İhracatçı ne yapsın?
Komşum Murat ihracatçı. Seksen kişiyi istihdam ediyor. Ürettiği malı dünyanın her tarafına satıyor. Fabrikası, alanında dünyanın önde gelen fabrikaları arasında. İki yıl önceki bir konuşmamızda sattığı her ürünün fiyatının çok önemli bir kısmının mühendislikten oluştuğunu söylüyordu. İleri teknoloji kullanıyor. Eşi ve kendisi mühendis, patentleri de var.Bahçelerimiz çok yakın birbirine. Geçen gün bizim duvarın oradan geçerken şöyle dedi: "Ya, Fatih, verimliliği artıra artıra şimdiye kadar idare ettik. Ama artık (boğazını işaretle) burama kadar geldi, güzel bir özgeçmiş hazırladım; 'tecrübeli makine mühendisi iş arıyor' diye ilan vereceğim". Kibar çocuktur, üstelik komşuyuz, eski meslektaşız, aynı okuldan mezunuz, küçük oğullarımız can ciğer arkadaş; bu nedenlerden olsa gerek, ben Merkez Bankası'nda (MB) yönetimdeyken sık sık yutkunurdu, ama bir şikâyette de bulunmazdı.Bu arada belirteyim, iki yıldır dünyadaki rakiplerinin büyük kısmı Murat'ın fabrikasının peşinde. Satarsa, doğrudan yabancı sermaye yatırımı geliri kazandırmış olacak Türkiye'ye. Ama Türkiye de 'sıfırdan' işe başlayıp salt mühendisliğinin gücüyle ileri teknoloji kullanarak üretim yapan, üretiminde kendi geliştirdiği tekniği kullanan ve ürettiği malı da dünyanın dört bir tarafına ihraç eden bir müteşebbisini yitirecek. Ege'nin güzel koylarında yelken açmak varken Murat'ın bir daha üretim ve ihracattan kaynaklanan sorunlarla boğuşmak isteyeceğini sanmam.Liranın değerlenme süreci son sürat devam ediyor. Yurtdışında yeni bir karışıklık olmaz, içeride de olumsuz bir gelişme yaşanmazsa önümüzdeki aylarda kur daha da aşağıya gidecek. İki nedenle:Birincisi, yabancı mali yatırımcıların risk alma iştahı tekrar azdı. Bizim gibi ülkelere kapıdan, bacadan girmeye hevesliler. Akın akın geliyorlar.İkincisi, MB faiz indirim döngüsüne başladı. MB'nin öngörüleri, beş-altı ay içinde enflasyonda önemli bir azalma olacağı ve 2008 sonu hedefiyle uyumlu bir patika yakalanacağı şeklinde. Dolayısıyla, olumsuz bir sürpriz olmazsa, yeni faiz indirimleri kapıda. Faiz indirim döngüsü, lira cinsinden mali varlıkların cazibesini son derece artırıyor. Şimdi faizler yüksekken (tahvil fiyatları düşükken) alıp, yarın faizler indikten (tahvil fiyatları arttıktan) sonra satmanın getirisi yüksek. Yarınki yüksek fiyat ile bugünkü düşük fiyat arasındaki fark, lira cinsinden azımsanmayacak sermaye kazancı oluşturuyor. Süreç içinde bir de kurun aşağıya ineceği düşünülürse, dolar (ya da avro) cinsinden getirinin daha da yüksek olacağı aşikâr.Şimdi Murat ne yapacak? Daha önemlisi, MB Murat için ne yapacak? MB dışındakilerin yapabilecekleri yok mu? Daha önce ele aldığım konuları biraz daha deşeyim bayramın son günü. Bakalım ne çıkacak?Bu bayramı ve bundan sonrakileri göremeyecek ama hep gönlümüzde yaşayacak olan şehitlerimize Allah'tan rahmet dilerim. Hepinize iyi bayramlar.
Bu köşe yazısı 11.10.2007 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.
