Avrupa Birliği (AB) ile Rusya arasında 1970’lerde başlayan gaz ilişkileri, 2022 yılında tarihsel bir kırılma noktasına ulaştı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan süreç, Brüksel’in Moskova’dan gaz alımını tamamen sonlandırmayı hedefleyen politikaları gündeme getirmesiyle yeni bir evreye geçti. Uygulanan yaptırımların yanı sıra, Rusya’dan gaz ithalatını zorlaştıran çeşitli tedbirler devreye sokuldu.

Tüm bu önlemlere rağmen, 2024 itibarıyla Rusya hâlâ AB’nin gaz ithalatının %18’inden fazlasını karşılamaya devam etti. 50 milyar metreküpü (bcm) aşan miktarda gaz, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve boru hatları aracılığıyla Avrupa ülkelerine ulaştı. Gaz piyasasındaki bu gelişmelerin ardından, AB nihayet uzun süredir beklenen “Rus gazından çıkış” yol haritasını 6 Mayıs’ta kamuoyuyla paylaştı.

Peki, AB’nin gaz piyasası 2022’den bu yana nasıl bir dönüşüm geçirdi? Rusya’nın yüzde 45’lere kadar çıkan pazar payı nasıl geriletildi? AB’nin “Rusya’nın olmadığı bir gaz piyasası hedefi” hangi adımları içeriyor? Bu plan hangi yönleriyle yeniden değerlendirilmeye ihtiyaç duyuyor?

Rus gazından çıkış stratejisi, aynı zamanda AB’nin orta vadede iklim hedeflerine dönük fosil yakıtlarla kurduğu ilişki açısından ipuçları sunmaktadır. Metinde özellikle doğalgaza yönelik varsayım, aralarında TEPAV’ın da yer aldığı Akdeniz İklim Değişikliği Düşünce Kuruluşları İttifakı (MATTCCh) tarafından neden eleştirildi? MATTCCh, bu konuda yol haritasına dönük nasıl bir tavsiyede bulundu? 

Bu sorulara verilecek yanıtlar yalnızca AB ile Rusya arasındaki enerji ilişkilerinin geleceğine değil, aynı zamanda kıtanın iklim hedefleri, enerji geçiş sürecine dönük de önemli ipuçları sunacaktır.

Değerlendirme notuna buradan ulaşabilirsiniz.