Arşiv

  • Nisan 2024 (13)
  • Mart 2024 (19)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)

    Sürpriz

    Fatih Özatay, Dr.07 Eylül 2008 - Okunma Sayısı: 917

     

    Merkez Bankası (MB) son enflasyon raporunda 2008-2010 için yeni enflasyon öngörülerini sundu. Bu öngörülerin arkasındaki varsayımları da belirtti. Ayrıca tek bir öngörü ile yetinmedi. Farklı senaryolar (temel, kötü ve iyi senaryolar) oluşturdu ve bu senaryolar altında öngörülerinin nasıl değiştiğini de bize açıkladı.Bu rapordan bir öncekinde, temel senaryo için 2008-2010 döneminde petrolün varilinin 105 dolar olacağı varsayımı vardı. Öngörülerin değiştirildiği son raporda ise yine temel senaryo için yapılan petrol fiyatı varsayımı 140 dolardı. Ayrıca, elektrik tarifelerinde otomatik fiyatlama çerçevesinde bu varsayımla ilgili ayarlamaların yapılacağı da dikkate alınıyordu.Varsayımlardaki bu değişiklik, MB'nin 2008 enflasyon tahminini 1.8 puan, 2009 tahminini ise 0.6 puan yukarıya çekti. Buna karşın, son rapordaki iyimser senaryoda ise 2008-2010 döneminde petrol fiyatlarının 100 dolar olacağı varsayımı yer alıyordu. Bir hatırlatma: İyimser senaryoda 2009 sonu enflasyon tahmini, hem temel senaryoya göre 1.5 puan daha düşük, hem de 2009 hedefinin oldukça altında.Tahminler için tek önemli dışsal parametre şüphesiz petrol fiyatları değil. Dolayısıyla, gıda fiyatlarına ilişkin de bazı varsayımlar yer alıyordu aynı raporda. Buna göre, temel senaryoda gıda fiyatlarındaki artışın bir önceki rapordaki varsayıma kıyasla bir puan daha yüksek olacağı düşünülüyordu. Bu değişiklik nedeniyle enflasyon tahmini 2008 ve 2009 için 0.3 puan yukarıya çekiliyordu.Petrol fiyatları bir süredir düşüyor. Cuma günü Brent petrolünün varili 104 dolar dolaylarındaydı. Bu üstelik birkaç günlük bir gelişme de değil. Öte yandan küresel büyüme hızı için yapılan tahminler az da olsa aşağıya çekildi. Şüphesiz petrol fiyatlarını etkileyen çok sayıda değişken var. Petrol fiyatları için yapılan tahminler, özellikle bu piyasada son yıllarda yaşanan gelişmeler karşısında çok fazla hata payı taşıyor. Ama yine de azımsanmayacak sayıda analist petrol fiyatlarının (arizi şoklar haricinde) daha fazla artmayacağı (bu kadar belirsizlik altında artmayabileceği demek daha doğru) görüşünde.  Geride bıraktığımız hafta ağustos ayı enflasyon rakamları açıklandı. Hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda ürünlerindeki fiyat artışları MB tarafından olumlu karşılandı (4 Eylül tarihli Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu). Cuma günü gazetelerin ekonomi sayfalarının önemli bir kısmı MB Başkanı'nın Trabzon'da yaptığı konuşmaya ayrılmıştı. Özellikle de sorulan bir soruya verdiği yanıt çok sayıda yoruma neden oldu. Yorumlara bakılırsa MB Başkanı 'bir faiz indirimi sinyali vermişti'. Üstelik bu bir 'sürprizdi'.Böyle bir sinyal verilmiş midir? Faiz indirimleri ne zaman başlayacaktır? Ya da böyle bir niyet var mıdır? Bilemem...Faiz indirimi yapılacaksa bu doğru mudur? Zamanlaması ne olmalıdır? Bu son iki soru ise başka bir yazı konusu.Ama şimdi yukarıdaki paragraflarda yer alan varsayımları, bunlarda yapılan değişiklikleri, temel senaryo ile iyimser senaryo arasındaki farkları tekrar dikkate alın. Bir de yapılan yorumlardaki 'sürpriz' vurgulamasını düşünün.Ayrıca hatırlayın: MB ortadaki bunca küresel belirsizliğe atıfla, faiz politikasının nasıl şekilleneceğinin gelecek yeni haberlere ve açıklanacak yeni verilere eskisinden daha fazla duyarlı olduğunu sürekli vurguluyor. Bu durumda ortada sürpriz olan bir şey var mı sizce? Ya da temmuz ayında yayınlanan enflasyon raporunda söylenenden farklı bir şey?

     

    Bu yazı 07.09.2008 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.

     

    Etiketler:
    Yazdır