Tahakkuk-nakit farkı enflasyonla mücadeleyi zorlaştırabilir
19 Ocak 2024
Bütçe açığı (tahakkuk eden açık) ile nakit bütçe açığı arasında bugüne kadar görülmemiş bir fark gerçekleşti 2023’te. Tahakkuk ettiğine göre, 1.38 trilyon liralık açığa yol açan harcamalar yapılmış, ancak ödemeleri gerçekleşmemiş. Nakit bütçe açığı 626 milyar lira olduğuna göre, demek ki 2023’ten bu yıla sarkan 750 milyar liralık bir nakit çıkışı olacak bütçeden. Çok muhtemelen bugünlerde ödenmeye başlandı ve birkaç ay içinde ödeme tamamlanmış olacak. Nereden ödenecek? Hazine’nin Merkez Bankası’nda ve kamu bankalarında mevduat hesabı var. 15 Ocak itibarıyla Merkez Bankası’ndaki mevduatının (lira cinsinden olanın) büyüklüğü 350 milyar liraydı. Kamu bankalarında tutulan mevduatın büyüklüğünü bilmiyoruz. Ödeme için bir başka ‘kaynak’ iç borçlanma olabilir. İç borçlanma finans sisteminde likid
[Devamı]
Enflasyonla Mücadele İçin Niyet Olmayınca-I
10 Ocak 2024
İlk grafikte 1924-2023 döneminde yıllık enflasyonların gelişimi ve ortalaması gösteriliyor. Ayrıca üç en yüksek yıllık enflasyon ve geçekleştiği yıllar işaretlenmiş durumda. Cumhuriyet’in ilk yıllarına giden tüketici enflasyonu yok. Yerine grafikte yer alan, ‘GSYH deflatörü’ olarak bilinen fiyat endeksindeki yıllık değişimler. Herhangi bir yılda gerçekleşen ortalama enflasyonu temsil ediyor. Kabaca üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonunun ortalaması olarak düşünebilirsiniz. Yüz yılın ortalama enflasyonu yüzde 23,6.
[Devamı]
2024 yılının kazananları ve kaybedenleri
06 Ocak 2024
Bu hafta 2024 yılında ne kadar kazanacağımız ve harcayabileceğimize ilişkin önemli veriler ve kararlar açıklandı. Nedir bunlar? Asgari ücret, memur maaşı ve emekli aylığı artışları, vergi ve kamusal ücret artışları, vs. Bu kararlar ve 2024 yılında uygulanması beklenen politikalar eşliğinde, yılının kazananlarının ve kaybedenlerinin kimler olacağını değerlendirmek istiyorum.
[Devamı]
Enflasyon: Kendimiz ettik kendimiz bulduk
05 Ocak 2024
Kendimiz ettik kendimiz bulduk. TÜİK’e göre 2023 yılını yüzde 64,8 düzeyinde bir enflasyon ile kapattık. İstanbul için İTO’nun hesapladığı enflasyon yüzde 74,9. ENAG ise yüzde 127,2 olarak ölçüyor 2023 enflasyonunu.
[Devamı]
Kasım Enflasyonu: Üç olumsuz, iki olumlu nokta
06 Aralık 2023
Kasım ayı enflasyonu dün açıklandı. Buna göre bir ay öncesine göre tüketici fiyatları yüzde 62 oranında yükselirken, bir aylık artış yüzde 3,3 oldu. Bu, endeksin yayınlandığı tarihten (Ocak 2003) bu yana gerçekleşen en yüksek ikinci Kasım ayı enflasyonu. Rekor ise, o garip para politikasının başladığı Eylül 2021’den sadece iki ay sonra yaşanmıştı (yüzde 3,5). Grafikte hem TÜİK’in hem de İTO’nun aylık Kasım enflasyonlarının gelişimi gösteriliyor. İTO’nun Kasım enflasyonu da 2003’ten bu yana en yüksek ikinci Kasım enflasyonu (yüzde 3,8).
[Devamı]
Enflasyonu henüz düşüremedik, yerine YTAK versek?
29 Kasım 2023
Merkez Bankası, 23 Kasım’da yeniden yapılandırdığı Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) çerçevesini duyurdu. Buna göre, önümüzdeki üç yıl yılda 100 milyar liradan toplam 300 milyar liralık bir kaynak bankalar aracılığıyla yatırım kredisi olarak şirketlere uzun vadeli ve düşük faizle aktarılacak. Vade on yıl, faiz ise koşullara bağlı olarak yüzde 15-30 arasında olacak. Merkez Bankası duyurusunda yok ama gazetemizde pazartesi günü Ferda Besli imzasıyla yayınlanan ayrıntılardan anlaşıldığı kadarıyla on yıl vadenin iki yılı geri ödemesiz dönem.
[Devamı]
Yüzde 33 ara hedef değilmiş. Peki, hedef ne?
08 Kasım 2023
TCMB, geçen hafta perşembe günü yılın son enflasyon raporunu açıkladı. 2024 sonu enflasyon tahminini üç puan yükselterek yüzde 36 yaptı. TEPAV’ın Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda bu değer yüzde 39 olarak, Ekim başında yayınlanan IMF değerlendirmesinde ise yüzde 46 olarak tahmin ediliyor.
[Devamı]
Merkez Bankası enflasyon tahminlerini neden artırdı?
04 Kasım 2023
Bu hafta gözler Merkez Bankası üzerindeydi. TCMB enflasyon hedeflerini yukarı yönlü revize etti ve tahminler üzerindeki belirsizlik aralığını arttırdı. Merkez Bankasının yeni yıl sonu enflasyon tahminleri şu şekilde:
[Devamı]
TCMB’nin işini kolaylaştırmak
25 Ekim 2023
Dünyanın içinde bulunduğu durumda merkez bankası bağımsızlığından söz etmek biraz ‘garip’ kaçacak. Ama yaşamakta olduğumuz yüksek enflasyon ortamından kazasız belasız çıkmak istiyorsak, bağımsızlığın önemini vurgulamak gerekiyor. Zira Ekim ayı para Politikası Kurulu (PPK) önümüzdeki perşembe günü yapılacak. TCMB’nin bağımsızlığı yolunda yapılacak yasal düzenlemeler, hiç şüpheniz olmasın hem risk primini hem de döviz kurunu enflasyonu düşürecek yönde etkiler ve PPK üyelerinin işini kolaylaştırır. Neden?
[Devamı]
Kışa girerken Türkiye ekonomisi
07 Ekim 2023
Ekonomide göreceli olarak en rahat ayları geride bıraktık. Göreceli olarak dememin çeşitli sebepleri var. Yaz aylarında enflasyon, mevsimsel etkilerden dolayı daha düşük artar (Örneğin geçmiş yıllarda yazın gıda fiyatları düşerdi). Ayrıca Temmuz ayında, maaş, ücret ve aylıklara yapılan yüksek artışlarla enflasyonun satın alma gücü üzerindeki etkisi bir miktar geri alınmıştı. Ödemeler dengesi açısından da yaz ayları enerji faturasının düşük, turizm kaynaklı yurt dışından para girişinin yüksek olduğu bir dönemdir. Ancak tüm bu fırsatların kur, enflasyon ve iç talep odaklı çok etkin kullanıldığını söyleyemeyiz.
[Devamı]