Evet, yüksek faiz enflasyonu artırabilir
Fatih Özatay, Dr.
03 Temmuz 2008
Yok artık, büyüklerimizden daha iyi bilecek değiliz ya. Eğer bir devlet büyüğümüz "Yüksek faiz enflasyonu artırır" diyorsa, öyledir; kabul etmek gerekir. İlla tartışmak istiyorsanız bu görüşü, destekler mahiyette birkaç şey söylemekte yarar vardır.Ben de öyle yapacağım.Elbette benim yukarıda tırnak içine aldığım ifadede olduğu gibi veciz biçimde söz söyleme yeteneğim yok. Onun için kendi anlayacağım biçime sokuyorum bu ifadeyi. Şöyle: "Kırılgan bir ekonomide para otoritesi faizleri değiştirmiyorken, yurtiçi faizler yükseliyorsa, faizlerin yükselmesine yol açan unsurlar ileride enflasyonu da artırır." Devlet büyüklerimiz elbette bizden daha iyi bilirler. Zamanları da kıymetlidir. Bu nedenle aradaki kısmı atlamış ve 'yüksek faiz yüksek enflasyon' demiş olabilirler. Doğal...Kırılgan
[Devamı]
Asıl kriz şimdi başlıyor
Güven Sak, Dr.
01 Temmuz 2008
Asıl kriz galiba şimdilerde yeni yeni başlıyor. Hem orada olup bitenler buna işaret ediyor. Hem de burada olup bitenler. Anadolu'nun köklü firmaları ile ilgili haberlerin iyi olmaması mesnetsiz değildir. Olup bitenin siyasi krizle de doğrudan alakası var gibi görünmemektedir. Bakın neden?
[Devamı]
Düşük büyüme hızımızın nedenleri
Fatih Özatay, Dr.
30 Haziran 2008
Afganistan'ın kişi başına gelir düzeyi 724 dolar, Etiyopya'nın 806 dolar, Norveç'inki ise 53 bin dolar. Büyük bir uçurum söz konusu. Daha uç örnekler de var. Mesela Zimbabwe 188 dolar, Lüksemburg 80500 dolar. Neden?Ülkelerarası gelir farklılıkları üç ayrı boyutta ele alınıyor. İlk ikisi durum saptamasına ilişkin, üçüncüsü ise ekonomi politikasına yönelik. İlk olarak verimlilik, teknoloji, sermaye birikimi, işgücünün boyutu ve niteliği araştırılıyor. Farklılıkların bunların hangilerinden kaynaklandığı belirlenmek isteniyor.İkinci olarak verimlilik, teknoloji ve üretim faktörlerinde gelir farklılıklarına yol açan olumsuz 'durum'un arkasındaki nedenlere iniliyor. Üç grupta toplanabilir bu çalışmalar: Kurumsal yapı (mevcut yasaların niteliği, yasalara ne ölçüde uyulduğu gibi), dışa a
[Devamı]
2009 için yüzde 7,5'lik enflasyon hedefi gerçekçidir
Hasan Ersel, Dr.
30 Haziran 2008
3 ay sonra bir mal almak üzere anlaşma yapmak istendiğini düşünelim. Eğer satıcı önümüzdeki 3 ay içinde fiyatların yüzde 3 artacağını düşünüyorsa, teklif edeceği satış fiyatı bugünkünden yüzde 3 daha fazla olur. Eğer alıcının da fiyat artışı bekleyişi aynıysa, o da bu teklifi kabul edecektir. Bu durumda da bekledikleri fiyat artışı gerçekleşmiş olur. Bunu toplumun tümüne genellersek, hiç bir dış etki olmadığında, gerçekleşen enflasyon, beklenen enflasyona eşitlenir. Demek ki enflasyon bekleyişleri önemli. Enflasyonu etkileyen bazı başka gelişmeler olabilir. Örneğin son günlerin gözde konusu olan elektrik fiyatlarındaki artışı düşünelim. Bu artış yapılınca, bir kere elektriğin fiyat endeksindeki ağırlığı kadar fiyat düzeyini etkileyecektir. Öte yandan böyle bir zam elektrik enerjisi kullana
[Devamı]
Olması gereken olmayınca
Fatih Özatay, Dr.
29 Haziran 2008
Perşembe günü, Türkiye İstatistik Kurumu satın alma gücü ile ölçülen kişi başına gelir düzeyimizi açıkladı. Çalışma OECD ve Eurostat ile birlikte yürütülmüş. Dolayısıyla Türkiye'ye ilişkin verilerin yanı sıra AB'ye üye 27 ülkenin, üyelik sürecindeki ülkelerin, Norveç, İsviçre, İzlanda, Sırbistan ve Arnavutluk'un verileri de var. Veriler 2007 yılına ait. Tüm ülkelerin milli gelirleri o ülkelerde yaşayanların satın alma güçleri ile ölçüldüğünden uluslararası gelir karşılaştırmaları daha sağlıklı yapılabiliyor.
[Devamı]
Devlet el koyunca sokaktaki gençler Mahler çalmaya başladı
Hasan Ersel, Dr.
28 Haziran 2008
Bir süre önce bir televizyon programında Venezüella Simon Bolivar Senfoni Orkestrası'nın (Orquesta Sinfonica Simon Bolivar de Venezuella) Lucerne'de verdiği bir konseri seyrettim. Çocuk görünümlü bir orkestra yönetmeni ve gençlerden oluşan bu topluluk beni çok şaşırttı. Topluluk, salondakilerin yoğun ilgisine yanıt vermek için konserin sonunda Venezüella bayrağını simgeleyen montlarını giyip sahneye geldi. Latin Amerika müziğinden seçilmiş popüler yapıtlarla salonu coşturdu. Orkestranın yönetmeni gerçekten çok genç: 26 Ocak 1981 doğumlu; yani 27 yaşında. Adı Gustavo Duhamel. Son yıllarda dünyada adından çok söz edilen birkaç genç orkestra yönetmeninden birisi ve sanırım en genci. Şu anda, Venezüella'daki görevlerine ek olarak, İsveç'in Göteborg Senfoni Orkestrası'nın ana yöneticiliğini de
[Devamı]
Çin'in ödemeler dengesi
Hasan Ersel, Dr.
27 Haziran 2008
Geçen hafta (20 Haziran'da) Çin'in yetkili kuruluşu State Administraiton of Foreign Exchange (SAFE), ülkenin 2007 yılı ödemeler dengesini açıkladı. Çin'in 2006 yılı ödemeler dengesi rakamlarına ilişkin bilgilere ulaşmak, nedense pek kolay değil. Ulaşabildiğim tek İngilizce resmi doküman, 2006'nın ilk yarısına ilişkin. Biraz uğraşınca 2006 yılının tümü için Çince bir doküman bulabildim. Neyse ki bu dokümanın formatı diğer yıllarınkinin aynı. Dolayısıyla yararlanabildim. Oysa 2005 yılı için SAFE'nin ödemeler dengesi grubunun etraflı bir İngilizce raporu var. 2006'ya ilişkin bu sorunun nedenini ise çözemedim. Bu bilgilerde dikkati çeken ilk nokta Çin'in mal ihracatındaki yüksek hızda artışın devam etmekte olması. Çin'in mal ihracatı 2005'te 762.5 milyar dolar düzeyindeymiş. Sırasıyla 2006'da
[Devamı]
Sayın Başbakan bu kez doğru yoldadır
Güven Sak, Dr.
27 Haziran 2008
Bugün müsaadenizle birkaç haberi birbirine bağlayalım ve aralarındaki bağa dikkati çekelim. Önce dışarıdan başlayalım müsaadenizle. Artan emtia fiyatları enflasyon konusunda haklı endişelere neden oluyor. Merkez bankalarının yalnız Türkiye'de değil, dünyanın her tarafında teyakkuz halinde olduğunu görmek mümkün. Merkez bankaları teyakkuz halinde ama emtia fiyatlarındaki artışın yapısal olduğuna ilişkin yaygın bir kanaatin oturmaya başlaması, enflasyon bekleyişlerini artırma eğiliminde. Bu durum politika tasarımcılarını ve uygulamacıları kaygılandırıyor. Ortada küresel bir merkez bankası olmadığı için, merkez bankalarının böylesine küresel bir etki ile kısa vadede savaşmalarını zorlaştırıyor. Enflasyon bekleyişleri negatif yönde katılaşıyor. Orta vadede ekonomide hızlı verimlili
[Devamı]
Türkiye ayrışıyor...
Fatih Özatay, Dr.
26 Haziran 2008
Son birkaç yıldır ekonomimizde gözlenen olumsuz gelişmeleri sadece küresel olumsuzluklara bağlamak hem kolaycı bir yaklaşım, hem de doğru değil. Bizim içeride (elbirliğiyle) yaptıklarımızın ve de yapamadıklarımızın da önemli bir rolü var bu gidişatta.Pazar günü bu köşede Türkiye'nin büyüme performansı,bize benzer ülke gruplarıyla karşılaştırıldı. Karşılaştırmada yer alan üç grup ülkenin (Merkezi ve Doğu Avrupa, Asya-4 ve BRICK) 2007 büyüme hızları 2002-2006 döneminde gerçekleştirdikleri büyüme hızından daha yüksekti. Oysa Türkiye'nin 2007 büyüme performansı 2002-2006 dönemine kıyasla oldukça kötü oldu. IMF bu ayrışmanın 2008'de de sürebileceğini söylüyor bize.Ayrışmaya bir de ülke riski açısından bakalım. Ülkelerin riskini 'özet biçimde' gösteren birkaç gösterge var. Bunlardan bir
[Devamı]
Merkez Bankası faiz düşürürse faiz oranları daha da artar
Güven Sak, Dr.
24 Haziran 2008
Zamanın ilginç bir noktasındayız. Dün yerküre çapında enflasyon azalıyordu. Hatırlayın o günlerde günlük gazetelerde manşetler "enflasyon artık tarihe karıştı" biçimindeydi. Bugün ise yerküre çapında enflasyonun artma eğilimine girdiği bir dönemin başındayız. Daha dün Hindistan'da enflasyonun yıl sonu itibariyle iki haneye yükseleceği konuşuluyordu. Aynı burası gibi. Brezilya'da da enflasyon yüzde 6,5 gibi bir düzeye çıkacak diye bir endişe var. Şimdi yüzde 4 gibi. Anladık enflasyon her yerde artıyor. Peki, ilginç olan nedir? İlginç olan şudur: Dün enflasyonun düşmesine destek olan küresel dinamik, bugün enflasyonun artması için bir temel oluşturuyor. Bu durumda, ulusal merkez bankalarının yapabileceği bir şey var mı, yok mu? Bize kalırsa, dünkü düşüşte yerel otoritelerin içeri
[Devamı]
