Hükümet Kurma Sürecindeki Irak, Belirsizlikler İçinde... Uluslararası Kriz Grubu Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı Direktör Yardımcısı Dr. Joost R. Hiltermann'ın katılımıyla TEPAV'da düzenlenen bir toplantıyla, hükümet kurma sürecindeki Irak'ın geleceğine ilişkin senaryolar, beklentiler ve riskler ele alındı.

ANKARA - TEPAV'ın 27 Eylül 2010 Pazartesi günü düzenlediği "Irak'ın Belirsiz Geleceği, Bağdat-Erbil Gerginliği ve Türkiye ile İlişkiler" konulu yuvarlak masa toplantısıyla Irak'taki son gelişmeler tartışıldı. Toplantının açılış konuşmasını yapan Uluslararası Kriz Grubu'nun Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı Direktör Yardımcısı Dr. Joost R. Hiltermann, Irak'a son ziyaretinde edindiği gözlemler ışığında ülkedeki hükümet kurma çabaları, Bağdat ile Erbil arasında süren çatışma ve Türkiye'nin Irak politikası konularında değerlendirmelerde bulundu.

Konuşmasına Irak'ın son 5 yılını ele alarak başlayan Hiltermann, bu süreçte ülkede güvenlik durumu açısından belirgin bir ilerleme yaşanırken, politik anlamda ise kırılganlığın ve belirsizliğin sürdüğünü anlattı. Hiltermann, gelinen noktada ülkedeki politik aktörlerin hayatta kalma mücadelesinin etkisiyle hükümet kurma sürecinin nasıl tıkandığına ilişkin saptamalarda bulundu. Hiltermann, gerek bölge ülkelerinde gerekse politik belirsizliği günlük yaşamında bire bir hisseden Irak halkında ülkede hükümetin kurulmasına ilişkin uzlaşmanın oluştuğunu ancak politikacılar arasında bu konuda süren pazarlıkların nihai aşamaya gelmediğini belirtti. Birkaç ay geçmeden de ülkede hükümetin kurulamayacağını ifade eden Hiltermann, Irak'ın şiddet ile zayıf yönetim arasında bir tercihte bulunma noktasında bulunduğunu söyledi. Hiltermann, bu çerçevede birkaç senaryo altında hükümetin nasıl oluşturulabileceği konusundaki görüşlerini paylaşırken, toplumun çoğunluğunu temsil eden bir koalisyon ihtimalinin de olduğunu ama bu senaryoda hükümetin tam işletilemeyeceğini ifade etti.

Nüfus sayımı sorun yaratabilir

Bağdat ve Erbil arasında süregelen çatışmanın ülkede bir başka gerginlik kaynağı oluşturduğuna değinen Hiltermann, 2007 yılında yapılması gerekirken ertelenen nüfus sayımının yakın zamanda gündeme geleceğini ve bu noktada sayımın bir parçası olan etnisiteye ilişkin soruların problem yaratabileceğini ifade etti. Hiltermann, Kürt liderler için bir çeşit "proto-referandum" özelliği gösteren sayımdan etnisite bölümünün çıkarılması ve Kerkük ile ilgili müzakerelerin başlatılması gerektiğini belirtti.

Türkiye ile İran yarış halinde

Türkiye-Irak ilişkilerine işaret eden Hiltermann, Türkiye ile İran'ın bölgede diplomatik anlamda son derece etkin olduğunu ve Irak'ı etkileme konusunda yarış halinde bulunduğunu söyledi.

Toplantının katılımcılardan soru ve görüşlerin alındığı bölümünde ise, enerji gelirleri konusunda Türkiye'nin petrolü Irak'ın milli kaynağı olarak ve ulusal bütünleşmeye temel oluşturabilecek bağlamda değerlendirdiği saptamasında bulunuldu. Bir süre önce askeri birliğini Irak'tan geri çeken Amerika'nın önümüzdeki süreçte nasıl bir politika izleyebileceği konusunun da gündeme geldiği toplantıda, çıkış stratejisi kapsamında arkasında istikrarsız bir ülke bırakması halinde Amerikan askerlerinin geri dönebileceği ihtimalinden bahsedildi.