Katılımcı Anayasa Yapımı ve Sivil Toplumun Rolü: Bir Etki Analizi Değerlendirme Notu / Ekin Keleş

Anayasa yapımı, 18. yüzyıl sonlarında ivmelenen anayasallaşma hareketlerinden post-modern döneme kadar, çoğunlukla siyasi elitlerin, zaman zaman da halkın katılımıyla gerçekleşen kolektif bir uzlaşma sürecini ifade etmektedir. Bu bağlamda klasik anayasa yapım usullerinden modern anayasallaşma hareketlerine geçişte anayasayı meydana getiren aktörler farklılaşmış ve günümüzde anayasa yapım süreçlerine elitlerle birlikte vatandaşlar da doğrudan katılım göstermeye başlamıştır. Siyasi elitlerin anayasa-yazımında güçlerini vatandaşla paylaşması aynı zamanda sivil toplum örgütleri ve düşünce kuruluşlarının yardımlarıyla gerçekleşmiştir. Bu bağlamda, bu çalışmada, klasik anayasa yapımından modern anayasa yapımına geçişte katılımcı anayasa yapımı kavramı ve bu süreçte aracı olan sivil toplum örgütleri ve düşünce kuruluşlarının etkisi TEPAV Hukuk Çalışmaları Merkezi temel alınarak incelenecektir.

Anayasa Yapım Sürecinde Demokratik Katılım: Sivil Toplum ve Düşünce Kuruluşlarının Rolü

Fransa ve Amerika’da gerçekleşen ihtilaller sonrası ortaya çıkan, hem devletin gücünü kısıtlama hem de toplumsal bir sözleşme oluşturma ihtiyacından kaynaklanarak yapılan anayasalar, “klasik ve modern” anayasalar şeklinde sınıflandırılmaktadır (Kraynak, 1987; 1177). İki anayasallaşma hareketini birbirinden ayıran en önemli özellik, anayasa yapım süreçlerine siyasi elitlerin ve vatandaşın katılım usulleridir. Diğer bir deyişle doğrudan demokratik katılımın varlığı, eski ve yeni kıyaslaması yaparken önemlidir. Burada “klasik” kavramı, anayasayı, antik bakış açısıyla “erdemli insan yaratma” adına meydana getirilmiş üstün yasalar bütünü şeklinde ifade etmemektedir; aksine bu kavram, ilk anayasallaşma hareketleri sonrası ortaya çıkan anayasal metinleri anlatmak için kullanılmaktadır (Kraynak, 1987; 1177).

Değerlendirme notunun tamamına erişmek için tıklayınız.

Anayasa Platformu Vatandaş Toplantıları tanıtım filmini izlemek için tıklayınız.

Anayasa Platformu Vatandaş Toplantıları filmini izlemek için tıklayınız.