Abu Dabi Süreci’nin Dördüncü Toplantısı İslamabad’da Yapıldı TEPAV Analisti Ozan Acar, “Afghanistan Reconnect: Linking Energy Suppliers to Consumers in Asia” başlıklı toplantıda sürece özel sektörün nasıl entegre edilebileceği üzerine bir sunum yaptı.

İSLAMABAD - Abu Dabi devletinin desteğiyle ABD’deki East-West Institute isimli düşünce kuruluşunun sekretaryasında yürütülen ve Afganistan ile Pakistan arasındaki diyalogun geliştirilmesini amaçlayan Abu Dabi Süreci’nin dördüncü toplantısı, 2-4 Eylül 2013 tarihlerinde İslamabad’da yapıldı. NATO kuvvetlerinin Afganistan’dan çekileceği 2014 yılından sonraki geçiş dönemine hazırlık için yapılması gerekenlerin değerlendirildiği toplantıda TEPAV Analisti Ozan Acar da bir sunum yaptı.

Abu Dabi Süreci kapsamında gerçekleştirilen tematik toplantılarda Afganistan ve Pakistan’daki siyasi istikrarın ve ekonomik kalkınmanın sağlanması için yapılması gerekenler, alanlarında uzman kişilerin katılımıyla tartışılıyor. Bu çerçevede yapılan “Afghanistan Reconnect: Linking Energy Suppliers to Consumers in Asia” başlıklı son toplantıya Orta Asya, Güney Asya ve Avrupa ülkeleriyle ABD ve Türkiye’den kamu, özel sektör, üniversite ve düşünce kuruluşları temsilcileri katıldı.

“Afganistan da enerji koridoru ama…”

TEPAV Analisti Ozan Acar, toplantının “Bölgesel Enerji Ticaretinin Geliştirilmesinde Özel Sektör İşbirliği Potansiyeli” başlıklı oturumunda konuştu. Acar, buradaki sunumunda, doğal kaynak zengini ülkelerle enerji talebinin yüksek olduğu ülkeler arasında birer koridor olma özelliğiyle Afganistan ve Türkiye’nin bölgesel enerji ticaretinde benzer bir önem ile kritik bir role sahip olduğunu söyledi. “Önümüzdeki dönemde hayata geçirilecek olan ve Hazar gazını Avrupa’ya Türkiye üzerinden taşıyacak olan Trans-Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı ile Türkiye’nin transit ülke konumu daha da kuvvetlenecektir” diyen Acar, Afganistan’ın Türkiye’nin aksine, enerji koridoru olma avantajından faydalanamadığını belirtti. Acar, şöyle devam etti:

“Ülkenin kuzeyindeki Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan’ın sahip olduğu enerji kaynaklarının Afganistan’ın ve ülkenin güneyindeki Pakistan ve Hindistan’ın enerji ihtiyacını karşılaması için gerekli olan boru hattı altyapısı mevcut değil. Bölgedeki sınır problemleri, siyasi istikrarsızlık, çatışma ortamı ve yolsuzluklar gibi problemler bölgesel enerji ticaretinin gelişmesinin önünde ciddi birer engel. Türkmenistan gazının Güney Asya ülkelerine taşındığı Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) Doğal Gaz Boru Hattı ve Kırgızistan ile Özbekistan’dan Afganistan ve Pakistan’a elektrik enerjisi taşıyacak CASA-100 projelerinin hayata geçirilememesinin temel nedeni bölgenin kronik bir hal alan problemleridir.”

“TOBB sektör meclisleri uygun kanallardan biri”

TEPAV Analisti Acar, tüm taraflar için fayda sağlayacak bölgesel enerji ticareti projelerinin hayata geçirilmesi için özel sektörün süreçte aktif rol üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Acar, bunun da enerji kaynaklarının kullanılabilir hale getirilmesi, boru hatlarının inşası ve tüm bu faaliyetler için finansmanın temini ile tekil şirketlerin değil özel sektör örgütlerinin süreçte yer alması ile sağlanabileceğini kaydetti. Bu çerçevede TOBB sektör meclislerine dikkat çeken Acar, Türkiye’de kamu ve özel sektör arasında politika diyaloğu sürecinde işleyen kanallar olduğunu söyledi. Ozan Acar, “Orta Asya ve Güney Asya arasındaki bölgesel enerji ticaretinin geliştirilmesi için bölge ülkelerindeki özel sektör örgütlerinin biraraya gelerek süreçteki tıkanmaların önünü açmak için çalışmalar yapması gerekli. Enerji arzındaki darboğazların aşılmasının, bölgede özel sektörün gelişmesi için şu anda en kritik konu olduğunu özel sektör örgütlerinden daha iyi herhangi bir kurumun anlatması mümkün değil” dedi.