Ben Bernanke 20 Ekim 2008 günü ABD Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi'nde konuştu. Sonra sorulara yanıt verdi ve yorumlara katlandı. Televizyonda izleyince, siyasetçiler arasındaki farkın, toplumlar arasında var olanla karşılaştırılamayacak kadar az olduğuna artık iyice inandım. Ben Bernanke'den bir şeyler öğrenmek ya da para politikasını sorgulamak isteyen üye sayısı bir elin parmaklarıyla sayılabilecek kadar azdı. Diğerlerinin temel derdi, seçim bölgelerine selam göndermekti. Bu toplantının, anladığım kadarıyla iki önemli yönü vardı. Birisi, Bernanke'nin ekonominin durum hakkında neler söyleyeceğiydi. Bernanke güven krizinin altını çizdi. Yatırımcıların, banka ve diğer mali kuruluşlara, bankaların da birbirlerine olan güvenlerinin ciddi bir biçimde sarsıldığını vurguladı. Bunun sonucu olarak da kredi piyasasının büyük yara aldığını söyleyen Bernanke, sorunun cari iktisadi faaliyetleri sekteye uğratabileceğine dikkati çekti. Kurumlar arası güvensizlik şirketlerin kısa dönemli dış kaynak gereksinimini karşılamada çok büyük bir rol oynayan finansman bonosu piyasasını vurmuştu. Bernanke, çözüm arayışlarının uluslararası işbirliği içinde yürütüldüğünü de özellikle belirtti. Bernanke'nin önümüzdeki dönem için öngörüleri parlak değilse bile, felaket haberi de sayılmazdı. ABD ekonomisinde yavaşlama artarak devam edecekti. Ancak enflasyonun yükselmesi olasılığı düşüktü. Ufuk biraz genişletilirse alınan önlemlerin de etkisiyle ekonomide düzelme beklenebilirdi. Kongre, ekonomiyi canlandırmak için yeni bir mali paket hazırlığı içindeydi. Vatanlarını kurtarmak konusunda çok iştahlı olan Temsilciler Meclisi üyeleri bu konuda Bernenke'nin görüşlerini duymak istiyorlardı. Ya vatanı kurtarıyoruz diye yola çıkıp, batırırlarsa? Aralarında Bernanke'den hoşlananı da vardı hoşlanmayanı da. Ama, onun fikrine hepsi önem veriyordu. Nedeni de bilime olan saygıları değildi, elbette. Yapmaya kalkıştıkları işin riskini ve getirisini hesaplayamadıkları için onun kutsamasına muhtaçtılar. "Bu işi yaparsanız memleketi batırırsınız" dememesi için dua ediyor gibiydiler. Bernanke'nin durumu ise gerçekten zordu. Kibarlığından taviz vermeden, kendisini tutarlı bir çizgide tutmak için ne kadar zorlandığı, yüzünü ifadesiz kılma gayretlerine rağmen, seziliyordu. Sonuçta, Temsilciler Meclisi üyelerinin, gayret gösterirlerse anlayabilecekleri bir yanıt verdi. Yeni bir mali paketin ilerdeki nesillere yükleyeceği maliyetin iyi hesaplanması, bununla ilişkili olarak bileşiminin doğru kurulması koşullarını sağlamak kaydıyla yararlı olabileceğini belirtti. Ancak bazı ek uyarılar yapmayı da ihmal etmedi. Bir kere bu mali paketin ekonomi üzerindeki etkisi, en çok ihtiyaç duyulduğu zaman anında, en yüksek noktaya ulaşmalıydı. İkinci olarak harcama etkinliğini artıracak her türlü önlem alınmalı, Kongre bunu yakından gözetip denetlemeliydi. Üçüncü olarak da bu harcama artışı federal bütçe üzerinde kalıcı yük bırakmamalıydı. Nihayet bu mali paket sadece ekonomideki harcamaları artırmaya yönelik olmamalı, ekonomideki yavaşlamaya yol açan ya da bunu derinleştiren etmenleri gidermeye katkısı olacak biçimde tasarlanmalıydı. Temsilciler Meclisi Bütçe Komisyonu üyelerinin çoğunluğu, büyük bir olasılıkla Bernanke'nin böyle bir paketi "ilke itibariyle" desteklemesinden memnun kaldılar. Düşünmeyi seçen azınlık ise böyle bir paketi tasarlamanın çok güç olacağını fark etmiş olmalı. Gerçi, bir süre sonra, herkes gönüllerden geçen altyapı yatırımlarının hızlandırıp ekonomiyi canlandırma düşlerine Bernanke tarafından set çekilmiş olduğunu görecek. Sanırım Temsilciler Meclisi üyeleri bunun seçimden sonra olması için dua etmeye başlamışlardır bile. Yoksa propaganda konuşmalarında seçmenlerine söyleyecek masalları kalmamış olacak.

Bu yazı 24.10.2008 tarihinde Referans Gazetesi'nde yayınlanmıştır.