Son on yılda, memleketin memur sayısı yüzde 30 artmıştır. 2012'nin ilk altı ayında memur sayısındaki artış 250 bine ulaşmaktadır.

Bakın bu ilk kez oldu. 2012 yılında ilk kez Türkiye’de memur olmak isteyenlerin sayısı bir milyonu buldu. Bu yıl Kamu Personeli Seçme Sınavı’na (KPSS) girmek için başvuranların sayısı 987 bin oldu. Sınavı başarıyla tamamlayanların sayısı ise 931 bindi. 2009 yılında İngiliz The Guardian gazetesinin orta sayfasında karınca sürüsü gibi gençlerin sıra sıra dizildiği bir Çin fotoğrafı görmüş ve etkilenmiştim. Devlet memuriyeti sınavına 2009’da Çin’de bir milyon kişi girmişti. O vakit bizim sınavlar böyle değildi. 2008 yılında KPSS’ye girenlerin sayısı daha 500 bin civarındaydı. Arada Türkiye, büyüme rekorunu Çin’in elinden filan aldı. Ama ne olduysa, aynı Çin gibi şimdi bizim buralarda da 1 milyon kişi kamuda bir memuriyet ayarlamak için sınava girmeye başladı. Ya bu büyüme rakamlarında ya da KPSS’ye girenlerin sayısında bir yanlışlık vardır.

Aynen o fıkradaki gibi yani. Hani hoca uzun bir aradan sonra eve iki kilo et almış. Ara o kadar uzunmuş ki karısı bir yandan yemeği yaparken bir yandan da hasret kaldığı eti “Bakayım nasıl olmuş?” diye tada tada bitirivermiş. Akşam hoca uzun aradan sonraki et yemeklerinin hayaliyle eve gelmiş. Karısı “Yahu” demiş, “bu hınzır kedi eti kaptı, ben yetişemeden yalayıp yuttu”. Hoca kediyi kaptığı gibi tartıya çıkarmış. Bakmışlar ki iki kilo. “Hanım” demiş hoca, “bu kediyse et nerede? Yok, et buysa kedi nerede?” Vaziyet işte böyleyken böyle bir nevi yani. 

Önce biraz daha rakam ekleyeyim, müsaadenizle. Türkiye’de 22-29 yaş arasındaki üniversite mezunlarının sayısını biliyor musunuz? Onlar devlet memuru olabiliyor. Bir milyon kişinin başvurduğu KPSS, esasen, üniversite mezunlarının katıldığı KPSS, dolayısıyla üniversite mezunlarının sayısı ile kıyaslamak gerekiyor bu rakamı. Türkiye’de 22-29 yaşları arasındaki üniversite ve yüksekokul mezunu 1 milyon 750 bin kişi var. Bu durumda, 2012 yılı itibariyle, memleketimizdeki, 22-29 yaş arasındaki üniversite mezunlarının yüzde 53’ü, 2012 yılında, memur olmak için sınava başvurmuş oluyor. Buyurun buradan yakın. Hani o girişimcilik destekleri ve kampanyaları filan nerede?

Yetmez. Devam edeyim. İşgücüne dahil olmayanlar arasında yüksekokul veya üniversite mezunu kaç kişi var ki bu sınava girip memur adayı olsun diye de bakabilirsiniz isterseniz. Bu durumda olanların sayısı 2011 yılı rakamlarına göre yaklaşık bir milyon civarında. Bu durumda, bu günlerde çalış(a)mayıp bekleyen üniversite mezunlarının neredeyse tamamının bu yıl KPSS’ye başvurduğunu söylemek mümkün olabilir. Artık hangisini beğeniyorsanız onu kullanın. Neresinden bakarsanız bakın, memlekette kamu çalışanı olmak için yükselen bir talep var gibi duruyor. Bu iyi değil kötüdür.

Neden kötüdür? 1980’den beri özel sektöre dayalı bir ekonomi oluşturmaya çalışıyoruz. Ama üniversite mezunlarımız devlet memuriyeti istiyorlar. Hem de artarak istiyorlar: 2012 yılındaki KPSS’ye yaklaşık bir milyon kişi başvurmuş ama sınavı geçerli sayılanların sayısı 931 bin kişi. 2006 yılında sınavı geçerli sayılanların sayısı kaçmış? 440 bin kişiymiş. 2010 yılından 2012 yılına artış yüzde 115 civarında. İki katından fazla artmış yani. Ben hani şu hepimizi teğet geçtiği dillere pelesenk olan 2008 krizinden beri memlekette memur olmak isteyenlerin sayısının artmakta olduğunu düşünüyorum. Rakamlar bana öyle diyor. 

Burada kötüden de kötü olan şudur: 2008 krizinden gelen eğilim güçlenerek devam etmektedir. İşte buyurun, KPSS’ye girenlerin sayısı bir milyonu bulmuştur. Gençlerimiz kamuda çalışma hedefiyle üniversitelere gelmektedirler. Ben son yıllarda öğrenciler arasında artan hukuk ve tıp tercihlerinin güvenceli iş arayışı ile yakından alakalı olduğunu düşünme eğilimindeyim.
Peki, eğitimli gençlerimiz neden bir devlet memuriyeti peşindedirler? Devletimiz aslanlar gibi yeni memur almaktadır. Son on yılda, memleketin memur sayısı yüzde 30 artmıştır. 2012’nin ilk altı ayında memur sayısındaki artış 250 bine ulaşmaktadır. TEPAV İstihdam Bülteni tam da onu söylüyor.

Talep, arzını yaratmış, mali disipline yer kalmamıştır. 2015’e kadar burada sadece seçim vardır.

Bu köşe yazısı 04.09.2012 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.