Hasan Ersel, Dr. - [Yazarın tüm yazıları]

2006’da bütçe açığı ve 2007 yılı 22/03/2007 - Okunma sayısı: 2649

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstikrar Enstitüsü 2006 Yılı Bütçe Uygulama Sonuçları alt başlıklı Mali İzleme Raporunu, [kısaca Rapor] 16 Mart 2007 tarihinde web sitesine koydu, (www.tepav.org.tr). Konuya girmeden önce bir noktayı belirteyim: Her ne kadar söz konusu çalışmayla bir ilgim yoksa da TEPAV'ın danışma kurulu üyesiyim.

Söz konusu çalışmanın önemli bir bulgusu 2006 yılı merkezi yönetim bütçesi [kısaca bütçe] performansına ilişkin olumlu görünen sonuçların 2007 için temel alınamayacağı biçiminde özetlenebilir.

Çalışmada bu sonuca yol açan iki farklı ana neden üzerinde duruluyor. Bunlardan ilki açıklanan bilgilerin bazılarının bütçe kayıt usullerine ve mali saydamlığa uygun olmayan biçimde kayda geçilmesi. Rapora göre bu türlü hatalı uygulamanın toplam büyüklüğü 8.9 milyar YTL! Ancak bunun 1.2 milyar YTL'lik kısmı diğerlerinden farklı görülüyor. Bu büyüklük, yerel yönetimlere ayrılan gelir paylarının 12 aylık olarak gelir kaydedilmesine karşılık bu paylardan yapılan ödemelerin ise 11 aylık gider kaydedilmesinden doğmuş. Dolayısıyla bu düzeltmenin yapılması zorunlu. Bu yapılınca da 2006 yılı bütçe açığı rakamı 5.2 milyar YTL'ye yükseliyor. Geri kalan yaklaşık 7.7 milyar YTL'lik düzeltme ise "raporlama standartlarına uymayan" gösterimden kaynaklanmaktadır. Daha önceki raporlarda da bu konuya dikkat çekilmişti. Bu teknik bir konu ama bir an önce çözümlenmesi gerekiyor. Bu tür eleştirilerin göz ardı edilmesi, sorunun teknik olmaktan çıkıp, siyasallaşmasına yol açabiliyor. Oysa buna gerek yok. Macaristan'da 2006'nın başlarındaki olayları anımsatayım. Bu ülkedeki, bir türlü sokağa bile taşıtılan tartışmanın temelindeki sorun, Macaristan'ın bütçe hesaplarının Avrupa Birliği normlarına uygun olarak tutmamasıydı.

Bir defalık önlemler

Üzerinde durmak istediğim ise raporda ikinci ana neden olarak gösterilen bir defaya mahsus maliye politikası tedbirlerinin etkisi. Bu etki 5.6 milyar YTL büyüklüğünde. Bunlar tekrarlanamayacağına göre 2007'de bütçe performansının 2006'yı tekrarlaması olanaksız. Harcamalardan tasarruf yapılamaz mı? Rapor bütçe harcamalarının yaklaşık yüzde 75'inin esnek olmadığına dikkati çekiyor. Kuşkusuz kamu kesimi reformu çerçevesinde bu tür harcamalara esneklik kazandırılabilir. Ama bunu kısa dönemde sonuç verecek bir önlem olarak düşünmek yanıltıcı, hele [herhangi bir] hükümetin böyle bir işe seçim yılında kalkışacağını beklemek ise gerçek dışı olacaktır. Bütçe gelirlerinde de benzer bir durum söz konusu. Ama bu konularda köklü atılımlar yapmaktan başka çare de yok. Bütçe performansını faizlerin seyri belirlediği sürece, ne reel faizlerin düşüşüne tanık oluruz ne de başta bakanlar olmak üzere yetkililer IMF heyetleri geldiğinde uykusuz kalmaktan kurtulabilirler.

Bu köşe yazısı 22.03.2007 tarihinde Referans Gazetesi'nde yayınlanmıştır.