The articles and opinions on the TEPAV website are solely those of the authors and do not represent the official views of TEPAV.
© TEPAV, all rights reserved unless otherwise stated.
Söğütözü Cad. No:43 TOBB-ETÜ Campus, Section 2, 06560 Söğütözü-Ankara
Phone: +90 312 292 5500Fax: +90 312 292 5555
tepav@tepav.org.tr / tepav.org.trTEPAV is a non-profit, non-partisan research institution that contributes to the policy design process through data-driven analysis, adhering to academic ethics and quality without compromise.
Başlık : Politik Ekonomi Paradigmasının Değişimi ve Türkiye’de Çevresel Vergi Reformu Gerekliliği
Sayı : WP202403
Yazar(lar) : M. Coşkun Cangöz / İsmail Arslan
Dil : Türkçe
Tarih : Ekim 2024
Özet : Türkiye, çoğu Akdeniz ülkesi gibi iklim değişikliğinin etkilerine oldukça açıktır. Son yıllarda sel, sıcak hava dalgaları, kuraklık, orman yangınları ve heyelanlar bölgedeki diğer ülkeler gibi Türkiye’yi de giderek artan sıklıkta ve yoğunlukta etkilemektedir. Öte yandan Türkiye, dünyada karbon emisyonu ihracında 17. sıradadır ve ülkede karbon emisyonu OECD ortalamasının altında kalsa da son on yılda kayda değer bir şekilde artış göstermiştir. Bu bağlamda büyüme sürecini desteklerken daha sürdürülebilir bir büyüme elde etmek ve iklim değişikliğini ve etkisini azaltmak için daha yeşil bir ekonomik modele geçiş yapılması gereği açıktır. Bu çalışma, Türkiye'deki çevre vergilendirmesinin mevcut durumuna genel bir bakış sunmayı, dikkate alınması gereken temel ilkeleri ve zorlukları vurgulamayı amaçlamaktadır. Küresel iklim değişikliği gündeminin (Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşması gibi) öne çıkmasıyla, sera etkisi politika yapıcıları karbon emisyonlarını sınırlamak için yüksek kirlilik yaratan sektörlerde çevre ile ilgili düzenlemeler yapmaya ve vergileri hayata geçirmeye yöneltmiştir. Ancak, çevre düzenlemeleri ve vergilendirmenin ekonomik ve ekonomik olmayan maliyet ve faydalarının ölçülmesinde çeşitli zorluklar vardır ve yerel, ulusal ve uluslararası düzeylerde birçok farklı taraf düzenlemelerden etkilenmektedir. Bu nedenle, vergi teşvikleri son zamanlarda sadece yüksek gelirli ülkelerde değil, aynı zamanda orta ve düşük gelirli ülkelerde de giderek daha fazla benimsenmektedir. Türkiye, çevre vergilerini uygulamada bazı ilerlemeler kaydetmiş olsa da bu vergilerin ülkenin net sıfır (karbon emisyonu) taahhüdüne ulaşılmasındaki etkiler sınırlı kalmaktadır. Diğer taraftan, Türkiye önemli miktarda çevreye zararlı sektörlere sübvansiyon sağlamaya devam etmektedir. Bu koşullar altında, bu çalışma çevresel vergi reformunun hayata geçirilmesiyle kirliliğin daha kapsamlı bir şekilde vergilendirilmesini önermektedir.
Anahtar Sözcükler: Vergi politikası, Çevre vergileri, Vergi reformu
JEL Sınıflaması : H23, H25, H30, Q58
Çalışmaya erişmek için tıklayınız.