2008'de olabileceklerle ilgiliyim. Perşembe günü işe dört senaryo ile başlamıştım. Bu senaryolar kısaca şöyleydi: Olumlu senaryo = Mali disiplin + dış piyasalar karışmıyor + sosyal güvenlik reformu + mikro reformlarda bazı ufak adımlar. Daha olumlu senaryo = Olumlu senaryo + 2009'a ilişkin kapsamlı mikro reform programı. Olumsuz senaryo = Mali disiplin + sosyal güvenlik reformu + mikro reformlarda bazı olumlu adımlar + dış piyasalar karışıyor. Daha olumsuz senaryo = Olumsuz senaryodan farklı olarak mikro reformlarda açılım yok.Bu senaryolar altında temel makroekonomik göstergelerin nasıl şekillenebileceğine dönelim. Tabloda sekiz adet temel makroekonomik büyüklük var. Faiz ve enflasyon açısından yıl sonunda oluşabilecek değerleri verdim. Her bir senaryo için makroekonomik büyüklüklerin alabileceği değerleri ya da ne yöne hareketlenebileceklerini gösterdim. Hemen belirteyim; bunlar teknik bir modelden elde edilen sonuçlar değil, öznel öngörülerim. Bu çerçevede değerlendirmek gerekiyor tabloyu. Senaryoların dışında bıraktığım unsurlar da etkili olacak sonuçlarda şüphesiz.

Bu nedenle, genellikle aralık şeklinde bıraktım öngörülerimi. Sonuçlar, özetle şöyle: Sürdürülebilir büyüme hızımızdan memnun değilsek, ki olmamız gerekiyor, ayrıntılı bir mikro reform hamlesine girişmek zorundayız. Malum nedenle 2008'de çarpıcı adımlar atamayabiliriz, ama inandırıcı bir takvim açıklayabiliriz. Bunu yapamazsak, sürdürülebilir büyüme hızımızı artıramayacağız. Tabloda yer alan dört senaryodan üçü, sürdürülebilir büyüme hızımızın arzu ettiğimiz düzeyin altında kalacağını gösteriyor 2008'de. Kaldı ki 'daha olumlu' diye adlandırdığım senaryonun gerçekleşmesi düşük bir ihtimal.Dış piyasaların karışması halinde, düşük bir büyüme hızı, yüksek bir enflasyon ve faiz düzeyi bizi bekliyor. Bunlara bağlı olarak, şu anda zaten yüksek düzeyde olan işsizlik oranı da yükselecek. Cari açık ise, büyüme hızı düşeceği için düşecek. Dış piyasalardaki karışıklık ne kadar uzun sürerse ve ne kadar şiddetli olursa, o denli olumsuzluk yaşayacağız. Faizlerde, enflasyonda ve işsizlik oranında o kadar üst sınıra yaklaşacağız, büyüme ise giderek daha düşük olacak. Bir fırtına yaşanması halinde, özellikle enflasyon ve faizin burada verdiğim olumsuz sınırları aşmaları olasılığı var.Enerji fiyatları, hava koşulları ve çevre ülkelerde olup bitecekler de sonuçlarda etkili olacak. Mesela, enerji fiyatları daha da yükselecek olursa enflasyon açısından verdiğim üst sınırlar daha anlamlı olacak. Buna karşın, bu dışsal unsurlar olumlu yönde gelişirse, en olumsuz senaryoda bile enflasyon 2007 sonu değerine yakın bir yerde kalabilecek.İki noktaya daha dikkat: Birincisi, olumlu senaryolarda cari açık sorunumuz sürüyor; olumsuzlarda ise bu sorun hafifliyor! İkincisi, her senaryoda reel faiz farklı. Olumsuzlarda işe risk priminin yükselmesi karışıyor. 'Daha' olarak nitelendirilenlerde ise mikro reformlara ilişkin olarak bu düzey artıyor ya da azalıyor.2006 sonunda, 2007'ye ilişkin benzer biçimde öznel öngörülerimi vermiştim. Gerçekleşmelerle yarın bu öngörüleri karşılaştırıp, gerekirse günah çıkaracağım.

Bu yazı 30.12.2207 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.