Hasan Ersel, Dr. - [Yazarın tüm yazıları]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesinin karma karışık bütçesi 01/03/2007 - Okunma sayısı: 2476

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) bütçesinin ne olduğunu ve nasıl kullanıldığını biliyor musunuz? Sanıyorum pek azımız bu soruya olumlu yanıt verebilir. Aslında aynı soruyu herhangi bir belediyenin ismini yazarak yinelediğimizde yanıtımızın pek değişeceğini sanmıyorum. Oysa demokrasiden söz ediyor, hemşehrilikten dem vuruyorsak belediyelerin ne kadar geliri olduğu ve bunu nasıl kullandığı hakkında hiç olmazsa fikrimiz olmalı, değil mi?

Ben kusurumu kabul edip, İBB'nin resmi web sitesine girip, bütçe hakkında bilgi edinmeye çalıştım. 21 Kasım 2006 tarihinde İBB'nin 2007 bütçesi "oybirliğiyle" kabul edilmiş. Kabul edilen bütçe 4 milyar 850 milyon YTL büyüklüğünde. Ancak İBB'nin gelirleri bunu karşılayamıyor. İBB'nin 2007 gelir tahmini 3 milyar 980 milyon YTL. Yani bütçe 870 milyon YTL açık veriyor. Başka bir değişle İBB'nin, yaptığı her 100 YTL'lik harcamanın 17.9 YTL'si için borç bulması gerekecek. Merkezi hükümet bütçesi bu oranda açık verse kıyamet kopardı.

Karşılaştırmak için daha önceki yıllara bakayım dedim. 2004'te açığın, harcamalara oranı yüzde 42,8! İnanılmayacak kadar yüksek. Acaba neden? Yoksa bu rakam yanlış mı? Kestiremedim. Çünkü ertesi yıl, yani 2005'te ise açık sıfır! O da garip. 2006 için verilen rakam ise açığın bütçe harcamalarının yüzde 7,8'i düzeyinde olduğu biçiminde. 2006'ya ilişkin istatistiksel bilgiler daha etraflı olduğu için karşılaştırma yapmak için bu rakamı mı esas alsam diye düşündüm. O zaman İBB'nin 2007 bütçesinde açık oranı 2006'ya oranla iki katından daha fazla artmış görünüyor. Bu artışın neden olmuş olabileceğini düşünmeme fırsat kalmadan bir başka nokta dikkatimi çekti. O da İİB'nin 2007 bütçesinin kabul edilmesinden bir gün önce, 20 Kasım 2006'da, İBB web sitesine konulan bir haber. Aktarıyorum:

"Büyükşehir Belediyesi'ne 2006 yılı bütçesi yetmedi ve bu nedenle bütçeye 800 milyon YTL tutarında ek ödenek ilave edildi. ...[B]öylece 3 milyar 200 milyon YTL olan 2006 yılı bütçesinin 4 milyar YTL'ye çıkarılması talep edilen rapor, meclis üyelerinin oybirliğiyle kabul edildi."

Doğrusu kafam karıştı. Niçin yılın sonuna doğru bütçesinin yüzde 25'i kadar ek ödenek alınmış? İBB, bu harcamaları yılın son bir ayına mı sığdırdı? Daha önce yaptıysa, yıl içinde nasıl ve nereden borçlandı acaba? Aslında çok daha basit bir soruya bile yanıt veremediğimi fark ettim. İBB bütçesi 2007 yılında bir önceki yıla oranla ne kadar artmış? Başlangıç ödenekleriyle hesap yaparsanız 2006'ya oranla artış hızı yüzde 51,6! İnanılması güç bir rakam. Ek ödeneği hesaba katarsanız yüzde 21,3 çıkıyor! O da çok yüksek. Bu kadar yüksek artış nasıl sağlanabilmiş?

Ödeneklerin bu kadar büyük oranla artırıldığı bir yılda başlangıç ödeneklerinin İBB'nin harcamalarının bileşimi açısından bilgi değeri kalmamış. Ödenek artışını hesaba katan gözden geçirilmiş tablolar ise web sitesinde yok. "Gerçekleşen harcamalara bak" diyeceksiniz. Hiçbir yıl için verilmemiş ki. Bir nokta daha var: Söz konusu haberde bulunan ek gelir kaynaklarının hangi kalemlerden oluştuğu ve ne kadar olduğuna ilişkin bir bilgi de yok. Bu soruların yanıtları herhalde bir yerlerde vardır. Ama ben İBB web sitesinde bulamadım.  Umarım bir an önce İBB [ve diğer yerel yönetimler] bu alanda bir atılım yapar ve "saydamlık" sorununu çözer[ler]. Bana da o zamana kadar, yine eski göz ağrılarımın, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nın, çok daha saydam sularına dönmek kalıyor.

Bu köşe yazısı 01.03.2007 tarihinde Referans Gazetesi'nde yayınlanmıştır.