logo tobb logo tobbetu

Köşe Yazıları

Fatih Özatay, Dr. - [Yazarın tüm yazıları]

Orta vade mi sonsuz vade mi? 06/10/2012 - Okunma sayısı: 1831

 

Sorun şu ki o orta vade nasıl bir şeyse bir türlü gelmiyor, 'sonsuz vade'ye dönüşüyor.

Neme lazım, ne olur tüm sevdiklerimden uzak olsun, tanımadığım için ‘tüm sevdiklerim’ arasına açık ki girmeyen onca güzel insandan da elbette ırak olsun, hedef olmamak gerekir. “Hedef olmaktansa hedef sahibi olmak daha iyidir” desem anlamlı bir söz olmaz; farklı anlamlar yüklüler, ne şüphe, evla olan elbette hedef sahibi olmaktır. Evladır da sadece kısa vadeli hedefleriniz olursa, miyop neyin diye eleştirirler, gerçi miyop olmayan şurada kaç kişi var, ayrı mesele. Sadece uzun vadeli hedefiniz olursa, bu sefer de toprağı bol olsun, üstat Lord Maynard Keynes’in “Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız” özlü sözü akla gelir, zaten ‘toprağı bol olsun’dan bellidir, uzun yıllar önce bu diyardan göç etmiştir kendisi, o özlü sözü söylediği tarih ile öldüğü tarih arasındaki süre uzun dönem tanımına uyar mı elbette merak konusudur ama bu merak, konumuz dışıdır. Gelin siz siz olun ne sadece kısa ne de sadece uzun vadeli hedeflere sahip olun. Ha, “İkisi bir olmaz mı hemşerim” derseniz, küçükken babamın görevi nedeniyle sonra da yatılı okul faslından fazla şehir dolaşmaktan olsa gerek, ben de hemşerilik mefhumu hiç yok, ikisi bir olabilir elbette ama vaktiyle bir suçlama aracı olarak kullanılan, artık suç olmaktan çıktığına göre ‘orta yolcu’dan mülhem, bir ‘orta yol’ neden olmasın? ‘Yol’ olmadıktan sonra elbette bir ‘orta yol’ olabilir; o yol da ‘orta vadeli hedef’tir.

2007 ve 2008 enflasyon hedefleri yüzde 4 düzeyindeydi. 16 Ekim 2007 tarihli Para Politikası Kurulu (PPK) kararından: “Kurul, faiz indirimlerinin temkinli ve ölçülü tutulduğu mevcut duruş çerçevesinde enflasyonun orta vadeli hedefe yakın gerçekleşmesi olasılığının yüksek olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur.” Şu alıntı ise iki ay sonraki PPK kararından: “Kurul, son dönemde enflasyonda görülen yükselişin kalıcı bir nitelik taşımadığı değerlendirmesini yaparak, ... bu çerçevede enflasyonun orta vadede hedefe yakın gerçekleşme olasılığının yüksek olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur.” 14 Şubat 2008 tarihli PPK kararından alıntı: “Bu çerçevede gıda ve enerji fiyatları bir risk unsuru oluştursa da enflasyonun orta vadede düşmeye devam etmesi beklenmektedir.” Üç ay sonraki PPK kararında ise 2009 sonunda (yeni orta vade) enflasyonun düşerek falanca düzeye geleceği öngörüsü var. Dikkat: Ekim 2007’den başlayarak önce hedef tutacak, sonra geçici artış var ama orta vadede tutacak diyerek, 2008 ortasında merak etmeyin 2009 tutacak deniliyor. 2007 ve 2008 sonu arada ‘uçmuş’ oluyor. Not: Enflasyon 2007 sonunda yüzde 8,4, 2008 sonunda ise yüzde 10,1 oldu.

Enflasyon hedefi 2011 sonu için yüzde 5,5, 2012 sonu için ise yüzde 5 idi. 20 Ocak 2011’de PPK 0.25 puan faiz indirimi yaptı. PPK kararından alıntı: “Yıllık enflasyonun ocak ayında belirgin bir düşüş göstereceği, yılın ilk çeyreği boyunca 2011 yılı hedefi olan yüzde 5,5 düzeyinin altında seyrettikten sonra ikinci çeyrekten itibaren dalgalı bir seyir izleyerek yıl sonunda hedefle uyumlu gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.” 23 Ağustos 2011’de ise PPK şöyle diyor: “Kurul, döviz kuru hareketleri nedeniyle enflasyonun ‘Temmuz Enflasyon Raporu’nda öngörülen seviyelerin geçici olarak bir miktar üzerinde seyredebileceğine dikkat çekmiş. Bununla birlikte, ... enflasyondaki yükselişin geçici olması beklenmektedir. Kurul 2012 sonunda enflasyon görünümünün yüzde 5 hedefi ile uyumlu olduğunu vurgulamıştır”. Şimdi sırada 22 Aralık 2011’deki PPK kararından alıntı var: “… 2012 yılı içinde enflasyonun kademeli bir düşüş göstererek yılın son aylarında yüzde 5 hedefine yaklaşması beklenmektedir”. Son alıntım 29 Mayıs 2012’deki PPK kararından: “Bu çerçevede kurul, ‘Nisan Enflasyon Raporu’nda yer alan yüzde 6,5 düzeyindeki yıl sonu enflasyon tahminini korumaktadır”. Not: 2011 sonunda enflasyon yüzde 10,4 oldu. Geçen gün ise Merkez Bankası son zamların enflasyonu (maksimum) 1.2 puan kadar arttırabileceğini söyledi. 2012 sonu için en son tahmini yüzde 6.2 idi, böylelikle yeni tahmini yüzde 7,4 (en fazla) gibi bir düzeye çıktı. Kısacası, 2011 sonu hedefi tutacaktı, sonra 2011 içinde 2012 sonunda hedefin tutacağından dem vuruldu, son olarak da geçen günkü yukarıya doğru tahmin güncellemesini öğrendik. Bakalım kasımdaki PPK kararında, enflasyondaki yükselişin geçici olduğunu ve fakat 2013 sonunda (orta vadede) hedefin tutturulacağını okuyacak mıyız? Sorun şu ki, o orta vade nasıl bir şeyse bir türlü gelmiyor; ‘sonsuz vade’ye dönüşüyor.


Bu köşe yazısı 06.10.2012 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.

Paylaş Bookmark and Share

« Diğer köşe yazıları