Büyüme, tahminleri altüst ediyor
Ekimde sanayi üretiminin kriz öncesindeki zirve değerine ulaştığı ortaya çıktı.
Bu hafta iki önemli gösterge haftası: Ekim ayı sanayi üretim endeksi dün açıklandı. Haftanın son işgünü ise üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH rakamlarını öğreneceğiz. Genel kanı, yılın dördüncü çeyreğinde, ilk üç çeyrekte gerçekleşen (gerçekleşecek) yüksek büyüme hızının azalacağı yönündeydi. Oysa, dördüncü çeyreğin ilk ayı olan ekim ayında, sanayi üretimi bir yıl öncesinin aynı ayına kıyasla yüzde 9,8 oranında arttı. Bu oldukça yüksek bir artış.
Aylık artış yüksek
Daha önemlisi, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre sanayi üretiminin bir ay öncesine göre yüzde 3,1 oranında yükselmesiydi. Bu da çok yüksek bir artış. Oysa aynı veri eylül ayında bir ay öncesine göre bir değişim göstermemişti. Bazı güven endekslerindeki hareketler ve ihracattaki gelişmelerle birlikte değerlendirildiğinde, üretimin eylül ayında artış göstermemesi, dördüncü çeyrek için daha düşük bir büyüme hızı öngörüsünü en azından yalanlamayan bir veri olarak yorumlanmıştı.
Dün açıklanan veriye ilişkin üçüncü ve kanımca en önemli saptama şu: Ekim ayında sanayi üretiminin kriz öncesindeki zirve değerine ulaştığı ortaya çıktı. Böylelikle küresel krizle birlikte içine düştüğümüz çukurdan nihayet çıkmış olduk (Grafik 1). Kriz öncesindeki zirve üretim değeri Mart 2008'deydi. Farklı bir ifadeyle, 31 ay sonra kaldığımız noktaya dönmüş olduk.
Sanayi üretimindeki bu gelişme 2010'a ilişkin büyüme tahminlerinin de yukarıya güncellenmesine yol açacak. Öyle anlaşılıyor ki, resmi tahminin epey üstünde yüzde 7,5'i aşan bir büyüme hızı gerçekleşecek.
Krizin etkisini tümden attık diyebilmemiz için bir gelişmeye daha gereksinmemiz var: İşsizlik oranının da kriz öncesi düzeyine dönmesi. Kriz öncesinde işsizlik oranı yüzde 10 düzeyindeydi. 2010'a ilişkin elimizdeki son veri ağustos ayına ait. Buna göre kriz öncesine kıyasla 2 puan daha yüksek işsizlik oranımız. Eylül ayı verisi yakında açıklanacak. Ancak, işsizlik oranının bir çırpıda düşmesini beklemek gerçekçi değil. Daha zamana gereksinim var.
Bir de ekonomi dışı not: Radikal'in geçen gün attığı "Öğrenciye aslan, holigana kuzu" manşeti, iyi ki Radikal var dedirtecek bir manşetti. Düşünenler sağ olsunlar. Bu çerçevede Murat Yetkin'in dün köşesinde yazdıklarına ve dile getirdiği itiraza tümüyle katıldığımı belirtmek isterim.
Grafik 1. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi: Ocak 2005-Ekim 2010.
Bu köşe yazısı 09.12.2010 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlanmıştır.
