Türkiye Varlık Fonu
Fatih Özatay, Dr.
31 Ağustos 2016
Türkiye Varlık Fonu Yönetimi (kısaca: Varlık Fonu) A.Ş. kurulmasına dair kanun geçen hafta sonu Resmi Gazete’de yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Yasayı birkaç kez dikkatlice okudum; bazı notlar aldım. Görüşüne değer verdiğim arkadaşlarla henüz ayrıntılı tartışma fırsatım olmadı. Bu nedenle bugün yazacaklarım yasa hakkındaki ilk düşüncelerimi yansıtıyor. Belki bu arada sizlerden de görüşler gelebilir. Arkadaşlarımla tartıştıktan ve sizlerden gelebilecek görüşlerden sonra konuyu ileride yeniden ele alabilirim.
[Devamı]
Emniyet kemeri ve ani fren
Fatih Özatay, Dr.
24 Ağustos 2016
Çok zor günlerden geçiyoruz. Mevcut koşullar altında isteyeceğimiz en son şey yaşadığımız büyük zorluklara yeni zorluklar eklemek olsa gerek. Silahlı kuvvetleri, emniyeti, hukuk sistemi ve istihbaratı uçurumun kenarına kadar gelmiş bir ülkenin bir yandan bu kurumları uçurumdan uzaklaştırmaya çabaladığı bir yandan da terörle boğuştuğu bir sırada bir de ekonomisini aynı duruma düşürmemesi gerektiği açık. Ülkesini seven hiç kimsenin elbette böyle bir isteği yok. Ne var ki ülkemizin çıkarına olduğu düşünülen bir takım adımların ekonomimizde önemli çalkantılar yaratma potansiyeli var. Bu tür tehlikelerden uzak durmanın temel koşullarından biri ekonomik kısıtlarımızı dikkate almaktan ve bir yönde daha fazla mesafe almaya çabalamanın başka yönlere olumsuz etkileri olabileceğini idrak e
[Devamı]
Riskimizi bir de biz yükseltmeyelim
Fatih Özatay, Dr.
10 Ağustos 2016
Dünya’nın dünkü manşeti “KOBİ’ler de kârını finansmana harcadı” şeklindeydi. Manşetin altında ise Türkiye’nin ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun kârlarının yarıdan fazlasının finansmana gittiği belirtiliyordu. İki temel soruna işaret ediyorlar: Şirketlerimizin özkaynakları yetersiz ve düşük faizle borç bulamıyorlar.
[Devamı]
Tasarruf sorununun düşündürdükleri
Fatih Özatay, Dr.
03 Ağustos 2016
Son günlerdeki uzlaşma havasından ve siyasilerin kullandığı dilden herkes memnun. Ama itiraf edelim ki hem bu ortamın devam edeceğine dair kaygılar var hem de “neden bazı çok önemli kararlar parlamentoda (yani, ortak akılla) alınmıyor?” sorusu zihinlere takılıyor. Umarım uzlaşma artarak ve yaygınlaşarak devam eder ve parlamento bu vesileyle tam anlamıyla devrede olur. Böylelikle hem toplumsal fay hatlarımız giderek daha az tehlike arz eder hale gelir hem de “derin” sorunlarımızı (hukukun üstünlüğünü sağlamak, özgürlükçü demokratik bir sistem oluşturmak, kamuda liyakate dayalı atama sistemi tasarlamak, eğitimin sil baştan yeniden yapılandırılması) çözme sürecine gireriz ve bu süreçte önemli ve inandırıcı adımlar atarız.
[Devamı]
Bizi bekleyen iki önemli risk
Fatih Özatay, Dr.
27 Temmuz 2016
Önümüzdeki bir yıllık bir dönemi düşünelim. İki tane önemli risk bekliyor Türkiye ekonomisini: Bunlardan ilki, Moody’s ya da Fitch’den birinin Türkiye’nin kredi notunu düşürerek “yatırım yapılabilir” seviyenin altına çekmesi. Bu risk gerçekleşirse, S&P’nin notu ile birlikte iki kurumun notu yatırım yapılabilir seviyenin altına inmiş olacak. Böylelikle bazı fonların Türkiye’den tası tarağı toplamaları gerekecek. Analistler anında en az 3.2 milyar dolarlık çıkışı tetikleyeceğini hesaplıyorlar böyle bir gelişmenin. Milli gelirimizin yaklaşık yüzde 0.5’ine denk düşüyor bu miktar. İlk bakışta çok fazla değil gibi gelebilir ama birkaç rakam bu iyimser yorumun aceleci bir yorum olacağına işaret ediyor. Analistlerin beklediği tutar 2015’in tümünde Türkiye’ye giren (net 11 milyar dol
[Devamı]
Hangi yolu seçeceğiz?
Fatih Özatay, Dr.
20 Temmuz 2016
Türkiye ekonomisinin uzun dönemde nasıl şekilleneceği iki sorunun yanıtı ile çok yakından ilişkili. İlk soru: Cuma gecesi hepimizi derinden sarsan darbe girişiminden önceki dönemde, özellikle de son dört-beş yılda izlediği yolu izlemeye devam mı edecek, hatta bu yolu daha mı hızlı almaya başlayacak Türkiye? Bu sorunun yanıtı “evet” şeklinde ise, Türkiye’nin uzun dönemde gelişmiş ülkeler arasına girme ihtimal kocaman bir “sıfır.”
[Devamı]
Açıklanan ekonomik önlemler gerekenler değil
Fatih Özatay, Dr.
13 Temmuz 2016
Bayramdan önce yapılan iki açıklama üzerinde durmak istiyorum. İlki bir (bir avuç?) bayram şekeri niteliğindeydi. Ekonomimizin “tıkandığı” saptamasından yola çıkılarak, bir dizi “ekonomik önlem” açıklandı. Duyurulan önlemlerin bir kısmı ile “sorunlarım“ var; mesela vergisini düzgün ödeyenlerin sürekli cezalandırılması anlamına gelen vergi affı benzeri önlemlerin yararlı olmadıklarını düşünüyorum ama ele almak istediğim bu değil.
[Devamı]
Bireysel emekliliğe otomatik katılım
Fatih Özatay, Dr.
22 Haziran 2016
Reform yapmak zor iş. Alın mesela sosyal güvenlik reformunu. Reform yapılmadan neler yazıldı çizildi. “Mezarda emeklilik” kavramı o reforma direncin ne denli şiddetli olduğunu gösteriyordu. Oysa Türkiye’de bir dönem çalışanlar 40 yaş civarında emekli olabiliyorlardı. Emeklilik sistemi ise çalışanlardan kesilen paranın mevcut emeklilere paylaştırılmasına dayanıyordu. Yani, bir musluktan havuza su doluyor, başka bir musluktan ise havuzdaki su azaltılıyordu. Emekli yaşı çok düşük olunca, havuza akıtılan su azalırken, havuzdan çekilen su artıyordu. Sonuçta şöyle bir noktaya geldi sistem: Havuzdan çekilmesi gereken su, havuzdakinden kat ve kat fazla olunca; birincisi devlet bütçesinden havuza su akıtıldı (bütçe açıkları), ikincisi her emekliye havuzdan daha az su verildi (emekli maaşları düşük
[Devamı]
Türkiye’den çıkan PayPal, Rusya’dan neden çıkmadı?
Güven Sak, Dr.
16 Haziran 2016
Amerikan sanal ödeme sistemi PayPal, Türkiye’deki operasyonlarını 6 Haziran 2016 itibariyle durdurdu. PayPal, 184 milyon kayıtlı kullanıcısı ile elektronik ticaret pazarının önemli aktörlerinden biri. İnternet üzerinden işlemlerinizde ödemeleri güvenle yapmanızı sağlıyor. PayPal, Haziran ayı başındaki açıklamasında, Bankacılık Düzenleme ve Denetim Kurulu (BDDK)’ndan Türkiye’de faaliyeti için gerekli lisansı alamadığı için, ülkemizdeki operasyonlarını durdurmak zorunda kaldığını söyledi. Hadise ile ilgili başka bir ayrıntı da duymadık. Konunun PayPal üzerinden elektronik işlem yapan Türk vatandaşlarına ait verilerin Türkiye’de saklanması ile alakalı olduğu söyleniyor, ancak ortada doyurucu bir açıklama yok. Ama bir sonuç var: Türkler artık PayPal üzerinden işlem yapamıyorlar. Türk şirketler
[Devamı]
Büyümemeye doğru mu gidiyoruz?
Fatih Özatay, Dr.
15 Haziran 2016
Öyle görünüyor ki duvara toslamak üzere olduğumuzun bir uyarısı oldu yeni açıklanan milli gelir büyüme rakamları. “Yok, artık” diye şaşırabilirsiniz bu yargıma. Öyle ya, 2016’nın ilk çeyreğinde yüzde 4.8 gibi yüksek bir oranda büyüdüğümüz açıklandı. Bir önceki çeyrekte ise yine yüksek bir büyüme vardı: Yüzde 5.7. “Bu kadar yüksek oranda büyüyen kaç ülke var ki” diye ekleyebilirsiniz. Öyle değil ama; bakın neden değil.
[Devamı]
