Toparlanma başlıyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
13 Nisan 2009
Önce aylar önce yaptığım ikili ayrıma döneyim: Reel sektör ve küresel mali piyasalardaki olası gelişmeler. 'Reel sektör' derken büyük ekonomilerdeki büyüme hızlarını kastediyorum daha çok. İhracatımızın önemli bir kısmı o ülkelere yönelik. Kendi yarattığımız eski krizlerden farklı olarak dışarıya mal satamayacağımız bir ortamdayız. Üretimdeki daralmanın temel nedenlerinden biri de bu. Dolayısıyla mal sattığımız ülkelerin ekonomilerinin bundan sonra toparlanmaya başlayıp başlamayacakları önemli.
[Devamı]
Büyüyen bütçe açığının ekonomiyi canlandırmakla ilgisi yok
Hasan Ersel, Dr.
13 Nisan 2009
Türkiye'de, genelde, kamu açığı ile bütçe açığı ters yönde hareket ediyor. Türkiye'nin üretimi kısarak cari açığını düşürmek zorunda kalınmasının bütçe açığını büyütmesi yapısal bir sorun. 2009 yılının ilk iki ayı sonu itibariyle ödemeler dengesi cari işlemler hesabı, 597 milyon dolar fazla verdi. Oysa geçen senenin aynı döneminde cari açık 8 milyar dolardı. Sevinmek gerekir mi? Doğrusunu isterseniz, evet. Bu ortamda hâlâ cari işlemler açığı veriyor olmaktansa, fazla vermek daha iyidir. Ama o kadar! Çünkü cari işlemler dengesinde fazla vermemizin en önemli nedeni, ithalatımızdaki yüzde 46'ya varan daralma. Geçen yılın ilk iki ayında 31 milyar dolar dolayında ithalat yaparken bu yılın aynı döneminde ithalatımız yaklaşık 19 milyar dolara inmiş. İhracatımız da düşmüş. Ama düşüş h
[Devamı]
Üretim için iç talebi artırmak şart
Fatih Özatay, Dr.
12 Nisan 2009
Hafta içinde açıklanan verilerden en ilginci otomotiv sektörüne yönelik olandı. Zira büyük bir vergi indiriminin yapıldığı aya ilişkin veriler açıklandı. Hatırlarsanız, bu vergi indiriminin sağlayacağı söylenenlere şüpheyle yaklaşmıştım (19 mart tarihli yazı). Çünkü sektörün üretiminin yüzde 80'i ihraç ediliyordu. Vergi indirimleri ihracatı ilgilendirmediği için üretimin ancak yüzde 20'si ile ilgiliydi. Öte yandan iç pazarda satılan araçların yarısından fazlası ithal ediliyordu. Otomobilde ise bu oran yüzde 70'e yakındı. Bu durumda vergi indiriminin öncelikle ithalata yaraması beklenirdi, buna karşın üretime etkisi sınırlı oldukça kalacaktı.
[Devamı]
Sayın Başbakanımız, 'Alo Presidente'yi hiç izlediniz mi
Güven Sak, Dr.
11 Nisan 2009
Mutlaka izleyin, lütfen. Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez Frias'ın ülkesinde aynı zamanda bir televizyon yıldızı olduğunu biliyor muydunuz? Evet evet, bildiğimiz televizyon yıldızı. Chavez, 1999'dan beri hem ülkesini yönetiyor hem de haftalık bir televizyon programını sunuyor, yönetiyor, tasarlıyor. Alo Presidente (Merhaba Başkan) işte o şovun adı. Başkan Obama iktidarı aldığında, hemen Beyaz Saray'ın internet sitesini elden geçirtip, herkese "açık hükümet" vaat etmişti. Buna göre alınan ve alınacak kararlar mümkün olduğunca herkesin gözü önünde olacak ve de görüş alınacaktı. Başkan Chavez'in "Alo Presidente"si böyle bakıldığında değil "açık hükümet", "apaçık hükümet" oluyor. Bakın neden öyle oluyor? "Alo Presidente" pazar günleri Venezüella devlet televizyonunda yayımlanıyor.
[Devamı]
Neden iktisat politikasında değişikliğe gerek var
Hasan Ersel, Dr.
10 Nisan 2009
1890'da ünlü Fransız matematikçisi Jules Henri Poincaré, dinamik sistemlerin davranışlarının başlangıç koşullarına çok duyarlı olduğunu ortaya koydu. Bunun sonucu olarak, başlangıç koşullarında çok küçük bir değişiklik olduğunda, sistemin davranışı çok değişiyordu. Başka bir değişle bu durumda hiçbir rastlantısal öğe taşımayan bir sistemin davranışı "rastlantısal" dolayısıyla "öngörülemez" oluyordu. Poincaré'nin bu önermesi 70 yıl sonra matematikçilerin ilgisini çekti ve "kaos" kuramının oluşturulmasında önemli bir rol oynadı. Kaos kuramı ise iktisadi düşünceyi etkiledi. İktisadi değişkenlerin davranışlarında görülen "davranış bozuklukları", yani modellerin öngörülerine uymayan davranışlar üzerinde çalışmalar yoğunlaştıkça, iktisatçıları zorlayan sonuçlar elde edilmeye başlandı.
[Devamı]
Merkez Bankası'nın yaptıkları dışında?..
Fatih Özatay, Dr.
09 Nisan 2009
Üzerinde bir süredir çalıştığım akademik çalışma makaleye dönüştü, gönderilecek yerlere gönderildi. Yenisine başlayana kadar birkaç gün ara verip, işteki ve evdeki çalışma masalarını toplamak, kullanılan makaleleri ve müsveddeleri dosyalamak, makaleden ve hesaplamaların olduğu bilgisayar programlarından birer kopya almak ve tabii ki biraz dalga geçip kafayı dinlendirmek gerekiyor.
[Devamı]
Hadi yine iyisin, iyisin; dipçik gibisin maşallah
Güven Sak, Dr.
09 Nisan 2009
Sayın Mehmet Şimşek şirketlere, bankalara, hanehalkına, vallahi hepimize, "Hadi yine iyisiniz, iyisiniz; dipçik gibisiniz maşallah" dedi. Sayın bakanın görüp de bizim göremediğimiz acaba nedir? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Şubat Ayı Sanayi Üretim İndeksi"ni açıkladı. Sanayimiz şubat ayında da iki rakamlı erimeye devam etmiş. Hatırlayın Ocak 2009'da indeks yüzde 21,3 azalmıştı. Şubat ayında da yüzde 23,7 azaldı. İşsizlik artmaya devam ediyor. İŞKUR, daha geçenlerde, ocaktan marta işsizlik sigortasından para alanların sayısının 67 bin kişi daha arttığını açıkladı. Bu rakamlar yılın ilk çeyreğinde reel tarafta daralmanın olanca hızıyla devam ettiğini gösteriyor. Buna karşılık bankaların kârları yılın ilk ayında geçen yılın aynı ayına göre nominal olarak, yüzde 23 arttı. Bu a
[Devamı]
Obama, Türkiye'yi dansa davet etti
Güven Sak, Dr.
07 Nisan 2009
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Sayın Barack Hüseyin Obama, Avrupa ziyaretinin son durağında Türkiye'ye geldi. Bu ziyarete birden çok anlam yüklemek elbette mümkündür ama bize kalırsa ortada tek bir amaç vardır: Hasar kontrolü. Tek taraflı kararların egemenliği altındaki Bush dönemi sonrasında, ABD'nin müttefikleri ile ilişkilerinde oluşan hasarın onarılması bundan sonrasının temel önceliğidir. Dolayısıyla Obama'nın Türkiye ziyareti ile Türk-Amerikan ilişkilerinde hasar kontrolü başlamıştır. Hem de çok sağlıklı bir teklifle başlamıştır. Gelin bakın o teklif nedir? Bu çerçevede, Obama'nın Türkiye ziyaretine; Türkiye'den nasıl bakmak gerekir? Bizim gördüğümüz iki uç var meseleye bakışta: Birincisi, şüpheci bir "Bayram değil seyran değil, eniştem beni niye öptü?" yaklaşı
[Devamı]
Döviz kuru ve kaçak elektrik kullanımı
Fatih Özatay, Dr.
06 Nisan 2009
Geride bıraktığımız hafta çok önemli veriler açıklandı: 2008 büyüme hızını, mart ayı geçici ihracat rakamlarını ve enflasyonu öğrendik. Daha önce de güven endekslerine ilişkin bilgiler gelmişti. Ek olarak her hafta düzenli olarak açıklanan kredi rakamları hakkında bilgi sahibi olduk. Enflasyon (çekirdek enflasyon) dışında olumlu bir gelişme yok.
[Devamı]
IMF'nin son kararlarla artan gücü Türkiye ile görüşmelere de yansır
Hasan Ersel, Dr.
06 Nisan 2009
G-20 bildirgesindeki en önemli hamle IMF'ye dair alınan kararlar. Bildirge, her şeyden önce, IMF'yi ön plana çıkarıp itibarını güçlendirmeyi hedefliyor. İkinci olarak bu itibarın işe yarayabilmesi için gerekli mali destek verileceği sözü de yer alıyor. G-20 toplantısı başarıya gereksinimi olan herkesi memnun etti. Tabii başarı ölçütü herkes için farklıydı. Kimileri için bu toplantıya katılmış olmak başarıydı (Türkiye), kimileri için ise kendi kamuoylarını tatmin edecek önerilerinin reddedilmemiş olması (ABD, Almanya ve Fransa)! Tabii küresel krizin söz konusu olduğu ortamda konferansın başarısının tek ölçütü vardı: Ülkelerin, hiç olmazsa bazı konulara, uzlaşabildiklerinin dünyaya gösterilmesi. Büyük Britanya'nın bu yöndeki çabası meyvesini verdi. Kutlamak gerek. Sonunda dokuz
[Devamı]
