İnternete erişimi olan dünya vatandaşları olarak gittikçe daha çok "bağlantı" halinde olduğumuz aşikar. Ancak günlük pratiğimiz haline gelen internet kullanımında şartlar halen birbirinden epey farklı. Örneği, bize hiç benzemeyenden, İsveç'ten verelim:

Diyelim ki akşamüstü Skype üzerinden yaptığınız görüşmenin ardından Kuzey Avrupalı arkadaşınız da siz de akşam için internetten film indirip izlemeyi ya da bir konferansın sunumlarından oluşan yüklü bir dosyaya erişip çalışmayı planlıyorsunuz. Ama bir farkla: İsveçli arkadaşınız internete bağlandığında bir kaç giga byte'lık bir veriyi neredeyse bir odadan diğerine geçene kadar indirebilir. Siz ise bu işlemi neredeyse bir günde yapabilirsiniz. Ortalama internet hızımız 2.8 mbps olarak açıklanıyor. Üstelik bu "aheste" internet aboneliği İsveçli dostları şaşırtacak kadar da pahalı...

İsveçlilere bu hızlı erişimi sağlayan fiber internet bağlantısı Türkiye'de henüz yaygınlaşmaya başlarken, söz konusu teknoloji için ödediğimiz faturalarda onları yakalayabilmek henüz pek kolay sayılmaz. İsveç'te 200 mbps hızda fiber internete abone olan bir kullanıcı aylık 22 Euro öderken, Türkiye'de “yaygın” en yüksek fiber hız olan 100 mbps internet aboneliği kotasız aylık 99 TL.

Kalkınma Bakanlığı’nın ilgili raporu…

Türkiye'nin 2012 yılı sonu itibariyle toplam 20 milyonun üzerinde internet abonesi bulunuyor.[1] Kalkınma Bakanlığı'nın konuya ilişkin son raporuna[2] baktığımızda interneti genellikle oyun, müzik, film ile görüntü indirmek ve telefon ile video görüşmesi yapmak için kullanıyoruz. Raporda hizmetin niteliğinden kaynaklı sorunlar “hizmet sağlayıcılarının ilan ettiği hızlarla gerçekleşen ortalama hız seviyeleri arasında büyük farklılıklar, fiber internete erişim artsa da söz konusu altyapı yatırımlarının sadece belirli bölgeler ve illerle sınırlı kalması, genişbant internet hizmetinin yanı sıra ihtiyaç duyulan sabit ses, TV gibi hizmetlerin birarada verilmesinde henüz gelişme aşamasında olunması” şeklinde özetleniyor. Bakanlığın diğer bir değerlendirmesi ise internet kullanımının ülke genelinde daha fazla yaygınlaştırılmasının önünde süren engele işaret ediyor:

"... ortalama bir internet paketine sahip olmak için kişinin bütçesinden ayırması gereken miktarın OECD ortalamalarına göre daha yüksek olduğu sonucu karşımıza çıkmaktadır. Bu durum Türkiye’de finansal sebeplerden dolayı internet alamayan kişilerin yüksek oranını daha iyi açıklamaktadır."

İstanbul dağıtım merkezi olacak

Bu veriler ışığında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım'ın geçen hafta yaptığı açıklamayı yeniden düşünmek gerekiyor. İnternetin Birleşmiş Milletler'i olarak tanımlanan İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN)'nun internet trafiğini Los Angeles, İstanbul ve Singapur'a dağıtma kararını paylaşan Bakan Yıldırım, Avrupa , Ortadoğu ve Afrika'nın tüm internet trafiğinin İstanbul'da toplanıp dağıtılacağını; bunun da Türkiye'nin bir kavşak noktası ve "hub" olmaya başlayacağı anlamına geldiğini belirtmişti.[3]

Henüz konuya ilişkin detaylar açıklanmasa da Türkiye'nin, "Arap Baharı" olarak adlandırılan değişim sürecine etkisi çok konuşulan internet (özellikle sosyal medya) kullanımındaki artışla dikkat çeken Ortadoğu ve Afrika ülkeleri ile büyük pazar Avrupa'ya yakınlığı bu seçimde etkili olmuş gözüküyor. Bu adımın Türkiye'nin kendi içinde de internete erişiminin yaygınlaşması ve internet hızının artırılması konusunda ilerleme sağlanmasına vesile olmasını dileyelim.

Genç nüfus şimdi avantaj

İnternetin yaygınlaştırılmasının yaşam standartları ve refaha etkisinin yanında GSYİH'da artış ve istihdam anlamına geldiği mutlak. Hükümetin 2023 yılı için bu konuda ortaya koyduğu hedefler arasında genişbant interneti yaygınlaştırarak, 10 yıl içinde 14 milyon haneye 1000 mbps fiber internet erişimi sağlamak bulunuyor. Bilişim Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verileri[4] 2011'de 267 bin olan fiber internet abone sayısının 2012 sonu itibariyle önemli düzeyde arttığını ancak henüz 645 bin seviyesinde olduğunu gösteriyor. Hükümetin ortaya koyduğu hedefler çerçevesinde yapılan yatırımlar hızlansa da Türkiye'de şu an hizmet sunucuların sağladığı en yüksek fiber hız 100 mbps. Pahalı fiber ağ yatırımları belli illeri, orada da belli bölgeleri kapsıyor. Dolayısıyla alınması gereken yol epey uzun. Hükümetin bu yolu alabilmesinde de genç nüfusun muhafaza edilmesi kaygılarına paralel olarak çalışmalarını bu alanda gelişmeye yoğunlaştırması önem taşıyor. Türkiye’nin mevcut nüfus yapısı şu anda kendi de genç ve dinamik bir sektör olan bilişim için fırsat sunuyor.

[1] http://www.btk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/pazar_verileri/ucaylik12_4.pdf

[2] "Bilgi Toplumu Stratejisinin Yenilenmesi Projesi Genisbant Altyapısı ve Sektörel Rekabet Ekseni Mevcut Durum Raporu", Kalkınma Bakanlığı, Şubat 2013

[3]http://www.cnnturk.com/2013/turkiye/03/15/istanbul.internetin.merkezi.olacak/700411.0/index.html

[4] http://www.btk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/pazar_verileri/ucaylik12_4.pdf

* Tutku Ayvaz Erdem, Kurumsal İletişim