Ne hedefler açıkladım zaten yoktular
“Ne hedefler açıkladım zaten yoktular
Böyle bir açıklama görülmemiştir.”
Sadece başkanı değişen Para Politikası Kurulu, bu değişiklikten sonraki ilk karar metninde şöyle diyor: “Kurul politika faizini enflasyonun ana eğiliminin gerilemesini ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleyecektir.” Bayram sonrasının ilk soruları şöyle:
Enflasyonun Mayıs ayında resmi verilere göre yüzde 40, İstanbul Ticaret Odası Ücretliler Geçinme Endeksi’ne göre yüzde 56 ve ENAG’a göre yüzde 109 olduğu bir ülkede, enflasyonun orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşması ne gibi bir önlem taşımaktadır? Orta vade derken ne gibi bir süre kastedilmektedir? Bir yıl? İki yıl? Üç yıl? Beş yıl? Kısa vade ile uzun vade arasında bir vade mi? Peki o zaman; kısa ne kadar kısa, uzun ne kadar uzun?
Büyük şair Attila İlhan ‘Böyle bir sevmek’ şiirine “ne kadınlar sevdim zaten yoktular” diye başlamış. İlk bent şöyle: “ne kadınlar sevdim zaten yoktular / yağmur giyerlerdi sonbaharla bir / azıcık okşasam sanki çocuktular / bıraksam korkudan gözleri sislenir / ne kadınlar sevdim zaten yoktular / böyle bir sevmek görülmemiştir.” Üstada saygım ve sevgim sonsuz. Yine de, bu şiire öykünerek, şiirin nakarat kısmını, yazının girişinde hedefler (kadınlar), açıklama (sevmek) biçiminde uyarlamak cesaretini buldum. Şiir severlerden en kalbi duygularımla özür dilediğimi özellikle belirtmek isterim.
Yüzde 5 enflasyon hedefi ne zamandır değişmeden duruyor biliyor musunuz? TCMB internet sayfasında hedefler ile gerçekleşmelerin birlikte verildiği sayfaya göre, enflasyon hedefi 2012’den bu yana yüzde 5. Olamaz mı? Olabilir elbette. Ama gerçekleşme 2012’de 6.2, 2021’de 36 ve 2022’de 64. Şimdi birkaç soru daha: Gerçekleşen enflasyon yüzde 6 ila yüzde 64 gibi çok geniş bir aralıkta salınırken, hedefin hep ama hep yüzde 5’te tutulması gerçeği ışığında, “vira bismillah, akla uygun politikalara dönüyoruz” diye işe başlanılan bir dönemin ilk çok önemli ekonomi politikası metninde, tekrar yüzde 5 hedefe atıf yapılması acaba bizleri ne ölçüde rahatlatmaktadır? Enflasyon bekleyişimizi ve dolayısıyla fiyatlama (faizleri, ücretleri, kâr marjlarını, vadeli alım satımlarda vade farkını ve benzerlerini belirleme) davranışımızı ne ölçüde değiştirecektir?
Bir ekonomi programı ve o program çerçevesinde itibarlı bir enflasyon hedefi açıklanmazsa işte ‘böyle garip açıklamalar yapma’ tuzağına düşülür. Büyük şairin bu sefer de “Pia” şiirine öykünerek bitireyim: “Ne olur, ne olduğunu bilsek hedefin.” Meali: Ciddi bir program lütfen.
Bu köşe yazısı 04.07.2023 tarihinde Nasıl Bir Ekonomi Gazetesi'nde yayımlandı.
