderpey ödemek. Ancak, daha yaratıcı yöntemler de var. Meraklısı için bunlardan bazılarını sıralayayım. [Devamı]