İklim Krizine Yoğunlaşmak: TINA! Değerlendirme Notu / Leyla Karakaya

Ben, Leyla Karakaya, Akdeniz’deki orman yangınlarını, Karadeniz’deki sellerin, boşalan barajların, başlamayan yazların, bitmeyen güzlerin, dinmeyen yağmurların, öldürücü sıcak hava dalgalarının, tümünün sorumluluğunu üstleniyorum. Hepimiz, tüm failler adına... Nitekim 9 Ağustos 2021 tarihinde Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) tarafından yayımlanan raporun ana fikri çok açık: Başımıza gelen bütün bu musibetlerin, gelecek daha nicelerinin, müsebbibi biziz: insan...

Adam Smith, kendisine hem ekonomi biliminin hem de kapitalizmin babası unvanını kazandıran Ulusların Zenginliği eserinden de önce, Ahlaki Duygular Kuramı adlı kitabında, piyasayı yönlendiren “görünmez el” düşüncesinden söz etti. Bu görünmez el, son 250 yıldır, inişiyle çıkışıyla, ekonomik düşüncede kendine bir yer buldu. Son 40 yılda, Şikago Ekolü’nün, Thatcher’ın, Reagan’ın yarattıkları dünyada yeniden dirildi. Özetle, bireylerin kendi çıkarlarını gözetmesinden kamu yararı çıkacak, başka bir müdahaleye gerek kalmaksızın, görünmez bir el piyasayı hal yoluna koyacak, ortalığı çiçek gibi yapacaktı. Piyasaya bırakın, o halledecek. Smith’in Görünmez El kavramını son derece tali bir şekilde kullanmış, neredeyse laf arasında söylemiş olması, neoklasik/neoliberal kuramı ekonominin babasının etekleri altına saklanmaktan alıkoymadı. Tıpkı Smith’in asla “laissez-faire” dememiş olmasının, aksine Ulusların Zenginliği’nde devlete önemli ölçüde vergilendirici, düzenleyici, hakkaniyetli rekabeti sağlayıcı bir rol biçmesinin bu düşünür-aktivist-siyasetçileri yıldırmadığı gibi.

Değerlendirme notunun tamamına erişmek için tıklayınız.