Politika Notu / Dr. Levent Gönenç

Her ne kadar uzun ömürlü olacakları düşünülerek ya da daha doğru bir ifadeyle uzun ömürlü olacakları umut edilerek tasarlansalar da anayasalar zaman içinde değişirler; formel (yani anayasa değişikliği) ya da informel (yani anayasal yorum) yoluyla, günün değişen koşullarına uyum sağlarlar. Anayasa tarihinde salt siyasi amaç ve menfaatlere hizmet eden anayasa değişiklikleri görülmekle birlikte, özellikle köklü bir anayasal kültüre sahip liberal demokratik rejimlerde, anayasal değişimin temel amacı anayasal normları çağın ihtiyaçlarına uygun hale getirmektir. Anayasaların bu özelliğine vurgu yapmak amacıyla, benim de içinde bulunduğun anayasa hukukçuları, "yaşayan anayasa" kavramını kullanırlar.

Günümüzde, “post” hatta “post-post modern” çağın ortasında hem anayasaların içeriği hem de anayasal terminoloji (jargon) farklılaşmaktadır. İnsanlık için olumlu/olumsuz yeni gelişmelerin ortaya çıktığı 21. yüzyılda, anayasaların da çağdaşlaşması; 18. yüzyılda liberal gelenek içerisinde büyüyüp gelişen, İkinci Dünya Savaşı sonrasında olgunlaşıp yaygınlaşan, Soğuk Savaş sonrasında ise rüştünü ispat eden klasik anayasacılığın çağa ayak uydurması gerekmektedir. Kısa bir anlatımla, 1900'lerin anayasal lisanı ile 2000‘lerin anayasal sorunlarını kavramak ve kalıcı çözümler üretmek mümkün görünmemektedir.

Politika notunun tamamına erişmek için tıklayınız.