The articles and opinions on the TEPAV website are solely those of the authors and do not represent the official views of TEPAV.
© TEPAV, all rights reserved unless otherwise stated.
Söğütözü Cad. No:43 TOBB-ETÜ Campus, Section 2, 06560 Söğütözü-Ankara
Phone: +90 312 292 5500Fax: +90 312 292 5555
tepav@tepav.org.tr / tepav.org.trTEPAV is a non-profit, non-partisan research institution that contributes to the policy design process through data-driven analysis, adhering to academic ethics and quality without compromise.
Anayasa Platformu’nun “Türkiye Konuşuyor” sloganıyla düzenlenen Vatandaş Toplantıları’nın dördüncü durağı, Diyarbakır oldu.
ANKARA - Anayasa Platformu Vatandaş Toplantıları’nın dördüncüsü, 19 Şubat 2012 Pazar günü Diyarbakır’da gerçekleştirildi.
Anayasa Platformu girişim grubunu oluşturan 13 meslek örgütü ve sivil toplum kuruluşunun TEPAV’ın sekretaryasında düzenlediği geniş katılımlı “Anayasa Vatandaş Toplantıları”nın dördüncüsünde, Diyarbakırlılar yeni anayasada olmasını istedikleri konuları tartıştı. Toplantıya vatandaşların yanı sıra TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, TBMM Başkanı Cemil Çiçek, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun üyeleri, yerel yöneticiler ve yerel ile ulusal sivil toplum kuruluşları temsilcileri katıldı.
Açılışta konuşan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Diyarbakır’ın binlerce yıllık bir medeniyet ve ilim ile irfan şehri olduğunu belirterek, "Yeni anayasayı bugün Diyarbakır'a sormaya geldik" dedi.
Cahit Sıtkı Tarancı'dan dizelerle seslendi
Hisarcıklıoğlu, konuşmasında Diyarbakırlı şair Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Memleket isterim, Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun; Kuşların çiçeklerin diyarı olsun. Memleket isterim, Ne başta dert ne gönülde hasret olsun; Kardeş kavgasına bir nihayet olsun" dizeleriyle de katılımcılara seslendi.
Türkiye’nin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu vurgulayan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu:
“Çünkü bu milletin çok büyük hedefleri, idealleri var. İlk 10 ekonomi diyoruz. Lider ülke olacağız diyoruz. Ama idealler artık mevcut kalıba sığmıyor. Bu elbise bu bedene dar geliyor. Büyük hedeflerimizi bu anayasa taşımıyor. Biz bu amaçla biraraya geldik. Şimdi elimizde müthiş bir fırsat var. Toplumun bütün kesimleri ve TBMM’deki siyasi partiler yeni anayasa konusunda uzlaştı. Dar gelen elbiseyi değiştirmeliyiz ama bu sefer terzi halkın kendisi olmalı. Uzmanların mutabakatı yerine halkın mutabakatıyla anayasa yapılsın.”
Hisarcıklıoğlu, yeni anayasanın bireyi esas alan her türlü ayrımcılığı dışlayan, her türlü ayrımcılığı dışlayan, eşitlik idealini toplumsal hayatın her alanında gerçekleştirmeye çalışan, bireylere evrensel standartlara uygun olarak temel hak ve özgürlüklerden yararlanma imkanı tanıyan, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti anlayışını muhafaza eden bir anayasa olması gerektiğini belirtti. Hisarcıklıoğlu, “Gün düşüncelerimizi açıklama ve bu ülkenin geleceğine katkıda bulunma günüdür” dedi.
“Aynı duyguları, aynı ideali paylaşıyoruz”
Menfaati ve görüşleri farklı insanlar ile STK’ların aynı duyguları ve aynı Türkiye idealini paylaştığını kaydeden Hisarcıklıoğlu, “İnşallah, sürecin sonunda çocuklarımıza daha özgür, daha zengin ve kendine daha fazla güvenen bir Türkiye bırakmış olacağız. Bundan önce Ankara, Konya ve Edirne’de toplantılar yaptık. Bugün aramızda Anayasa Platformu dışında da çok sayıda sivil toplum kuruluşu var. Bugün tam konuşma günü. Bugün konuşamazsak hepimizin üzerinde vebal var. Türkiye’nin geleceğini kurma günü” ifadesini kullandı.
Yeni anayasa sürecinde herkesin çorbada tuzu olmasını istediklerini bildiren Hisarcıklıoğlu, “siyasi görüşünüz inancınız ne olursa olsun bugün konuşmazsanız, vebali sizindir” dedi.
TOBB ETÜ, Diyarbakır’da fakülte kuracak
TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu konuşmasında ayrıca, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nin bir fakültesinin Diyarbakır'da açılacağı haberini de verdi.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek, yeni anayasa çalışmalarına ilişkin, ''Sizin iradeniz, talebiniz hilafına biz birşey yapmayız, yapamayız, yapmamalıyız. Onun için size geldik soruyoruz. Diyoruz ki, nasıl bir Anayasa istiyorsunuz?'' dedi.
“Her talebi değerlendireceğiz”
Bir toplumsal sözleşme yaptıklarını vurgulayan Çiçek, “Bu sözleşmenin şartlarını biz değil, siz belirlemelisiniz. Siz ne istiyorsanız onu söyleyin. Çünkü anayasalar vatandaşın devletten beklentileridir. Devletten ne bekliyorsunuz, ne istiyorsunuz? Bugün burada bunu açık bir şekilde söylemelisiniz'' dedi. Çiçek, her fikir, her düşünce, her talebin mutlak bir şekilde değerlendirileceğini vurgulayarak, ''Bundan en ufak bir şüphesi olmasın, olmaması lazım'' diye konuştu. ''Aksi halde bir komisyon oluşturup, Ankara'da kapalı salonlarda biz bir anayasa taslağı hazırlar sonrada size getirirdik'' diyen Çiçek, şunları söyledi:
''Geçmişte öyle oldu. Ama buna herkes itiraz etti. 'Böyle anayasa olmaz, böyle anayasa yapılmaz' denildi. 'İçerisinde vatandaşın olmadığı, vatandaşın düşüncesinin sorulmadığı, ne beklediğinin sorulmadığı anayasa bizim anayasamız olamaz' diye… Sizin iradeniz, talebiniz hilafına biz birşey yapmayız, yapamayız, yapmamalıyız. Onun için size geldik soruyoruz. Diyoruz ki, nasıl bir anayasa istiyorsunuz?''
Çiçek, bugünkünden daha iyi bir Anayasa yapmaları gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
''Hak ve özgürlükler yönüyle, daha ileri bir demokrasi için, daha çağdaş bir demokrasi için, halkına daha fazla hizmet üreten bir devlet sistemini kurabilmek adına yeni bir Anayasa yapmamız lazım. Halkın isteklerini karşılayan, bugün Anayasadan kaynaklanan sorunların hiç olmazsa önemli bir kısmını ortadan kaldıracak yeni bir Anayasa yapmamız lazım. Yani sorunların kaynaklarının nedeni olan bir Anayasa değil, siyaset kurumuna sorunların çözümü için yetki veren imkan veren fırsat veren, alan açan bir Anayasa yapmamız gerekmektedir.''
“Yapılamaz diyenleri mahcup etmek için katkı verin”
Yeni bir Anayasayı yapamadıkları takdirde siyaset kurumunun çok şey kaybedeceğinin herkesin farkında olması gerektiğini vurgulayan Cemil Çiçek, şunları söyledi:
“Aksi takdirde bugünkü gazetelere de bakın 'yeni bir Anayasa yapılamaz’ diyor. Yapamaz bunlar' diyor. Bunları mahcup etmek adına, belli sayıda cuntacının hazırladığı Anayasa yerine, bu milletin temsilcilerinin, vekillerinin bir Anayasa yapabileceğini dünya aleme göstermek adına bu bizim boynumuzun borcudur.''
Çiçek, “Kimsede kusur aramaya gerek yok. Bu defa bu mayayı tutturmalıyız, bu defa bu engeli aşmalıyız. Bu defa milletimize güven veren bir işi birlikte yapabilmeliyiz” sözleriyle konuşmasını tamamladı.
“Merkezinde insan olan anayasa gerek”
Daha önceki toplantılarda olduğu gibi Anayasa Uzlaşma Komisyonu’ndan her partiyi temsilen birer milletvekili de kısa birer konuşma yaptı. Bu kapsamda konuşan AK Parti Milletvekili Mehmet Ali Şahin, merkezinde insan olmayan anayasaların problem çözemeyeceğini, aksine problem oluşturacağını söyledi. Şahin, "Anayasalar problem çözmek, sorunları çözmek için yapılır, Ancak 89 yıl içerisinde 4 anayasaya sahip olmamıza rağmen Türkiye'de problemler çözülmemiş, hatta bazı alanlarda daha da ağırlaşmıştır” dedi.
BDP Milletvekili Altan Tan da, "Bugün yeni anayasa yapma ihtiyacı en yakıcı şekilde devam ediyor. Bizim Sened-i İttifak'tan bu yana, Tanzimat Fermanı'ndan, Kanun-i Esasi'den bu yana devam eden, 2'nci Meşrutiyet'le bir noktaya ulaşamayan problemlerimiz var. Bu problemler milletimizin istediği şekilde çözülmediği müddetçe, daha büyük problemler olarak önümüze gelmeye devam ediyor" diye konuştu.
MHP Milletvekili Faruk Bal ise halkların bin yıldan beri bu topraklarda birlikte gözyaşı döküp birlikte sevindiğini belirterek, Kürt ve Türk ailelerin oluşturdukları akrabalıklara dikkat çekti. “Dolayısıyla bu müşterekler bizi birbirimizden ayıramayacak noktaya getirdi” diyen Bal, mevcut sorunlar için çözümün tam zamanı olduğunu belirtti. Bal, “Anayasayı bugün kendimiz için yapmayacağız, gelecek nesiller için yapacağız" dedi.
“Demokrasi paketine ihtiyaç var”
CHP Milletvekili Atilla Kart da toplum olarak bir ortak paydanın yaratılması gerektiğini, anayasanın Türkiye'nin sorunlarının çözümü için sihirli bir değnek olmadığını ifade etti. Türkiye’nin bir demokrasi paketine ihtiyacı olduğunu vurgulayan Kart, tüm yurttaşların aidiyet duygusu ile "Bu benim anayasam" diyeceği bir döneme girildiğini ve buna ihtiyaç olduğunu söyledi.
Diyarbakır toplantısında ayrıca, Anayasa Platformu’nu oluşturan kuruluşlardan temsilciler konuştu. Bu çerçevede HAKİŞ Başkanı Mahmut Aslan, TÜRKİŞ Başkanı Mustafa Kumlu, TÜRKONFED Başkanı Erdem Çenesiz, TÜRKSİAD Başkanı Hasan Sert, TÜRMOB Başkanı Nail Sanlı, TESK Başkanı Bendevi Palandöken söz aldı.
“Toplumsal sözleşme ile kardeş kavgası bitsin”
Açılışta konuşan bir diğer isim ise Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir oldu. Konuşmasına salondakileri Kürtçe selamlayarak başlayan Baydemir, mevcut parlamento çatısı altında bir anayasa yapmanın mümkün olabileceğini söyledi. “Yepyeni bir toplumsal sözleşme ile kardeş kavgasını nihayete erdirmek gerektiğini” ifade eden Baydemir, “Edirne'den Hakkari'ye kadar bir daha tek bir ocağa acı haberin düşmediği bir metin oluşturmalıyız” diye konuştu.
Yeni anayasa 10 başlık altında tartışıldı
Açılışın ardından toplantının vatandaşlarla gerçekleştirilen interaktif kısmına geçildi. Vatandaşlar, “ifade ve siyasal örgütlenme özgürlüğü; birlikte yaşama; ekonomik ve sosyal haklar, sosyal devlet ilkesi ve pozitif ayrımcılık; kamu hizmetlerinin niteliği; din-devlet ilişkileri; hükümet sistemi; yargının bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi; seçimler ve siyasal partiler; yerel yönetimler; doğa ve kültürel varlıklar" başlıkları altında yapılan tartışmalarda bir yandan görüşlerini ortaya koyarken, diğer yandan ellerindeki cihazlarla sonuçları anında ekranlara yansıtılan oylamalara katıldı.