İslam Devriminin İlk Yıllarında - Tahran Büyükelçiliği Müsteşarlığı: İRAN  (1981 – 1983) | N. Murat Ersavcı

Doğu sınırımızda 80 milyon nüfusu ile bu büyük “değişmeyen sınır” komşumuz, dünyadaki en eski sürekli uygarlıklardan birinin ev sahibidir. Yaygın bir kanıya göre, bu olgudan kaynaklanan ruh hali Şah Muhammed Rıza Pehlevi’yi olmadık bir büyüklük (megalomani) ve “dokunulmazlık” duygusuna kaptırmıştı. Nitekim Pers İmparatorluğunun 2500’üncü yılını temsilen 1971 yılında Persopolis’de düzenlettirdiği inanılmaz gösterişli ve büyük masraflara yol açan törenlerin, nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturan yoksul halkın tepkisini çektiği ve rejiminin yıkılmasının ilk işaret fişeğini oluşturduğu da kabul gören bir söylem.

Önemli bir jeostratejik konuma ve doğal kaynaklara sahip olan İran, bölgesel bir güç. İslam Konferansı Örgütü (İKO) ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi.

İran’ın kadim Pers kültürü ile çevre uygarlıklara (Osmanlı Edebiyatı), mimari, el zanaatları (çinicilik, halıcılık) dallarında etkileri yadsınamaz. Doğal olarak tarihteki başka örneklerinden de bilindiği gibi, yaşanan devrim olgusunun görev yaptığım dönemde, aynı zamanda Irak ile savaşan ve ambargolar altındaki İran’ı derinden sarstığı da bir gerçek.

Türkiye’nin İran Devrimine yaklaşımı ise içişlerine karışmamak ilkesi üzerine kurulmuştu. Aynı dönemde, komşularına “devrim ihracı” peşinde olan İran için bu ne kadar geçerli idi, o da ayrı bir soru.

Notun tamamına erişmek için tıklayınız.