Sorumuz şu: Değişen enflasyon hedefleri Merkez Bankası'nın (MB) faiz politikası açısından ne ima ediyor? Ama sorunun yanıtına geçmeden önce birkaç özür paragrafına ihtiyaç var. Kendi ülkesinin ekonomisinin nasıl işlediğine daha yeterince akıl erdiremeden başkalarının ekonomileri üzerinde yazmaya kalkınca böyle oluyor işte. Pazar günkü yazımda ABD'de işsizlik oranının 1986'dan beri en yüksek düzeyine eriştiğini belirtme cesareti göstermişim. Rakamsız olur mu hiç; bir de rakam vermişim: Yüzde 5.5 demişim. Doğru değil elbette. Doğru olan şu: Rekor kıran, bir dönem öncesine kıyasla işsizlik oranındaki artış; işsizliğin kendisi değil. Benim açımdan işin daha 'eğlenceli' yanı da şu: Daha birkaç hafta öncesi makroekonomi dersinde işsizlik konusu ile cebelleşiyordum. Kullandığım kitap örnek olarak ABD'de 1980'den bu yana işsizlikteki önemli dalgalanmalar üzerinde duruyor ve bu olguyu AB ülkeleri ve Japonya ile karşılaştırıyordu! İnsan bir açar bakar değil mi? Neyse, bari şimdi birkaç rakam vereyim: Mesela 1992'deki işsizlik oranı yüzde 7.5, 1993'teki ise yüzde 6.9 düzeyinde. Buna karşın 1990'ların ikinci yarısında ABD'de işsizlik oranında sürekli bir azalma var. 2000'de yüzde 4'e kadar düşüyor. 2001 - 2003 döneminde tekrar yükseliyor, sonra da 2008'e kadar düşüyor. Daha fazla hata yapma riskine girmeden en iyisi yine Türkiye'ye dönmek. Girişteki soruyu yanıtlamanın bir yolu nisan ayının sonunda çıkan yılın ikinci enflasyon raporundaki tahminlerle yeni hedefleri karşılaştırmaktan geçiyor. Öyle yapayımÖ Raporda enflasyona ilişkin tahminler MB'nin temel senaryosu altında şöyle veriliyordu: 2009'da enflasyonun yüzde 4.9 ile 8.5 arasında gerçekleşeceği öngörülüyordu. Orta nokta olarak yüzde 6.7 vurgulanıyordu. Bu tahmin, MB'nin raporunda yer alan şekliyle ifade edersem 'kısa vadeli faizlerin yıl ortalarına kadar kademeli ve ölçülü bir şekilde artırıldığı ve sonrasında 2008 yılının kalan dönemi boyunca sabit tutulduğu bir senaryoya' dayandırılıyordu. MB iki de alternatif senaryo oluşturmuştu. Kötümserinde 2009 tahmini yüzde 8.1'di. Yine MB'nin sözlerini kullanırsam; 'bu senaryoya göre yapılan projeksiyonlar, kısa vadeli faizlerin 2008 yılının sonuna kadar kademeli olarak artırıldığı varsayımı altında' elde edilmiş. 2009 için enflasyon hedefi yüzde 7.5 olarak açıklandı. Bu hedef, raporda verilen ve temel senaryodan elde edilen tahminin orta noktasının oldukça üzerinde. Üstelik kötümser senaryo ile temel senaryo tahminlerinin ortalamasına çok yakın. Bir diğer yukarıya doğru güncelleme de 2010 için tapılmış. 2010 tahmini temel senaryo için yüzde 4.9, kötümser senaryo için yüzde 5.8 idi. Buna karşın 2010 hedefi yüzde 6.5 olarak açıklandı. Yani, nisan sonundaki 'kötümser' tahminin de üzerinde yeni enflasyon hedefi. Hedef değişikliğine yol açan 3 haziran tarihli mektubunda şöyle diyor MB: 'Bu koşullar altında enflasyon hedeflerinin Ö ilerde hedeflerin tekrar yenilenmesi gereğini asgariye indirecek şekilde gözden geçirilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.' 'Tekrar yenilememek' için konulan ihtiyat payı bile dikkate alınsa, hedeflerin daha önce verilen tahminlerde yer alan kötümser düzeylere yaklaşmış olması (şüphesiz mevcut koşullar altında), bizlere 2008 'in geriye kalanının büyük bir kısmında faiz artırımının süreceğini ima ediyor.

Bu yazı 12.06.2008 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.