Maliye politikası daha çok devreye girmeli
Fatih Özatay, Dr.
26 Temmuz 2024
Bir grafikle başlıyorum. Grafik, Türkiye’nin uygulamalı iktisat literatürüne mümtaz bir katkısının yaşandığı, “enflasyondan arındırılmış faizi arzın merkezine doğru yönlendirirsek ne olur” sorusunun cevaplanabilmesi için var gücüyle çabalamaya başladığı 2021 yılından bugüne kadar olan dönemi ele alıyor. Enflasyondan arındırılmış reel faizlerin hareketleri gösteriliyor. Hem Türk lirası mevduat hem de Türk lirası kredi faizleri var. Faiz ve beklenen enflasyon verileri Merkez Bankası’ndan, gerçekleşen enflasyon ise İTO enflasyonu.
[Devamı]
Hangi politika faizi?
Fatih Özatay, Dr.
24 Temmuz 2024
Merkez Bankası (MB) Para Politikası Kurulu 23 Temmuz Salı günü toplanıp faiz kararını açıklayacak. Bu yazının kaleme alındığı 22 Temmuz itibariyle ahval ve şerait şöyle: Tüketici enflasyonunun 2024 sonunda MB’nin tahmin aralığının üst sınırı (yüzde 42) civarında gerçekleşme ihtimali yüksek. Hafta başında açıklanan Piyasa Katılımcıları Anketi’nde beklenen yıl sonu enflasyonu yüzde 43’e düştü. 2025 Temmuz’u için ise yüzde 30 düzeyinde bir enflasyon bekleniyor. Moody’s Türkiye’nin kredi notunu iki basamak birden yükseltti ve görünümü pozitif yaptı. Enflasyonun ana belirleyicisi döviz kuru sakin bir biçimde enflasyonu düşürücü yönde hareket ediyor. Türkiye gibi ülkelerin ihtiyaç duydukları sermaye akımlarını çoğaltıcı unsurlar devrede: Avrupa Merkez Bankası faiz indirim sürecinde, ABD Merkez B
[Devamı]
Kemer Sıkma Politikaları
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
20 Temmuz 2024
2023 genel seçimleri sonrasında uygulanan makro-ekonomik dengelenme politikaları, 1990’lı yıllarda uygulanan klasik anlamdaki kemer sıkma politikalarının bir başka versiyonu oldu. 1990’lı yıllarda IMF tarafından önerilen bu politikalar kötü yaşam tarzı sebebiyle komaya giren hastaya şok tedavi yöntemleri içeriyordu. Şok tedavinin yükü de genel olarak düşük istihdam ve azalan satın alma gücüyle orta gelirin refah kaybı olarak karşımıza çıkıyordu.
[Devamı]
Seyreltme (sulandırma) ve 12.500 TL maaş
Fatih Özatay, Dr.
19 Temmuz 2024
Gazetemizin internet sayfasında dün öğle saatlerinde okuduğum haberin başlığı çok hoştu: “Seyreltilmiş vergi paketi Meclis'e sunuldu: En düşük emekli maaşı 12 bin 500 TL.” O kadar çok şey anlatıyor ki. ‘Seyreltme’ işleminin teknik olarak nasıl yapıldığını öğrenmek için internete başvurduğunuzda, çok kısa bir gezinti sonucunda karşınıza hemen “genellikle su eklenerek” yapıldığı çıkıyor. Bitki örtüsünün seyreltilmesi ya da değişik kimyasallar kullanılması falan da var ama seyreltmenin genellikle su eklenerek yapılması meramım açısından çok uygun. Zaten internetteki kaynaklar bu nedenle seyreltmenin ‘sulandırma’ olarak da adlandırıldığını vurguluyorlar.
[Devamı]
Zamana bağlı eksik istihdam giderek artıyor
Fatih Özatay, Dr.
17 Temmuz 2024
Geride bıraktığımız hafta içinde Mayıs işgücü verileri açıklandı. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik göstergelerinde durum şöyle: İşsizlik oranı 0,1 puan azalarak yüzde 8,4 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik oranı (atıl işgücü oranı) ise daha çok azaldı: Nisan’da yüzde 27,2 düzeyindeydi Mayıs’ta yüzde 25,2 oldu. Yeni yöntemle hesaplanan işsizlik oranı verisi 2005’ten bu yana mevcut. En düşük işsizlik oranı Temmuz 2012’de ve yüzde 8. Dolayısıyla, yüzde 8,4 tarihsel olarak düşük bir oran. Buna karşılık, 2014 başından bu yana açıklanan atıl işgücü oranı yüksek bir düzeye işaret ediyor.
[Devamı]
İşsizlik oranı düştü, peki ya refah?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
13 Temmuz 2024
Bu hafta açıklanan istihdam verilerine göre Türkiye’de işsizlik oranı %8,4 ile tarihi düşük seviyelere gerilemiş oldu. Peki, bu istihdam piyasası ve toplumsal refah adına neyi ifade ediyor?
[Devamı]
TCMB’nin önündeki iki zorluk
Fatih Özatay, Dr.
12 Temmuz 2024
Zamanda ileriye doğru çok kısa bir yolculuk yapalım. 3 Eylül 2024 Salı günündeyiz. Ağustos enflasyon gerçekleşmesi açıklandı. Hem Haziran-Temmuz verilerinin hem de bu yeni verinin, enflasyonun, izleyen dönemde Merkez Bankası’nın öngörülerine uygun bir yol izleyeceği ihtimalini güçlendirdiğini düşünelim. Merkez Bankası’nın elindeki mal ve hizmet fiyat artış bilgileri ve İTO’nun açıkladığı veriler de bu düşüşü teyit etsin. Bu durumda, Merkez Bankası, bütçe açığında hem 2024’ün kalanında hem de 2025 için işlerin yolunda gideceğini düşünüyorsa, enerji -özellikle de ham petrol- fiyatları yaklaşık on iki aydır olduğu gibi bir artış eğilimi göstermiyorsa ve Fed gibi büyük merkez bankaları da faiz indirimi sürecine girdiklerine/girmekte olduklarına göre, faiz indirimini Eylül PPK toplantısında tar
[Devamı]
Ekonomik güvenlik için NATO bize yeter mi?
Güven Sak, Dr.
09 Temmuz 2024
Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü’nün (NATO) 75. yılı için liderler bu hafta Vaşington’da bir araya gelecekler. NATO, 1949 yılında kuruldu. Aslında Türk-Amerikan iş birliğinin başlangıcı daha öncelere gidiyor. JAMMAT’ın (Joint American Military Mission to Aid Turkey-Türkiye’ye Yardım için) Ankara’da resmen kuruluşu 1947’lerde. Türk-Amerikan ilişkileri soğuk savaş atmosferinde esasen hep askeri iş birliği etrafında şekillendi.
[Devamı]
Enflasyonla mücadele esas şimdi başlıyor
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
06 Temmuz 2024
Uzunca süredir beklediğimiz veri Haziran ayı enflasyonuydu. Haziran ayı enflasyon verisi, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar açısından yılın geri kalanındaki birçok fiyatlamayı belirleyen bir veri olarak karşımıza çıkıyor.
[Devamı]
Enflasyon beklenenden oldukça düşük çıktı: %1,64
Fatih Özatay, Dr.
05 Temmuz 2024
İTO’nun pazartesi günü açıkladığı ve İstanbul için geçerli olan yüksek aylık haziran enflasyonundan (yüzde 3,42) sonra moraller biraz bozulmuştu. Ancak dün TÜİK’ten gelen ve Türkiye geneli için geçerli olan haziran tüketici enflasyonu beklenenden oldukça düşük çıktı: Yüzde 1,64. Böylelikle yıllık enflasyon 3,9 puan düşerek yüzde 71,6 olarak gerçekleşti.
[Devamı]
