TEPAV web sitesinde yer alan yazılar ve görüşler tamamen yazarlarına aittir. TEPAV'ın resmi görüşü değildir.
© TEPAV, aksi belirtilmedikçe her hakkı saklıdır.
Söğütözü Cad. No:43 TOBB-ETÜ Yerleşkesi 2. Kısım 06560 Söğütözü-Ankara
Telefon: +90 312 292 5500Fax: +90 312 292 5555
tepav@tepav.org.tr / tepav.org.trTEPAV veriye dayalı analiz yaparak politika tasarım sürecine katkı sağlayan, akademik etik ve kaliteden ödün vermeyen, kar amacı gütmeyen, partizan olmayan bir araştırma kuruluşudur.
8 Eylül’de yayınlanan ‘Gollük Paslar’ başlıklı yazıma TÜİK’in gösterdiği ilgiye teşekkür ederim. Gönderdikleri ‘Düzeltme ve Cevap’ yazısını aşağıda okuyabilirsiniz. Ancak birkaç not düşeyim.
Düzeltme ve cevap yazısı
8 Eylül’de yayınlanan ‘Gollük Paslar’ başlıklı yazıma TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya imzalı düzeltme ve cevap yazısını aşağıda bilgilerinize sunarım.
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Resmi İstatistik Programı kapsamında yayımlamakta olduğu tüm istatistiklerde olduğu gibi, Tüketici Fiyat Endeksi’ni (TÜFE) de uluslararası norm ve standartlar doğrultusunda, Avrupa İstatistikleri Uygulama Esaslarının bütününü dikkate alarak hesaplamakta ve yayımlamaktadır. TÜFE veri derleme, işleme ve yayımlama süreçlerine ilişkin tüm detaylar, TÜİK Kalite Güvence Çerçevesinde de tanımlanmış olan “erişilebilirlik ve açıklık" ilkeleri kapsamında TÜİK internet sayfasında yayımlanmaktadır.
Baz yılı 2003 olan ve gerek madde yapısı gerekse ağırlıkları her yıl hanelerin güncel tüketim yapısını yansıtacak şekilde güncellenen TÜFE'de 2022 yılında 81 ilin tamamı ve 225 ilçe kapsamında, 27.261 işyeri ve 4.274 konuttan (kira) 409 madde, 904 madde çeşidi için her ay yaklaşık 560.392 fiyat derlenmektedir.
İstanbul Ticaret Odası tarafından yayımlanmakta olan "İTO Ücretliler Geçinme İndeksi" sadece İstanbul için hesaplanmaktadır. Referans yılı 1995 olan ve ağırlık yapısı 1985-1986 yıllarında yapılan Aile Bütçesi Anketi'nden, zaman içinde güncellenmeksizin gelen endekste toplam 242 madde kapsanmakta ve bu maddelere ilişkin her ay İstanbul'dan yaklaşık 15.000 fiyat derlenmektedir. TÜFE kapsamında her ay sadece İstanbul'dan derlenen fiyat sayısı ise yaklaşık 44.000'dir.
İTO Ücretliler Geçinme İndeksi'nde kapsanan ürünler, sınıflama ve işyeri örneklem yapısı da TÜFE'den farklılık göstermektedir. Örneğin, TÜFE sepetinde kapsanan otomobil fiyatları İTO endeksinde yer almamaktadır.
Farklı amaçlarla üretilen; temel yılları, kapsam ve ağırlıkları, ağırlık kaynakları ve güncelleme dönemleri, fiyat derleme dönemleri ve örnekleme yapıları ile hesaplama yöntemleri farklı olan endekslerin farklı sonuçlar ortaya koyması mümkündür.
TÜİK tarafından yayımlanan TÜFE, en güncel ağırlık ve madde sepetinin yansıtıldığı, uluslararası standartlara uyumlu olarak hesaplanan ve tüm ülkeyi kapsayan tek resmi veridir.