BREXIT Anlaşması Türkiye - Avrupa Birliği ilişkileri için bir örnek olabilir mi? Değerlendirme Notu / Nilgün Arısan Eralp

Herkes artık Birleşik Krallık’ın (BK) Avrupa Birliği’nden (AB) anlaşmasız bir çıkış yapacağını beklemeye başlamışken, geçtiğimiz yılın son günlerinde BK ve AB artık dilimize de yerleştiği şekliyle BREXIT konusunda bir anlaşmaya vardı. Böyle bir anlaşmaya varılması, AB ile arasındaki gümrük birliği çerçevesindeki taahhütleri gereğince AB’nin anlaşma yapmadığı üçüncü ülkelerle anlaşma yapma yetkisi bulunmayan Türkiye’yi de rahatlattı.  Türkiye uzun süredir BK ile sürdürdüğü istikşafi görüşmeler aracılığı ile bir serbest ticaret anlaşması taslağı üzerinde çalışıyordu. BK’nın AB’den anlaşmasız çıkması bu anlaşmanın da suya düşmesi anlamına geliyordu. Türkiye ile BK arasındaki ilişkiler de DTÖ kurallarına tabii olacak ve Türkiye, BREXIT öncesi 60 ülkeyi kapsayan 32 ticaret anlaşması yapmış olan BK’ın pazarındaki avantajlı konumunu kaybedecekti.  2020 yılının noel gününde AB ile BK arasında anlaşma sağlanınca, Türkiye de BK ile BREXIT sonrası, 29 Aralık 2020 tarihinde ilk serbest ticaret anlaşması yapan ülke oldu.  Bu anlaşma BK’da hemen yürürlüğe girdi, Türkiye’de ise yürürlük sürecinin Şubat ayı ortasına kadar tamamlanması bekleniyor.

BREXIT Anlaşması

Her ne kadar 1246 sayfa ve 80 sayfa ek mevzuattan oluşsa da BREXIT Anlaşması bir yasal çerçeve niteliğinde. Daha çok yeni olan ve çeşitli belirsizlikler içeren anlaşma deyim yerinde ise “kervan yolda düzülür” anlayışı ile hazırlanmış. Anlaşma içeriğinde gözüken birçok hususa ilişkin ayrıntılı düzenlemelerin ileride yapılması öngörülmüş. Anlaşmayı bir cümle ile tanımlamak gerekirse sadece malların serbest dolaşımını kapsayan sınırlı bir serbest ticaret anlaşması denilebilir. BK, artık AB tek pazarının bir parçası değil. Öyle ki anlaşma BK’nın en güçlü olduğu alan olan mali hizmetleri bile içermemekte. Taraflar mali hizmetler alanındaki düzenlemeler konusunda Mart 2021’e kadar bir mutabakat belgesi üzerinde anlaşacaklarını söylemekteler.

Değerlendirme notunun tamamına erişmek için tıklayınız.