Ticaretin Kolaylaştırılması ve Türkiye: DTÖ Bali Bakanlar Konferansı Sonrası Durum Değerlendirme Notu / Merve B. Akıncıoğlu

"3-6 Aralık 2013 tarihinde Dünya Ticaret Örgütü’nün Bali’ de düzenlenmiş olan 9. Bakanlar Konferansı’ndan çıkan tek bağlayıcı anlaşma ticaretin kolaylaştırması alanında olmuştur. Bunda tarım ve kalkınma müzakere konularının aksine politik kavgaların az olduğu ve tarafların beklentilerinin bulunduğu bir müzakere başlığı olması etki olmuştur. Bunda gerek Gelişme Yolundaki Ülkelerin (GYÜ) gerek gelişmiş ekonomilerin farklı oranlarda kazançlı çıkacağı bir anlaşma yapma dürtüsü vardır. Ancak Gelişmiş Ülkeler (GÜ)’in hali hazırda gümrük altyapılarını oturtmuş olmalarına ilaveten küresel ticaretten yüksek oranda pay sahibi olmaları dolayısıyla gümrük işlemlerine ivme kazandıracak yeni uygulamalardan daha fazla yarar sağlayacakları düşünülmektedir. Ticaretin kolaylaştırılması başlığı GÜ’lerin 1996 yılında Singapur Bakanlar Konferansında DTÖ müzakereleri gündemine eklemek istedikleri dört yeni konudan birisidir. Singapur konuları olarak da bilinen rekabet, yatırım, kamu ihaleleri ve ticaretin kolaylaştırılması alanlarında ilerleme sağlanması öngörülmüş ancak bu yaklaşım istenildiği gibi sonuçlandırılamamıştır. Daha doğrusu DTÖ’nün bu alanlarda nasıl bir rol oynaması gerektiği konusunda bir mutabakat ortaya çıkmamıştır. Nitekim 2011 yılında Doha Kalkınma Gündemi’ne alınan Singapur konuları, 2003 yılında Cancun’da yapılan Bakanlar Konferansı sonrası Doha gündeminden düşürülmüştü. Görüleceği üzere bu konulardan sadece ticaretin kolaylaştırılması müzakereleri bir sonuç vermiştir. Bu konunun ayrıntılı olarak ele alınmasında yarar görülmektedir..."