TEPAV Buenos Aires T20 Açılış Toplantısına Katıldı

G20 bünyesinde yapılan ve dünyada önde gelen düşünce kuruluşlarının katıldığı T20 (Think 20) çalışmalarının açılış toplantısı Arjantin’in başkenti Buenos Aires’de Şubat ayı başında yapıldı. Arjantin’in önde gelen iki düşünce kuruluşu olan CARI (the Argentine Council for International Relations) ve CIPPEC (Center for the Implementation of Public Policies for Equity and Growth) tarafından ev sahipliği yapılan ve iki gün süren toplantılarda 40’ı aşkın ülkeden 150 kadar düşünce kuruluşunu temsilen 400 katılımcı yer aldı.  Türkiye’yi TEPAV’ın temsil ettiği T20 toplantıları G20 liderlerine küresel konularda fikir verebilmek amacıyla bir “fikir bankası” niteliği taşımakta. TEPAV adına G20 Çalışmaları Merkezi Direktörü Sait Akman’ın katıldığı açılışta, Arjantin dönem başkanlığının belirlediği öncelikler ve daha önceki yıllardan devam eden çalışmalar çerçevesinde şekillenmeye başlayan konular tartışıldı.

G20 ülkeleri küresel konularda karar almaya çalışırken dünya kamuoyu genellikle liderlerin yayınlayacağı Zirve Bildirgesi’ne odaklanıyor. Bu bildirgelere giren konular da dünyanın en büyük ekonomilerinin ve siyasi güçlerinin bakış açıları ve uzlaşı sağlayabildikleri ya da sağlayamadıkları alanların neler olabileceğini okumaya çalışıyor. Küresel ilişkiler bakımından önemli yere sahip bu bildirge hazırlanmadan önce G20 ülkelerinin resmi mercileri sayısız toplantılar için bir araya geliyor ve küresel konularda kendi pozisyonlarını masaya yatırıyor.

Ancak, G20 platformu sadece resmi heyet görüşmelerinden ibaret değil; iş dünyası, sendikalar, sivil toplum kuruluşları gibi diğer bağlantı gruplarının (engagement groups) görüş, çalışma ve raporları da G20 çalışmalarına ve zirve bildirgesinde varılan sonuçlara giderek daha fazla etki ediyor. Yıllar içinde daha kurumsal hale gelen bu gruplar genellikle belirli çevrelerin seslerini duyurabilme imkânı sağlarken, bunlar arasında akademik dünya ve düşünce kuruluşlarının temsili bakımından önemli olan T20 (Think-20), farklı konumuyla de dikkat çekiyor. Türkiye’nin ve Çin’in 2015 ve 2016 yıllarındaki dönem başkanlıkları esnasında daha da öne çıkan, Almanya dönemi ile kendi içinde farklı Görev Gücü (Task Force) şeklinde odaklanmaya başlayan T20’nin bünyesinde dünyanın önde gelen düşünce kuruluşları bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl T20 bünyesinde hazırlanan çalışmalar ve yapılan etkinlikler iş dünyası, bürokrasi çevreleri, kamu yöneticileri, diplomatlar, uluslararası kuruluşların temsilcilerinin de dahil olduğu farklı platformlarda gerçekleştirilirken, bazılarına TEPAV’ın da iştirakiyle 20 farklı alanda hazırlanan toplam 75 kadar kapsamlı politika önerisi çalışması küresel yönetişimde söz sahibi çevrelere ulaştırıldı[1]. Küresel ticarette korumacılık ile mücadelenin önemi, büyüme için altyapı yatırımlarının nasıl geliştirilebileceği, göç konusunda oluşturulacak ortak politikalar, iklim değişikliğine karşı önlemlerin finansmanı, küresel finans sisteminin yapısının geliştirilmesi, açlıkla mücadele gibi küresel sorunların yaşandığı alanlarda ortaya konulan ve akademik ve ampirik çalışmalara dayalı fikirlerin politika önerisi paketleri halinde sunulduğu çalışmalar G20 ve diğer ülke yöneticilerinin dikkatine sunuluyor ve gereken önlemleri alabilmeleri ve zirve bildirgelerine yansıtabilmeleri için önemli bir platform sağlıyor.

Uzun zamandır Türkiye’yi T20 bağlamında temsil eden ve 2015 yılında T20 etkinliklerine ev sahipliği yapan TEPAV, bu yıl Buenos Aires’de yapılan T20 toplantısı açılış oturumlarında da yer aldı.

T20 toplantısında gıda güvenliği, sürdürülebilir tarım, dijital çağda eğitimin önemi, yeni iş alanlarının nasıl yapılanacağı, belirsiz siyasi şartlar altında sosyal uyum çabaları ve küresel yönetişime etkisi, iklim değişikliği, kalkınma için altyapı yatırımlarının rolü ve küresel ekonomik konular ele alınırken, 10 farklı alanda oluşturulan Görev Gücü’nün (Task Force) üyelerini de bir araya gelerek bu yıl hazırlayacakları çalışmaları tartışmalarına olanağı bulmuş oldu[2]. TEPAV göç, küresel ticaret ve yatırımlar, iklim değişikliği, uluslararası mali istikrar, 2030 sürdürülebilir kalkınma gündemi gibi ülkemizin de gündemine oturan bu konularda oluşturulan ve aralarında Chatham House, Brookings, Peterson Institute, CIGI, DIE, Bruegel gibi önemli düşünce kuruluşlarını temsilen uzman ve akademisyenlerin bulunduğu görev güçlerinde yer almaya devam ediyor. Bu görev güçleri bundan önce olduğu gibi 2018 yılında da önemli küresel konularda ve dönem başkanı ülkenin öncelikli gördüğü alanlarda yeni fikirler üretmeye devam edecekler.

Her dönem başkanı ülke gibi Arjantin’de kendi döneminde bazı konuları öne çıkarıyor. 2018 yılında Arjantin G20 toplantılarında üç konuya öncelik veriyor: İlki, çalışma hayatının geleceği (future of work). Teknolojik gelişmeler üretim süreçlerini hızla değişirtirirken yeni iş alanları da yaratıyor. Ancak bu gelişmelere ayak uydurma imkânı olmayan kesimlere iş kaybı baskısı da getiriyor ve sosyal sorunlara yol açabiliyor. Bu nedenle G20 ülkelerine düşen görev daha fazla ve daha iyi koşullarda yeni iş alanları yaratabilmek. Bunun için beşeri sermaye ve insan becerisini artıracak yeni yöntem ve araçlara ihtiyaç var. Teknolojik gelişmenin verimlilik, büyüme, istihdam ve eşitsizlik konusundaki etkilerine kafa yormak gerekiyor. Bu da eğitim ve bilgi/beceriye daha fazla yatırımı da gerektiriyor. İkinci önemli konu, kalkınma için altyapı yatırımları (infrastructure for development). G20 ülkeleri uzun zamandır altyapı yatırımlarının büyümeye katkısı üzerinde zaten durmaktaydı. Buna rağmen küresel boyutta ciddi bir yatırım açığı bulunmuyor. Bu da 2015 yılına kadar yaklaşık 5.5 trilyon dolarlık yeni yatırım ihtiyacı demek. Özellikle ulaştırma altyapısı, sağlık, enerji, dijital bağlantılılık önemli yatırım alanlarının başında geliyor. Diğer yandan dünyada kurumsal yatırımcıların elinde 80 trilyon dolarlık varlığın bulunduğuna inanılıyor. İşte bu özel yatırımcı kaynaklarının bu yatırım ihtiyacıyla eşleştirilmesi en önemli önceliklerden birisi. Arjantin döneminin üçüncü önceliği ise, sürdürülebilir bir gıda geleceği (sustainable food future). Bu tarımsal verimliliğin sürdürülebilir şekilde artışına ve toprağın bir kaynak olarak daha verimli yönetimine bağlı. G20 ülkeleri dünyadaki tarım alanlarının %60’ına ve dünya tarım ürünleri ticaretinin %80’ine sahipler.

T20 Danışma Konseyi üyelerinden ünlü iktisatçı Jeffrey Sachs konuşmasında, jeopolitik değişimlerin yaşandığı, küresel eşitsizliğin hızla arttığı, küreselleşme ile insan hareketliliğinin yeni fırsatlar yanında sorunlar da getirdiği (göç karşısında ırkçılık gibi) bir dünyada Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ne (SKG) ihtiyacı hatırlattı.  Sachs, G20 ülkelerinin SKG; Paris İklim Anlaşması, çok taraflılık gibi unsurlara bağlı kalmasının öneminden bahsederken, ilginç bir teklifi de getirdi: Dünyada serveti trilyon doları aşan 2000’in üzerinde zengin insandan yıllık gelirlerinin %1’ini SKG öncelikleri için harcamalarının istenmesi gerektiğini vurguladı.

Arjantin’in bu önceliklerine ve Profesör Sachs’ın bu ilginç ama bir o kadar da önemli talebine G20 ülkeleri arasında ne ölçüde çözüm bulunacak, bunu zaman gösterecek. Ancak bu, G20 ülkeleri arasında adil, eşit ve gerçek bir ortaklığa dayalı uzlaşıyı gerektiriyor.

T20 daha önceki dönemlerde belirlenen gündemin ve zirve bildirgelerinde yer alan vaatlerin takipçisi olmanın yanı sıra, Arjantin döneminde belirlenen konularda da ciddi çalışmalarla destek veriyor. T20 açılış toplantısına katılan Arjantin Devlet Başkanı Macri’nin Müsteşarı Marcos Pena’nın da vurguladığı gibi G20 ülke yöneticileri küresel sorunların çözümünde T20 platformunun fikirlerine ihtiyacı duyuyor. Pena “düşünce kuruluşları olarak düşünmemize yardımcı olun” diyerek, somut sonuçlar için birlikte çözüm odaklı düşünmeye duyulan gereksinimi ortaya koydu.

[1] Almanya dönem başkanlığı sırasında T20 tarafından “Küresel Çözümler” (Global Solutions) adı altında yapılan çalışmaların özetlendiği öneriler için bkz. http://www.t20germany.org/wp-content/uploads/2017/07/20_Solutions_for-the_G20_17-7.pdf

[2] T20 açılış programı için bkz. https://t20argentina.org/event/inception-workshop-vision-strategies-for-2018/