TOBB - Anayasa Platformu Projesi

Tamamlanmış proje (Kasım 2007 - Kasım 2012)

Finansman kaynağı: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)

Anayasa Platformu Projesi, Türkiye'nin sağlıklı bir anayasa hazırlama ve tartışma sürecine gereksinimi olduğundan hareketle yeni anayasanın dayanması gereken temel ilkeler konusunda toplumsal beklentilerin ifade edilmesine olanak sağlamak ve bu süreçte gerçekleştirilecek faaliyetlerden elde edilecek bilgiyi kapsamlı bir bilgi dizgesi haline getirerek demokrasiyi, insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü desteklemek amacıyla tasarlanmıştır.

TEPAV, bir düşünce kuruluşu olarak, demokratik, çoğulcu yeni bir anayasanın katılımcı bir süreçle hazırlanması vizyonuyla projenin yönetim ve uygulamasında TOBB’ a teknik destek sağlamıştır. TEPAV projeye iki bakımdan katkıda bulunmuştur:

Birincisi, Anayasa Platformu ile, bugüne kadar tanık olduğumuz anayasa yapma ve değiştirme süreçlerinin ötesinde  şeffaf ve katılımcı bir süreç tasarlayabilmek adına, örgütlü sivil toplumun ve vatandaşların anayasa gibi toplumsal bir uzlaşıyı yansıtması gereken en temel metin konusundaki görüşleri derlenmiş ve belgellenmiş; bunun için mümkün olan en kapsamlı sivil toplum ve vatandaş katılımını sağlanmıştır. Proje, katılımcıların interaktif oturumlarla fikirlerini ifade ettikleri Anayasa Platformları sayesinde en temel insan hakkı olan ifade özgürlüğünün kullanılmasını teşvik etmiştir. Katılımcılar,  “ifade ve siyasal örgütlenme özgürlüğü; birlikte yaşama; ekonomik ve sosyal haklar, sosyal devlet ilkesi ve pozitif ayrımcılık; kamu hizmetlerinin niteliği; din-devlet ilişkileri; hükümet sistemi; yargının bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi; seçimler ve siyasal partiler; yerel yönetimler" başlıkları altında yapılan tartışmalarda bir yandan görüşlerini ortaya koymuş, diğer yandan ellerindeki cihazlarla sonuçları anında ekranlara yansıtılan oylamalara katılmıştır.

Anayasa Platformu Vatandaş Toplantılarından iki tanesi, anayasal sürece katılımının çok düşük olduğu tespit edilen iki özel grubun, kadınların ve gençlerin anayasal taleplerinin alınması amacıyla düzenlenmiştir. Kadınlara yönelik Anayasa Vatandaş Toplantısı, kadınların Türkiye’deki zorlayıcı sosyo-ekonomik konumlarına ve anayasal anlamda bu durumun nasıl hafifletilebileceğine işaret etmek için tasarlanmıştır. Gençlere yönelik Anayasa Vatandaş Toplantısı ise yeni anayasada temel hakların yeniden tasarlanmasında, özellikle yüksek öğretim sistemi konusunda,  genç bakış açısına yer vermek amacıyla düzenlenmiştir.

Vatandaş toplantılarının bir diğer odak noktası ise azınlıkların temsiliyetinin hangi yollarla iyileştirilebileceğidir. Vatandaşlık ve yerel yönetimler ile ilgili bazı soru grupları bu önemli konu üzerinde durmuştur. Genel olarak ele alındığında, Anayasa Platformu Vatandaş Toplantıları’nın temel gündemi vatandaşların uluslararası düzeyde tanınmış temel hakları konusunda bilgilendirilmesinden oluşturmaktadır.

TEPAV’ın ikinci önemli katkısı ise düşünce kuruluşu olması hasebiyle, Anayasa Platformu'ndan bağımsız olarak, anayasa yapım sürecinin daha sağlıklı bir temelde ilerleyebilmesine olanak tanımak adına, gerek kuramsal birikimden gerekse diğer ülke örneklerinden yararlanarak, süreç ve içeriğe ilişkin geniş kapsamlı bir malumat dizgesi sunmak ve böylece tartışmaların ilerleyeceği zemini pekiştirmek olmuştur.

Projenin ilk aşaması(2007-2010); Arama konferansı, ulusal çalıştay, Ankara çalıştayı ve Anayasa uzmanları seminerler dizisi hazırlama, gerçekleştirme, projenin ikinci aşaması (2011-2012) ise; “13 meslek kuruluşu ve sendika konfederasyonunun girişimiyle “Anayasa Platformu Girişim Grubu” oluşturma, 12 ilde (Ankara, Konya, Edirne, Diyarbakir, İzmir, Antalya, Samsun, Bursa, Trabzon, Erzurum, Gaziantep, İstanbul) söz konusu girişim grubuyla ortaklaşa “Türkiye Konuşuyor Vatandaş Toplantıları” organize etme ve yürütme, Anayasa çalışma metinleri hazırlama, hazırlatma, basım ve dağıtım, “Demokrasiye Geçiş Çağında Anayasa Yapmak” konulu uluslararası bir konferans düzenlenmesi  faaliyetlerinden oluşmaktadır.

Proje websitesi:

http://www.anayasaplatformu.net/

İlgili Çalışmalar

• Anayasa Çalışmaları