Başkan Trump’ın ikinci döneminin ilk 100 gününe ilişkin değerlendirmeler, uluslararası kamuoyunda farklı yorumlara yol açmış ve önemli yansımalar doğurmuştur.

Temelde Rusya-Ukrayna savaşı, Gazze’de devam eden İsrail’in ölçüsüz güç kullanımı konularının yanında, gümrük tarifeleri ile ilgili aldığı kararların da yaygın bir şekilde ele alındığı görülmüştür. Gümrük tarifelerindeki artış konusunda Türkiye de sürece dâhil edilmiştir. ABD, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’yi rahatsız etmeyecek seviyede, %10 oranında bir artış öngörmüştür. Tabiatıyla bu kararın ticaret ilişkilerimiz adına çok yönlü değerlendirilmesi uygun olacaktır. 

Dikkate alınması gereken bir diğer unsur da ABD Ticaret Temsilciliğinin ülkelerin uluslararası ticaret uygulamalarına ilişkin yayınladığı “Yabancı Ülkelerin Ticaret Engelleri” raporudur. Raporda, Türkiye ile ilgili kapsamlı bir bölüm bulunmaktadır. ABD Ticaret Temsilciliğinin raporuna buradan ulaşılabilir. Rapor, Türkiye’ye ilişkin bölümün gayet kapsamlı olması nedeniyle önemli bir referans olarak kabul edilebilir. Raporda değinilen konular ve bunların tarafımızdan nasıl ele alındığına ilişkin değerlendirmeler, esasen Türkiye-ABD ticaret ilişkilerinin bütüncül bir şekilde analiz edilmesine ışık tutmaktadır.

Bu arada değinilmesi gereken diğer bir husus da 1999 yılında ABD ile imzalanan Türkiye–ABD Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşmasının (Trade and Investment Framework Agreement-TIFA) gerekleri arasında yer alan istişare mekanizmasıdır. Anlaşma Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin kurumsal temelini oluşturmakta ve taraflar arasında düzenli istişare mekanizması tesis etmektedir. Bugüne kadar en sonuncusu Nisan 2024’de olmak üzere 11 Ortak Konsey toplanmıştır. Genellikle yılda bir yapılan TIFA toplantılarının 12’ncisinin önümüzdeki günlerde Washington‘da Bakanlar seviyesinde yapılması öngörülmektedir. 

Ticaret gündemindeki konuların ele alındığı istişare mekanizmasının ABD bakımından ana hatları, ABD Ticaret Temsilciliğinin yukarıda sözü edilen rapordaki Türkiye bölümü olmaktadır. Burada ABD tarafının öne çıkardığı konuları ele alalım.

Değerlendirme notunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.