“Fonların Fonu” Modeli, Başka Ülkelerde Nasıl İşliyor? Yeni Zelanda Kalkınma Ajansı’ndan Chris Tozer, TEPAV’da, girişim sermayesinin desteklenmesinde İsrail, Yeni Zelanda ve Finlandiya deneyimlerinden oluşan çalışmasını paylaştı.

ANKARA - TEPAV’da 7 Şubat 2012 Salı günü düzenlenen toplantıda konuşan Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Araştırmacısı ve Yeni Zelanda Kalkınma Ajansı Müşteri Yöneticisi Chris Tozer, Türkiye’nin de gündemindeki, girişim sermayesi pazarının desteklenmesi için öne çıkarılan “fonların fonu” modelinin Yeni Zelanda’daki işleyişini anlattı.

Tozer, TEPAV Etki Analizi Programı Direktörü Doç. Dr. Sibel Güven’in moderatörlüğünde yapılan toplantıda, girişim sermayesinin desteklenmesinde İsrail, Yeni Zelanda ve Finlandiya deneyimlerini kapsayan çalışmasını katılımcılarla paylaştı.

Chris Tozer, Yeni Zelanda’nın 2002 yılında uygulamaya başladığı “fonların fonu” programının İsrail’in “YOZMA” modeline çok yakın olduğunu belirtti. Soru üzerine uygulama aşamasında daha önce kendisinin de yer aldığı modelin halen gelişim aşamasında olduğunu söyleyen Tozer, hem kar hem zarar eden bir yapıdan bahsetti. Tozer, fonda henüz yabancı yatırımcı ilgisinin ve herhangi bir özel yatırımcının kamu payını satın almasının (buy-out) söz konusu olmadığını belirtirken, ancak destekle gelişen bir sistemin varlığından bahsetti.

İsrail’de ABD, asker ve zamanlama etkisi…

Tozer, “YOZMA” modelinin başarısında ise ABD’nin desteği, askeri yapının olumlu etkisi ve zamanlamanın doğru olmasının etkili olduğunu kaydetti. Tozer, 100 milyon dolarlık bir büyüklüğü olan programda özel sektörün kamu payını 5 yıl içinde satın aldığını kaydederken, yabancı yatırımcının ilgisine değindi.

Chris Tozer, bu modellerde hükümetlerin varlığının önemli olduğunu ancak baskın olmaması gerektiğini belirtirken, ortak yatırımın önemini vurguladı. AR-GE’nin sadece hükümetlerin işi olmadığının da altını çizen Tozer ayrıca, girişimciler için kapasite geliştirmede ülkede iş yapma ortamının geliştirilmesine dönük reformların rolü üzerinde durdu. Tozer, sürecin temel prensipleri olarak ise şeffaflık, açıklık ve hesap verebilirliği saydı.

Tozer, son olarak UNDP’nin, Türkiye’de girişimciliğin desteklenmesi konusundaki çalışmaları takip ettiğini aktardı. Bu çerçevede Türkiye’nin ilk fonların fonu ve eş-yatırım programı olan “İstanbul Venture Capital Initiative (iVCi)” tarafından kısa bir süre önce ilan edilen "G43 Anadolu Girişim Sermayesi Fonu" adlı girişim üzerinde de duruldu. Söz konusu girişim, Türkiye’nin kalkınmada öncelikli illerinde faaliyet gösteren KOBİ’leri hedef alıyor.

Toplantı, katılımcıların soruları ile Türkiye’deki uygulamalar konusundaki katkılarıyla devam etti.

Toplantıya,  UNDP ve TEPAV’ın yanı sıra Ekonomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Savunma Sanayi Müsteşarlığı, KOSGEB, KOBİ Girişim A.Ş, OSTİM, TTGV, ODTÜ ve TİM’den temsilciler katıldı.