TEPAV’da Türk-Ermeni İlişkilerinin Yakın Diplomatik Tarihine Bakış… Columbia Üniversitesi’nden David Phillips, Türkiye-Ermenistan protokollerini inceleyen çalışmasını paylaştı.

ANKARA – Columbia Üniversitesi’nden İnsan Hakları Çalışmaları Enstitüsü Barışın Temini ve İnsan Hakları Programı Direktörü David Phillips, 5 Nisan 2012 Perşembe günü TEPAV’da Türk-Ermeni diplomatik ilişkilerine ilişkin konuştu. İki ülke arasındaki protokol sürecine ilişkin çalışmasını sunan Phillips, Türk-Ermeni sorununun aşılmasına katkı için ise sivil toplum kuruluşları arasındaki diyaloğa devam edilmesi ve sınır turizmi, nakliye, enerji ile inşaat gibi sektörlerde ortaklık önerdi.

Phillips, TEPAV Dış Politika Analisti Dr. Burcu Gültekin Punsmann’ın moderatörlüğünü yaptığı toplantıda, Türkiye ile Ermenistan arasındaki 2009 tarihli “İlişkilerin Geliştirilmesi Hakkında Protokol” ve “Diplomatik İlişkilerin Kurulması Protokolü”nün hazırlanması ve imzalanması sürecini inceleyen “Diplomatik Tarih” üst başlıklı çalışmasını sundu.

Konuşmasının başında ilişkilerde yakın tarihte yaşanmış önemli dönemeçleri özetleyen Phillips, bu çerçevede 2005 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 1915 olaylarının araştırılması için yapılan ancak Ermenistan’ın reddettiği Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerisi, 2007 yılında Ermeni Gazeteci ve Yazar Hrant Dink’in öldürülmesi, 2008 yılında iki ülke Cumhurbaşkanları Gül ile Sarkisyan arasında yaşanan futbol diplomasisi, 2009 yılında protokol sürecine Erdoğan’ın Dağlık Karabağ sorununa ilişkin söyleminin dahil olması ve İsviçre’nin arabuluculuğundan bahsetti.

“Türkiye onaylarsa, Ermenistan onu izler”

David Phillips, 1915 olaylarına ilişkin olarak Birleşmiş Milletler (BM)’in tehciri içeren soykırım tanımını Ermeni tarafı için manevi bir galibiyet olarak tanımlarken, protokollerin uygulanması için Türkiye’den soykırımı tanımasını bekleyen çok sayıda Ermeni grubun varlığına işaret etti. Diğer yandan Türkiye’nin protokolleri onaylaması halinde Ermenistan’ın da onu izleyeceğini düşündüğünü belirten Phillips, bu kapsamda ABD’nin seçimler nedeniyle aktif rol oynamadığını, Rusya’nın da pek yapıcı davranmadığını ifade etti.

Phillips’in iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için işaret ettiği olası işbirliği alanları ve önerilerle süren toplantı, katılımcılardan alınan soru ve katkıların ardından sona erdi.